Reşit olmayanla cinsel ilişki suçu, Türk Ceza Kanunu’nun 104. maddesinde düzenlenen ve 15-18 yaş aralığındaki bireylerle rızaya dayalı olarak girilen cinsel ilişkiyi cezai sorumluluk altına alan özel bir suç tipidir. Bu suç, çocuğun gelişim düzeyini, rızanın geçerliliğini ve failin yaşını dikkate alarak değerlendirilir. Reşit olmayan bireyin “çocuk” statüsünde kabul edilmesi nedeniyle, rızaya dayalı dahi olsa bu ilişki hukuken suç teşkil edebilir.
Reşit Olmayanla Cinsel İlişki Suçunun Tanımı ve Şartları
Bu suçun oluşabilmesi için mağdurun 15 yaşını tamamlamış ancak 18 yaşını doldurmamış olması gerekir. Suçun temel unsuru, taraflar arasında rıza bulunmasına rağmen, yaş farkı ve gelişim düzeyi nedeniyle bu rızanın hukuken geçerli kabul edilmemesidir.
Türk Ceza Kanunu’na göre suçun şartları şunlardır:
-
Mağdurun 15 yaşını doldurmuş ancak 18 yaşını doldurmamış olması
-
Mağdurun cinsel davranışa rızasının bulunması
-
Failin mağdurla arasında evlilik bağı bulunmaması
-
Fiilin cebir, tehdit veya hile olmaksızın gerçekleşmesi
Bu şartlar sağlandığında dahi, kanun çocuğun korunması amacıyla fail hakkında cezai yaptırımı gündeme getirir.
Reşit Olmayanla Cinsel İlişki Suçunun Cezası Nedir?
Bu suçu işleyen kişiye 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası verilir. Ancak fail ile mağdur arasında evlenme gerçekleşmişse, evlilik sona ermediği sürece ceza verilmez; verilmiş olan cezanın infazı da durdurulur. Yargılama sürecinde mağdurun ailesinin şikayeti dikkate alınırsa mahkeme bu durumu hafifletici sebep olarak değerlendirebilir.
Şu durumlarda ceza uygulanmaz ya da ertelenebilir:
-
Taraflar arasında evlenme mevcutsa
-
Fail mağdurla yaşıt veya çok yakın yaş grubundaysa
-
Şikayet geri alınmışsa ve kamu yararı gerektirmiyorsa
Bu değerlendirmeler, mahkemeye takdir hakkı tanıyan önemli hususlardır.
Rızanın Geçerliliği ve Hukuki Önemi
15 yaşını doldurmuş bir çocuğun cinsel ilişkiye rıza göstermesi, bu fiilin suç olmasını ortadan kaldırmaz. Zira rıza, yalnızca fiziksel olarak değil, zihinsel ve duygusal gelişim açısından da değerlendirilir. Bu nedenle 15-18 yaş aralığında olan bireylerle yaşanan cinsel ilişkiler, rızaya dayalı olsa bile failin cezai sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.
Ancak bazı durumlarda mahkeme, mağdurun gelişim düzeyinin yüksekliğini, failin yaşını ve iki tarafın ilişkisel geçmişini değerlendirerek daha hafif bir hüküm kurabilir. Çocuğun rızasının cezai sorumluluğu ortadan kaldırmaması, bu suçun en önemli özelliklerinden biridir.
Reşit Olmayanla Cinsel İlişki Suçu Hangi Mahkemede Görülür?
Bu suç tipi, ceza miktarına bağlı olarak asliye ceza mahkemesinde görülür. Ancak dosyada istismar, tehdit, hile veya başka bir ağırlaştırıcı unsur tespit edilirse, nitelikli cinsel istismar suçuna dönüşebilir ve bu durumda yargılama ağır ceza mahkemesinde yapılır.
Savcılığa yapılan suç duyurusu üzerine başlatılan soruşturma sonucunda yeterli delil bulunursa iddianame düzenlenerek dava açılır. Sanığın sabıkasız oluşu, mağdurun şikayet durumu ve yaş farkı, mahkeme tarafından göz önünde bulundurulur.
Mağdurun Hakları ve Koruma Mekanizmaları
Reşit olmayan mağdurun hakları, diğer cinsel suç mağdurlarında olduğu gibi korunur. Mağdurun psikolojik bütünlüğünün bozulmaması ve ifade sürecinin zarar vermemesi adına bazı koruyucu mekanizmalar uygulanır:
-
Baro tarafından görevlendirilen avukat desteği
-
Gizli duruşma kararı ve faille yüz yüze gelmemesi için özel önlemler
-
Aile mahkemesi tarafından talep edilirse koruma tedbirleri uygulanması
Ayrıca mağdur adına manevi tazminat davası açma hakkına da sahiptir.
Reşit Olmayanla Cinsel İlişki Suçunda Zamanaşımı Süresi
Bu suçta zamanaşımı süresi, mağdurun 18 yaşına geldiği tarihten itibaren işlemeye başlar. Zamanaşımı süresi genel olarak 8 yıldır. Ancak suçun niteliği değişip daha ağır bir suça dönüşürse (örneğin cinsel istismar), süre uzayabilir ve dava açılma hakkı daha uzun süre korunur.
Mağdurun uzun yıllar sonra durumu açıklaması halinde, yasal zamanaşımı süresi değerlendirilerek dava açılıp açılmayacağına karar verilir.
Tazminat Davası Açılabilir mi?
Evet, mağdurun uğradığı manevi zararlar nedeniyle fail hakkında ayrıca manevi tazminat davası açılması mümkündür. Bu dava, ceza davası sonuçlanmadan da açılabilir ve asliye hukuk mahkemesinde görülür. Mahkeme, olayın mağdurda bıraktığı etkileri dikkate alarak uygun bir tazminata hükmedebilir.
Reşit Olmayanla Cinsel İlişki Suçu Sıkça Sorulan Sorular
Reşit olmayanla cinsel ilişki suçu nedir?
Reşit olmayanla cinsel ilişki suçu, 15 yaşını doldurmuş ancak 18 yaşını doldurmamış bireylerle rızaya dayalı olarak cinsel ilişkiye girilmesi halinde oluşan ve Türk Ceza Kanunu’nun 104. maddesinde düzenlenen bir suçtur. Rızaya rağmen, yaş küçüklüğü nedeniyle bu fiil ceza hukuku açısından suç kabul edilir.
Bu suçun oluşabilmesi için aranan şartlar nelerdir?
Reşit olmayanla cinsel ilişki suçunun oluşabilmesi için şu şartların bir arada bulunması gerekir:
-
Mağdurun 15 yaşını doldurmuş, ancak 18 yaşını doldurmamış olması
-
Cinsel ilişkinin rızaya dayalı olması
-
Aralarında evlilik bağının bulunmaması
-
Fiilin cebir, tehdit, hile gibi unsurlar içermemesi
Bu şartlardan biri eksikse, suç başka bir başlık altında (örneğin çocukların cinsel istismarı) değerlendirilir.
Reşit olmayanla cinsel ilişki suçunun cezası nedir?
Bu suçu işleyen kişi hakkında 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası öngörülmüştür. Ancak fail ile mağdur arasında evlilik varsa ve bu evlilik devam ediyorsa, ceza verilmez; verilmiş cezanın infazı da ertelenir. Mahkeme, failin yaşı, mağdurla aralarındaki ilişki ve olayın koşullarına göre cezada indirime gidebilir.
Suçun şikayete tabi olup olmadığı nasıl belirlenir?
Reşit olmayanla cinsel ilişki suçu şikayete bağlı bir suçtur. Mağdurun veya yasal temsilcisinin şikayeti üzerine soruşturma başlatılır. Şikayet hakkı, mağdurun fiili ve faili öğrendiği tarihten itibaren 6 ay içinde kullanılmalıdır. Şikayetin geri alınması durumunda dava düşebilir.
Bu suç hangi mahkemede yargılanır?
Reşit olmayanla cinsel ilişki suçu, yargı çevresine göre asliye ceza mahkemesi tarafından görülür. Ancak fiil tehdit, cebir, hile gibi ağırlaştırıcı unsurlar içeriyorsa ve suç nitelikli hale gelmişse, ağır ceza mahkemesi görevli hale gelir.
Mağdurun hakları nelerdir?
Mağdurun ifade sürecinde zarar görmemesi için çeşitli koruma mekanizmaları sağlanır. Bunlar arasında:
Baro tarafından görevlendirilen avukat,
Çocuk İzlem Merkezleri aracılığıyla ifade alınması,
Gizli duruşma kararı,
Psikolojik ve sosyal destek hizmetleri bulunmaktadır.
Mahkeme, mağdurun haklarını korumak için gerekli her türlü tedbiri alır.
Faille mağdur arasında evlilik varsa dava açılır mı?
Eğer fail ve mağdur resmi olarak evliyse ve bu evlilik devam ediyorsa, fail hakkında ceza verilmez ve daha önce verilmiş bir cezanın infazı da durdurulur. Ancak evlilik sona ererse bu koruma ortadan kalkar ve ceza infaz edilebilir.
Reşit olmayanla cinsel ilişki suçunda tazminat davası açılabilir mi?
Evet, mağdur ya da yasal temsilcisi, yaşanan olay nedeniyle manevi tazminat davası açma hakkına sahiptir. Bu dava, ceza davasından bağımsız olarak asliye hukuk mahkemesinde görülür. Mahkeme, mağdurun uğradığı zararı dikkate alarak uygun bir tazminata hükmedebilir.
Zamanaşımı süresi ne kadardır?
Bu suç için ceza zamanaşımı süresi genellikle 8 yıldır. Ancak mağdurun çocuk olması nedeniyle bu süre, mağdurun 18 yaşını doldurduğu tarihten itibaren işlemeye başlar. Böylece mağdurun ilerleyen yaşlarda hak arayışı engellenmemiş olur.
