Emeklilik Şartları Nelerdir? – 2025

Emeklilik şartları, sigortalının ilk işe giriş tarihine, tabi olduğu sigorta koluna (SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı), doğum yılına ve prim ödeme gün sayısına göre değişiklik gösterir. Türkiye’de emeklilik sistemi; 4A (SSK), 4B (Bağ-Kur) ve 4C (Emekli Sandığı) kapsamında değerlendirilir. Bu üç sigorta türü için yaş, prim ve hizmet süresi farklı kriterlerle hesaplanır.

1999, 2008 ve 2023 reformları, emeklilik hesaplamalarını önemli ölçüde etkilemiş, özellikle 2008 sonrası işe başlayanlar için daha uzun süreli prim ödeme ve daha ileri yaş şartları getirilmiştir. Bu nedenle vatandaşların, emeklilik koşullarını kişisel verilerine göre değerlendirmesi gerekir.

4A (SSK) Kapsamında Emeklilik Şartları

4A sigortalıları, özel sektör çalışanlarını ve bazı kamu işçilerini kapsar. Emeklilik için temel şartlar; yaş, prim gün sayısı ve sigortalılık süresidir.

4A kapsamında emeklilik şartları şu unsurlara göre şekillenir:

• İlk sigorta giriş tarihi

• Toplam prim günü (en az 5000 ila 7200 arası)

• Yaş şartı (genellikle 58 kadın, 60 erkek, ancak bu da giriş tarihine göre değişir)

• Sigortalılık süresi (20 yıl kadın, 25 yıl erkek)

Örneğin, 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olan bir kişi için yaş şartı aranmadan sadece yıl ve prim yeterliyken; bu tarihten sonra girenlerde yaş şartı da devreye girer.

4B (Bağ-Kur) Kapsamında Emeklilik Şartları

Bağ-Kur sigortalıları, kendi adına çalışan esnaf, çiftçi, şirket ortağı gibi kişileri kapsar. Emeklilik için hem prim hem yaş şartı aranır. 4B’de emekli olabilmek için genellikle daha uzun prim süresi gerekir.

• 9000 gün (25 yıl) prim ödemesi

• Kadınlar için 58, erkekler için 60 yaş şartı (giriş tarihine göre farklılık gösterebilir)

Ancak belirli yaşlarda ve yeterli prim ödeme koşuluyla kısmi emeklilik imkânı da bulunur. Örneğin 5400 gün primle 61 yaşında kadınlar, 63 yaşında erkekler kısmi emekli olabilir.

4C (Emekli Sandığı) Kapsamında Emeklilik Şartları

4C kapsamındaki sigortalılar, kamu kurumlarında görevli memurlardır. Bu kapsamda emeklilik şartları, hizmet yılı ve yaş üzerinden hesaplanır. 2008 reformu sonrası memur olanlar için prim gün şartı da dikkate alınmaktadır.

• Kadınlarda 20 yıl, erkeklerde 25 yıl hizmet süresi

• 58-60 yaş arası değişen yaş sınırı

• 2008 sonrası memur olanlar için 7200 gün prim şartı

Ayrıca görevdeyken vefat eden veya malulen emekli olan memurlar için farklı hükümler uygulanır.

EYT Kapsamında Emeklilik Hakkı

EYT yani Emeklilikte Yaşa Takılanlar, 8 Eylül 1999 öncesi sigortalı olup, yaş şartı dışında tüm koşulları sağlayan kişileri kapsayan düzenlemedir. 2023 yılında yürürlüğe giren yasa ile EYT’liler yaşa bakılmaksızın emeklilik hakkı kazanmıştır.

EYT’den yararlanmak için:

• 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olunmalı

• 5000-5975 arası prim günü ve 20/25 yıl sigortalılık süresi tamamlanmış olmalı

Bu düzenleme hem 4A hem 4B hem de 4C kapsamındakiler için geçerlidir.

Kısmi Emeklilik (Yaştan Emeklilik) Nedir?

Kısmi emeklilik, yaşını doldurmuş ancak yeterli prim günü olmayan kişilere tanınan bir haktır. 5400 gün prim ödemesi olan sigortalılar için belirli yaş sınırlarıyla emeklilik imkânı tanınır.

• 4A için: Kadınlar 58, erkekler 60 yaşını ve 5400 gün primi doldurmalı

• 4B için: 5400 gün prim ve kadınlar 61, erkekler 63 yaşını doldurmalı

• 4C için: Hizmet süresine bağlı olarak benzer kriterler uygulanır

Kısmi emeklilikte alınan maaş, normal emekliliğe göre daha düşük olur.

Prim Gün Sayısı ve Yaş Şartının Hesaplanması

Prim gün sayısı SGK’ya bildirilen çalışma sürelerine göre hesaplanır. Bu bilgiler e-Devlet üzerinden SGK Tescil ve Hizmet Dökümü kısmından öğrenilebilir.

Yaş şartı ise doğum tarihi ve sigorta başlangıcına göre değişir. Özellikle 2000 sonrası işe girenlerde kademeli yaş şartı uygulanır. Örneğin 2008 sonrası sigorta başlangıcı olanlar için emeklilik yaşı 65’e kadar çıkmaktadır.

Emeklilik hesaplaması yapmak isteyenler, SGK’nın sunduğu resmi hesaplama araçlarını veya uzman danışmanlığı tercih etmelidir.

Emeklilik Şartları Nelerdir? Kimler, Ne Zaman ve Hangi Koşullarla Emekli Olabilir?

Durum / Başlık	Şartlar / Açıklama	Yaş Sınırı	Prim Gün Sayısı	Sigortalılık Süresi	Not / Açıklama
4A (SSK) Normal Emeklilik	Kadın: 20 yıl, Erkek: 25 yıl	Kadın: 58+, Erkek: 60+	5000 – 5975 gün arası	Kadın: 20 yıl, Erkek: 25 yıl	Giriş tarihine göre değişir
4B (Bağ-Kur) Normal Emeklilik	Tüm sigortalılar için geçerli	Kadın: 58, Erkek: 60	9000 gün	Gerekli değil	Giriş tarihi ve yasa değişiklikleri etkiler
4C (Emekli Sandığı)	Kamu görevlileri	Kadın: 58+, Erkek: 60+	7200 gün	Kadın: 20 yıl, Erkek: 25 yıl	2008 sonrası memurlar için prim esas alınır
Kısmi Emeklilik (Yaştan)	Primini tamamlayamayanlar	58 – 63 yaş arası	En az 5400 gün	Aranmaz	Aylık bağlama oranı düşüktür
EYT Kapsamı Emeklilik	8 Eylül 1999 öncesi giriş	Yaş şartı aranmaz	5000 – 5975 gün	Kadın: 20 yıl, Erkek: 25 yıl	EYT yasasına başvuru gerekir
Doğum Borçlanması	Kadın sigortalılar için	Etkilemez	Her çocuk için 720 gün (en fazla 2160 gün)	Etkilemez	Sigorta sonrası doğumlar için geçerli
Askerlik Borçlanması	Erkek sigortalılar için	Giriş tarihini geriye çeker	Borçlanılan süre kadar	Etkilemez	İlk işe giriş tarihi avantaj sağlar
Yurtdışı Borçlanması	Gurbetçiler için	Ülkeye göre değişir	Borçlanılan sürelere göre	Etkilemez	Türk vatandaşlığı şartı aranır
Emeklilik Başvurusu	SGK / e-Devlet üzerinden	Etkilemez	Şarta tabi	Şarta tabi	Tahsis talep formu doldurulmalıdır

Emeklilik Şartları Sıkça Sorulan Sorular

Emeklilik şartları nelerdir?

Emeklilik şartları; sigortalının bağlı olduğu sosyal güvenlik koluna göre yaş, prim günü ve sigortalılık süresi gibi üç ana unsurdan oluşur. 4A (SSK) kapsamında emeklilik için en az 5000 ila 5975 prim günü, 20 yıl sigortalılık süresi ve yaş şartı aranır. 4B (Bağ-Kur) için genelde 9000 gün prim ve 58-60 yaş; 4C (Emekli Sandığı) içinse 20-25 yıl hizmet ve yaş şartı gerekir. EYT kapsamındaysanız, yaş şartı aranmadan emekli olabilirsiniz.

Emeklilik yaşı nasıl belirlenir?

Emeklilik yaşı, sigortalının ilk işe giriş tarihi ve tabi olduğu sigorta koluna göre belirlenir. 8 Eylül 1999 öncesi sigortalı olanlar için daha erken yaşlarda emeklilik mümkündür. 2008 sonrası girenler için emeklilik yaşı kademeli olarak artırılmıştır ve 65’e kadar çıkabilir. Emeklilik yaşını etkileyen düzenlemeler, yasa değişiklikleriyle güncellenebilmektedir.

Kadın ve erkekler için emeklilik şartları farklı mı?

Evet, kadın ve erkek sigortalılar için emeklilik yaş sınırları ve sigortalılık süresi farklı olabilir. Kadınlar genellikle daha erken yaşta ve daha kısa sürede emekli olabilir. Örneğin, SSK’lı kadınlar için 20 yıl, erkekler için 25 yıl sigortalılık süresi aranır. Ancak prim gün sayısı ve yaş şartı aynı olabilir.

Kısmi emeklilik nedir, şartları nelerdir?

Kısmi emeklilik, prim gününü tamamlamayan ancak belirli yaşa ulaşmış sigortalıların daha düşük maaşla emekli olabilmesidir. 4A için 5400 gün prim ve kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş şartı gerekir. 4B sigortalıları içinse 5400 gün prim ve kadınlarda 61, erkeklerde 63 yaş sınırı uygulanır.

Emeklilik için kaç gün prim ödenmeli?

Prim gün sayısı, emeklilik için belirleyici kriterlerden biridir. 4A için 5000-7200 gün arası, 4B için 9000 gün, 4C için ise 7200 gün prim ödemesi gerekir. Prim gününüz eksikse, askerlik, doğum veya yurtdışı borçlanması gibi yollarla tamamlamanız mümkün olabilir.

EYT nedir, kimler faydalanabilir?

EYT (Emeklilikte Yaşa Takılanlar), 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olup yaş dışındaki tüm şartları sağlayan kişileri kapsayan bir düzenlemedir. 2023 yılında yürürlüğe giren yasa ile bu kişiler yaşa bakılmaksızın emekli olabilmektedir. EYT’den yararlanmak için 5000-5975 gün prim ve 20-25 yıl sigortalılık süresi şarttır.

Emeklilik başvurusu nasıl yapılır?

Emeklilik başvurusu, e-Devlet üzerinden ya da SGK müdürlüklerine şahsen yapılabilir. Gerekli belgeler arasında kimlik belgesi, tahsis talep formu ve varsa borçlanma belgeleri bulunur. Başvuru sonrası SGK tarafından inceleme yapılır ve uygunluk durumunda emekli aylığı bağlanır.

Emekli aylığı nasıl hesaplanır?

Emekli aylığı; prim ödeme gün sayısı, sigorta türü, ortalama kazanç ve emekli olunan tarihe göre değişir. Aylık bağlama oranı, özellikle 2000 öncesi ve sonrası dönemlere göre farklı hesaplanır. Aylık hesaplama için SGK’nın emekli maaşı hesaplama ekranı kullanılabilir.

Emeklilik Şartları Dikkat Edilmesi Gerekenler

Emeklilik Sistemi Hangi Kategorilere Ayrılır?

Emeklilik şartları, Türkiye’de sigortalının tabi olduğu sosyal güvenlik kurumuna göre farklılık gösterir. Sistem 3 ana başlık altında toplanır: 4A (SSK), 4B (Bağ-Kur) ve 4C (Emekli Sandığı). Her bir sistemde yaş, prim ve sigortalılık süresi gibi temel kriterler değişiklik gösterir.

4A, özel sektör çalışanlarını kapsarken; 4B, serbest meslek sahiplerini; 4C ise kamu görevlilerini içine alır. Bu ayrım, hangi tarihte emekli olunabileceği ve hangi şartların yerine getirilmesi gerektiği konusunda belirleyicidir.

Emekliliğe esas süreler ve yaş kriterleri, her bir kategori için ayrı ayrı değerlendirildiği için vatandaşların kendi sigorta statülerini net biçimde bilmesi önemlidir.

İlk Sigorta Giriş Tarihi Neden Belirleyici?

İlk sigortalı olunan tarih, emeklilik hesabının temelini oluşturur. Çünkü 8 Eylül 1999 ve 1 Ekim 2008 tarihlerinde yapılan düzenlemelerle, emeklilik yaş sınırı ve prim günü şartları kademeli olarak artırılmıştır. Özellikle bu tarihler öncesinde sigorta girişi olanlar, çok daha erken yaşta ve daha az primle emekli olabilme hakkına sahiptir.

2008 sonrası sigortalılar için emeklilik yaşı, 65’e kadar çıkabilmektedir. Ayrıca, prim gün sayıları da daha yüksektir. İlk işe giriş tarihi baz alınarak yapılan emeklilik hesaplamaları, SGK sisteminde yer alan kayıtlar üzerinden netleştirilmelidir.

Kadın ve Erkek İçin Farklılıklar Nelerdir?

Kadın ve erkek sigortalılar için emeklilik şartlarında farklılıklar bulunmaktadır. Kadınlar, erkeklere kıyasla genellikle daha erken yaşta emekli olabilirler. 4A kapsamında kadınlar 20 yıl, erkekler 25 yıl sigortalılık süresine tabi tutulur. Ancak prim günü ve yaş kriterleri yine ilk işe giriş tarihine göre hesaplanır.

Ayrıca kadınlara özel olarak doğum borçlanması hakkı tanınmıştır. Bu da eksik prim günlerini tamamlama konusunda önemli bir avantaj sağlar. Erkekler ise askerlik borçlanması yaparak giriş tarihlerini geri çekebilir.

Kısmi Emeklilik (Yaştan Emeklilik) Hakkı Nasıl Kullanılır?

Kısmi emeklilik, gerekli prim gününü dolduramayan ancak belirli yaşa ulaşan sigortalılar için sağlanan bir imkandır. Bu sistemde daha uzun süre çalışmak yerine belirlenen minimum primle emekli olmak mümkündür. 4A kapsamında kadınlar 58, erkekler 60 yaşında ve 5400 gün primle kısmi emeklilik hakkı elde edebilir.

4B ve 4C sigortalıları içinse yaş şartı kadınlarda 61, erkeklerde 63 olup prim gün şartı yine 5400’dür. Ancak bu tür emeklilikte bağlanan aylık tutarı, tam emekliliğe göre daha düşük olur. Kısmi emeklilik hesaplamalarında doğru prim bilgisi temel kriterdir.

Prim Gün Sayısı Eksikse Ne Yapılabilir?

Emeklilik için aranan prim gün sayısını tamamlayamayan sigortalılar, doğum, askerlik, yurtdışı ve hizmet borçlanması gibi yöntemlerle bu eksiklikleri giderebilir. SGK’nın tanıdığı bu borçlanma yolları, prim süresinin geçmişe dönük olarak kazandırılmasını sağlar.

Özellikle yurt dışında çalışmış olan vatandaşlar, yurtdışı borçlanmasıyla Türkiye’de emeklilik hakkı elde edebilir. Aynı şekilde doğumdan sonra çalışamayan kadınlar, doğum borçlanması yoluyla eksik primlerini tamamlayabilir.

EYT Yasası Kimleri Kapsıyor?

EYT yani Emeklilikte Yaşa Takılanlar, 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olan ve yaş dışında tüm emeklilik şartlarını taşıyan kişileri kapsar. 2023 yılında yürürlüğe giren yasa ile bu kişiler yaşa bakılmaksızın emeklilik hakkı elde etmiştir. 5000-5975 gün prim ve kadınlar için 20, erkekler için 25 yıl sigortalılık süresi gereklidir.

EYT’den faydalanmak isteyenlerin SGK’ya başvuru yapması, işlemlerin başlatılması açısından zorunludur. Başvuru e-Devlet üzerinden de yapılabilir.

Emeklilik Başvurusu Hangi Yolla Yapılır?

Emeklilik başvurusu yapmak isteyen sigortalılar, SGK müdürlüklerine doğrudan başvurarak veya e-Devlet sistemi üzerinden online başvuru formu doldurarak işlemi başlatabilir. Başvuruda kimlik belgesi ve varsa borçlanmaya dair belgeler istenir.

SGK, başvuru sonrası sigortalının tüm çalışma geçmişini kontrol eder ve koşullar sağlanıyorsa emeklilik tahsis işlemini tamamlar. Başvurunun sonucunu takip etmek için SGK’nın e-Devlet sistemi üzerinden sorgulama yapılabilir.

Emekli Maaşı Nasıl Hesaplanır?

Emekli maaşı, sigorta başlangıç tarihi, toplam prim günü, ödenen prim miktarı ve emekli olunan tarihe göre hesaplanır. 2000 öncesi, 2000-2008 arası ve 2008 sonrası olmak üzere 3 ayrı dönem için farklı katsayılarla maaş hesaplaması yapılır. Aylık bağlama oranı da bu dönemlere göre değişir.

SGK’nın resmi web sitesinde yer alan maaş hesaplama aracı ile yaklaşık emekli maaşı bilgisi alınabilir. Prim ödemelerinin yüksek olması, alınacak maaş üzerinde doğrudan etkili olur.