Neticesi ağırlaşmış yaralamada tazminat davası, mağdurun fiziksel veya ruhsal olarak ciddi şekilde zarar gördüğü durumlarda, uğradığı zararın giderilmesi amacıyla açılan özel hukuk davasıdır. Ceza yargılamasından bağımsız olarak açılabilen bu davalarda, mağdurun yaşadığı bedensel zarar, iş göremezlik, estetik kayıplar veya psikolojik etkiler dikkate alınarak maddi ve manevi tazminat talep edilir. Bu tazminatlar, zararın kapsamına ve olayın ağırlığına göre mahkeme tarafından belirlenir.
Neticesi Ağırlaşmış Yaralama Suçunun Hukuki Niteliği
Neticesi ağırlaşmış yaralama, Türk Ceza Kanunu’nun 87. maddesinde düzenlenen ve basit yaralama fiilinin beklenmeyen ağır sonuçlar doğurmasıyla ortaya çıkan bir suç tipidir. Mağdurda kalıcı uzuv kaybı, duyu kaybı, yüzünde sabit iz kalması, konuşma veya hareket bozukluğu gibi neticeler oluşabilir. Bu durumlarda ceza artar; aynı zamanda mağdurun tazminat hakkı da doğar.
Failin kastı yalnızca yaralamaya yönelik olsa bile, gerçekleşen ağır sonuçlar nedeniyle hukuki sorumluluğu artar. Ceza mahkemesi fail hakkında hüküm kurarken, mağdur da aynı olay nedeniyle tazminat davası açma hakkına sahiptir.
Tazminat Davasının Türleri ve Kapsamı
Neticesi ağırlaşmış yaralama halinde açılabilecek tazminat davaları ikiye ayrılır:
Maddi Tazminat
Maddi tazminat, mağdurun yaşadığı doğrudan ekonomik kayıpların giderilmesini amaçlar. Şu tür zararlar kapsam altındadır:
-
Tedavi ve hastane masrafları
-
Sürekli iş göremezlik nedeniyle gelir kaybı
-
Protez, bakım ve destek hizmetlerine ilişkin giderler
-
Kazanç kaybı nedeniyle yaşanan ekonomik zararlar
Mahkeme, mağdurun ekonomik durumunu, yaşını, iş gücünü ve iyileşme süresini değerlendirerek tazminat miktarını belirler.
Manevi Tazminat
Manevi tazminat ise mağdurun yaşadığı acı, elem, ızdırap ve psikolojik zararın karşılanmasını hedefler. Estetik kayıplar, toplum içindeki saygınlık zedelenmesi, günlük hayatın kalıcı şekilde etkilenmesi gibi sebeplerle manevi tazminat talep edilebilir. Manevi tazminatın miktarı, olayın ağırlığına ve mağdurun yaşadığı etkilerin boyutuna göre belirlenir.
Bu tür olaylarda maddi ve manevi tazminat bir arada talep edilebilir.
Tazminat Davası Nasıl Açılır?
Tazminat davası, ceza davasından bağımsız olarak asliye hukuk mahkemesinde açılır. Ancak eğer fail hakkında ceza davası devam ediyorsa, ceza yargılaması sırasında da katılan sıfatıyla tazminat talebi ileri sürülebilir. Yine de daha kapsamlı bir değerlendirme isteniyorsa ayrı bir hukuk davası açılması daha uygun olabilir.
Tazminat davası açarken izlenecek adımlar:
-
Hukuki ve tıbbi delillerin hazırlanması: Hastane raporları, adli tıp belgeleri, tanık ifadeleri, fotoğraflar
-
Zarar kalemlerinin belirlenmesi: Maddi ve manevi zararlar ayrı ayrı tespit edilir.
-
Yetkili ve görevli mahkemeye başvuru: Failin yerleşim yeri mahkemesi yetkilidir; görevli mahkeme asliye hukuk mahkemesidir.
-
Harç ve masrafların yatırılması: Dava açılırken yasal giderler mahkemeye ödenir.
Ceza davasında verilen mahkûmiyet kararı, tazminat davasında da önemli bir delil olarak kullanılabilir.
Tazminat Davasında Zamanaşımı Süresi Nedir?
Türk Borçlar Kanunu’na göre haksız fiil niteliğindeki bu tür yaralama eylemlerine dayalı tazminat talepleri için 2 yıllık hak düşürücü süre ve 10 yıllık zamanaşımı süresi uygulanır. Mağdur, zararını ve failin kimliğini öğrendiği tarihten itibaren 2 yıl içinde dava açmalıdır. Ancak failin kimliği daha sonra belirlenirse süre bu tarihten itibaren başlar.
Ceza davası açılmışsa, tazminat davası için zamanaşımı süresi, ceza davasındaki zamanaşımı süresi kadar uzar. Bu nedenle ceza davasının sonucu beklenerek daha sonra hukuk davası açılması da mümkündür.
Uygulamada Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Tazminat davasında başarı şansı, delillerin yeterliliğine ve mağdurun zararının somut şekilde belgelenmesine bağlıdır. Özellikle adli tıp raporunun içerdiği tespitler, mahkemenin kararında belirleyici rol oynar.
Ayrıca failin malvarlığı durumu, sigorta poliçesi olup olmadığı ve diğer mali unsurlar, tazminatın tahsil kabiliyetini etkiler. Bazı durumlarda tazminat kararı alınsa da fiilen tahsil edilemeyebilir. Bu tür olasılıklara karşılık icra takibi ve diğer yasal yollar devreye sokulabilir.
Neticesi Ağırlaşmış Yaralamada Tazminat Davası Sıkça Sorulan Sorular
Neticesi ağırlaşmış yaralamada tazminat davası nedir?
Neticesi ağırlaşmış yaralamada tazminat davası, yaralama fiili sonucu mağdurda kalıcı bedensel ya da ruhsal zarar oluşması halinde açılan maddi ve manevi tazminat talepli hukuk davasıdır. Bu dava, mağdurun uğradığı zararın parasal olarak telafisini amaçlar.
Bu dava hangi mahkemede açılır?
Tazminat davası, genellikle mağdurun yerleşim yeri ya da failin yerleşim yeri asliye hukuk mahkemesinde açılır. Dava, ceza davasından ayrı bir hukuk yargılamasıdır; ancak ceza davasında da tazminat talep edilebilir.
Maddi ve manevi tazminat arasındaki fark nedir?
Maddi tazminat, mağdurun tedavi, iş gücü kaybı, protez gibi ekonomik zararlarını karşılamayı hedefler. Manevi tazminat ise acı, elem, psikolojik yıkım ve toplum içindeki etkilenme gibi manevi zararların giderilmesine yöneliktir.
Ceza davası sürerken tazminat davası açılabilir mi?
Evet. Ceza davası devam ederken ayrı bir hukuk mahkemesinde tazminat davası açılabilir. Dilerseniz ceza davası sırasında da “katılan” sıfatıyla tazminat talebinde bulunabilirsiniz.
Tazminat davasında hangi belgeler gereklidir?
Adli tıp raporları, hastane kayıtları, iş göremezlik belgeleri, olay tutanakları, tanık beyanları ve varsa ceza mahkemesi kararı gibi deliller sunulmalıdır. Adli tıp raporunun ceza sorumluluğuna etkisi, tazminat davasında da doğrudan önem taşır.
Tazminat miktarı nasıl belirlenir?
Tazminat miktarı, mağdurun yaşı, mesleği, iş gücü kaybı oranı, tedavi süresi ve olayın ağırlığına göre hesaplanır. Manevi tazminatta ise olayın toplumsal etkisi, mağdurun ruhsal durumu ve kalıcı izlerin varlığı değerlendirilir.
Tazminat davası için süre sınırı var mı?
Evet. Neticesi ağırlaşmış yaralamaya dayalı tazminat davaları için 2 yıllık hak düşürücü süre ve 10 yıllık zamanaşımı süresi uygulanır. Ceza davası açılmışsa, ceza zamanaşımı süresi kadar ek süre kazanılır.
Ceza mahkemesi kararı tazminat davasında bağlayıcı mıdır?
Ceza mahkemesinin mağdur lehine verdiği bir mahkûmiyet kararı, tazminat davasında kuvvetli bir delil olarak kullanılır. Ancak hukuk mahkemesi, bağımsız değerlendirme yapma yetkisine sahiptir.
Tazminat kararı alındığında ödeme nasıl tahsil edilir?
Tazminata hükmedilirse, fail ödeme yapmazsa icra takibi yoluyla tahsilat sağlanabilir. Failin malvarlığı yoksa tahsilat zorlaşabilir; ancak hüküm yine de geçerlidir.
