Suç İşlemeye Tahrik Suçu

Suç işlemeye tahrik suçu, Türk Ceza Kanunu’nda toplumun düzenini ve kamu güvenliğini korumayı amaçlayan önemli suç tiplerinden biridir. Bu suç, bir kişiyi veya topluluğu belli bir suçu işlemeye açık ya da örtülü biçimde teşvik etmekle oluşur. Söz konusu fiil, bireyin iradesini doğrudan etkilemese de, kamu düzenine karşı tehlike oluşturduğu için cezalandırılır. Özellikle sosyal medya paylaşımları, kamuya açık konuşmalar ve kitlesel çağrılar bu suçun oluşumuna zemin hazırlayabilir.

Suç İşlemeye Tahrik Suçunun Kanuni Dayanağı ve Unsurları

Suç işlemeye tahrik suçu, Türk Ceza Kanunu’nun 214. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddede yer alan hükme göre, “işlenmesi suç olan bir fiile başkalarını alenen tahrik eden kişi” cezalandırılır. Aleniyet, bu suçun temel koşullarındandır; yani tahrik edici ifade veya davranışların kamuya açık şekilde gerçekleştirilmesi gerekir.

Bu suçun oluşabilmesi için şu unsurların bir araya gelmesi zorunludur:

• Tahrik edilen fiil suç teşkil etmelidir. Yani sadece ahlaka aykırı ya da toplumca hoş karşılanmayan bir davranış değil, açıkça kanunda suç olarak tanımlanan bir fiil söz konusu olmalıdır.

• Tahrik kastıyla hareket edilmelidir. Failin amacı, başkalarını o suçu işlemeye yönlendirmek olmalıdır.

• Aleniyet koşulu sağlanmalıdır. Söz, yazı, görsel veya sair yöntemlerle yapılan tahrikin kamuya açık olması gerekir. Bu, meydan konuşmaları, internet yayınları, mitingler veya basın açıklamaları gibi yollarla olabilir.

Ceza artırımı, eğer bu tahrikin kamu barışını bozacak şekilde sonuç doğurması hâlinde gündeme gelir. Bu durumda, temel cezaya ek olarak daha ağır bir ceza verilebilir.

Tahrik Suçunun Uygulama Alanları ve Örnek Durumlar

Suç işlemeye tahrik suçu, toplumsal huzuru hedef alan birçok farklı fiil bağlamında gündeme gelebilir. Bu suçun özellikle aşağıdaki örnekler üzerinden yargı önüne taşındığı görülmektedir:

• Sosyal medya üzerinden şiddet çağrısı yapılması

• Kamuoyunda hassasiyet yaratan olaylara dair kitlesel suça davet niteliği taşıyan beyanlar

• Toplu suç işlenmesini teşvik eden broşür, bildiri ya da afişlerin dağıtılması

• Terör örgütlerinin eylemlerine destek niteliği taşıyan söylemler

Bu gibi durumlarda savcılık makamları genellikle kamu güvenliğini tehdit eden beyanları inceleyerek suçun oluşup oluşmadığını değerlendirir. Failin açık kimliği, sözlerin bağlamı ve oluşturduğu tehlike dikkate alınarak ceza soruşturması başlatılabilir.

Suç İşlemeye Tahrik ile İfade Özgürlüğü Arasındaki Sınır

Bu suç tipi, çoğu zaman ifade özgürlüğüyle çatışma riski taşır. Anayasa’nın 26. maddesi çerçevesinde herkes düşünce açıklama hakkına sahiptir; ancak bu özgürlük sınırsız değildir. Kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi ve başkalarının haklarının korunması gibi gerekçelerle sınırlandırılabilir.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi de bu konuda sıkça içtihatta bulunmuş, “nefreti körükleyici” ya da “şiddeti teşvik eden” sözlerin ifade özgürlüğü korumasından yararlanamayacağını vurgulamıştır.

Dolayısıyla, kişinin yalnızca bir düşünce açıklamasında mı bulunduğu yoksa başkalarını suça yönlendirme amacı mı taşıdığı; beyanın tonu, bağlamı, kime hitap ettiği gibi kriterlerle titizlikle değerlendirilir.

Suç İşlemeye Tahrik Suçunun Cezası ve Yargılama Süreci

Türk Ceza Kanunu’nun 214. maddesine göre, suç işlemeye tahrik eden kişi bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır. Eğer bu tahrik sonucunda kamu barışı bozulursa, verilecek ceza bir kat artırılır. Tahrikin belirli bir kişiye değil de, topluluğa veya genel halka yönelmiş olması hâlinde ceza daha da ağırlaşabilir.

Yargılama süreci şu şekilde işler:

1. Cumhuriyet savcılığı tarafından soruşturma başlatılır.

2. Delil olarak, tahrik niteliği taşıyan konuşma metinleri, görüntüler, ses kayıtları veya paylaşımlar dosyaya eklenir.

3. Mahkeme, eylemin suç teşkil edip etmediğini ve kamu barışını tehdit edip etmediğini değerlendirir.

4. Aleniyetin ve kastın varlığı hâlinde ceza verilir.

Bu tür suçlarda genellikle asliye ceza mahkemesi yetkilidir. Ancak suçun niteliği ve kapsamına göre farklı mahkemelerin görevli olması da mümkündür.

Suç İşlemeye Tahrik Suçunda Korunan Hukuki Değer ve Suçun Niteliği

Bu suçla korunan başlıca hukuki değer, kamu barışı ve toplum düzenidir. Devletin temel görevi, vatandaşların güvenli bir ortamda yaşamalarını sağlamak olduğundan; başkalarını suça teşvik etmek gibi toplumsal güveni tehdit eden davranışlar özel olarak cezalandırılır.

Ayrıca bu suç, tehlike suçu niteliği taşır. Yani, failin teşvikiyle gerçekten bir suç işlenmiş olmasına gerek yoktur. Sadece tahrikin kamu düzenini bozacak potansiyele sahip olması yeterlidir. Bu yönüyle, cezalandırma eylemin sonucu üzerinden değil, taşıdığı risk üzerinden yapılır.

Bazı hâllerde suç, basın yoluyla ya da internet ortamında işlenebilir. Bu durumlarda Türk Ceza Kanunu’nun ilgili hükümlerine göre cezada artırıma gidilmesi mümkündür.

Suç İşlemeye Tahrik Suçu Sıkça Sorulan Sorular

Suç işlemeye tahrik suçu nedir?

Suç işlemeye tahrik suçu, bir kişiyi ya da topluluğu suç oluşturan bir fiili işlemeye alenen teşvik etme hâlidir. Türk Ceza Kanunu’nun 214. maddesinde düzenlenen bu suç tipi, kamu barışını tehdit eden beyan ve çağrıları cezalandırmayı amaçlar.

Suç işlemeye tahrik suçunun unsurları nelerdir?

Suçun oluşabilmesi için dört temel unsur gerekir:

1. Tahrik edilen fiil kanunen suç olmalıdır

2. Fail, başkalarını bu suçu işlemeye teşvik etmelidir

3. Tahrik kastıyla hareket edilmelidir

4. Tahrik aleni şekilde gerçekleşmelidir; yani kamuya açık bir ortamda veya mecrada yapılmalıdır

Suç işlemeye tahrik suçu hangi cezayı gerektirir?

Bu suçu işleyen kişi, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Eğer yapılan tahrik kamu barışını bozacak sonuçlar doğurmuşsa, ceza bir kat artırılır. Ceza miktarı olayın ağırlığına, etki gücüne ve sonuçlarına göre değişebilir.

Suç işlemeye tahrik suçu hangi durumlarda daha ağır ceza ile cezalandırılır?

Eğer tahrik sonucunda gerçekten bir suç işlenmiş ya da kamu güvenliği somut olarak zarar görmüşse, verilecek ceza bir kat artırılır. Ayrıca suçun basın, internet veya sosyal medya yoluyla işlenmesi hâlinde daha ağır ceza verilmesi mümkündür.

Suç işlemeye tahrik suçu hangi mahkemede yargılanır?

Bu suç tipine ilişkin davalar, suçun niteliğine göre genellikle asliye ceza mahkemesinde görülür. Ancak eylemin ağırlığı ve diğer suçlarla birleşmesi durumunda ağır ceza mahkemesi de görevli olabilir.

Suç işlemeye tahrik ile ifade özgürlüğü arasındaki sınır nedir?

İfade özgürlüğü, fikir beyanını kapsar; ancak başkalarını suça yönlendiren, şiddeti ya da nefreti teşvik eden açıklamalar bu özgürlüğün kapsamı dışında kalır. Kamu güvenliğini tehdit eden ifadeler, suç işlemeye tahrik suçu kapsamına girer.

Suç işlemeye tahrik suçu sosyal medya üzerinden işlenebilir mi?

Evet. Sosyal medya üzerinden yapılan açık paylaşımlar, canlı yayınlar ya da video içerikleri tahrik niteliği taşıyorsa bu suçun oluşmasına neden olabilir. İnternette aleniyet koşulu sağlandığı için bu platformlarda yapılan tahrik edici çağrılar da ceza hukukuna tabidir.

Suç işlemeye tahrik suçunda şikayet gerekli midir?

Hayır. Suç işlemeye tahrik suçu, takibi şikayete bağlı olmayan bir suçtur. Savcılık, kamu düzenini ilgilendiren yönü nedeniyle ihbar ya da resen inceleme yoluyla soruşturma başlatabilir.

Suç işlemeye tahrik suçu için ceza ertelemesi ya da hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) uygulanabilir mi?

Somut olayın özelliklerine ve failin sabıkasına göre, mahkeme hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına ya da cezanın ertelenmesine karar verebilir. Ancak bu durum, suçun ağırlığına ve kamuya etkisine bağlı olarak değişkenlik gösterir.

Suç işlemeye tahrik suçunda mağdur kimdir?

Bu suçun doğrudan mağduru bireyler değil, toplumun tamamıdır. Çünkü suçun hedefi kamu barışı ve toplum güvenliğidir. Bu nedenle savcılık, kamu adına harekete geçerek davayı yürütür.