Skolyoz Nedeniyle Astsubaylıktan İlişik Kesilmesi Davası, Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinde görev yapan veya eğitim aşamasında bulunan astsubayların, omurga eğriliği (skolyoz) tanısı nedeniyle görevden uzaklaştırılmaları sonucunda açtıkları idari davalardır. Skolyoz, TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliği’nde belirlenen fiziki yeterlilik standartlarını etkileyebilen bir rahatsızlıktır; ancak her skolyoz vakası meslekten elenme nedeni değildir. Ölçüm hataları, yanlış raporlamalar veya tıbbi değerlendirmede yapılan usul hataları sonucunda pek çok personelin haksız şekilde ilişiği kesilebilmektedir. Bu nedenle Skolyoz Nedeniyle Astsubaylıktan İlişik Kesilmesi Davası, hem tıbbi hem de hukuki açıdan detaylı incelenmesi gereken bir süreçtir.
Skolyozun Tanımı ve Askerî Görevle İlişkisi
Skolyoz, omurganın sağa veya sola doğru eğrilmesiyle ortaya çıkan yapısal bir bozukluktur. Eğriliğin derecesi “Cobb açısı” adı verilen ölçüm yöntemiyle belirlenir. Türk Silahlı Kuvvetleri gibi fiziksel yeterliliğin ön planda olduğu kurumlarda bu tür rahatsızlıklar dikkatle değerlendirilir. Ancak düşük dereceli skolyoz, özellikle ağrıya, hareket kısıtlılığına veya görev performansına olumsuz etki yapmıyorsa, askerî görevi engellemez. Mahkemeler, Skolyoz Nedeniyle Astsubaylıktan İlişik Kesilmesi Davası kapsamında yalnızca röntgen sonuçlarını değil, hastalığın işlevsel etkilerini de dikkate alır. Dolayısıyla her eğrilik derecesi otomatik olarak görevden uzaklaştırma gerekçesi olamaz.
TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliği ve Değerlendirme Ölçütleri
TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliği, askerî personelin sağlık koşullarını belirleyen temel düzenlemedir. Yönetmelikte skolyozun elverişsizlik derecesi Cobb açısına göre sınıflandırılmıştır. Genellikle 10 dereceye kadar olan skolyoz vakaları elverişli kabul edilirken, 15 derece üzerindeki eğrilikler “askerî hizmete elverişsiz” olarak değerlendirilebilir. Ancak bu sınıflandırmada sadece rakamsal değere değil, fonksiyonel yeterliliğe, ağrı düzeyine, fizik tedavi yanıtına ve görev performansına da bakılmalıdır. Radyolojik çekim hataları, ölçümde kullanılan açı farkları veya rapor eksiklikleri nedeniyle yanlış kararlar verilebilmektedir. Bu durumda idari yargı yoluna başvurularak işlemin iptali talep edilebilir.
TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliği ve Değerlendirme Ölçütleri
TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliği, askerî personelin sağlık koşullarını belirleyen temel düzenlemedir. Yönetmelikte skolyozun elverişsizlik derecesi Cobb açısına göre sınıflandırılmıştır. Genellikle 10 dereceye kadar olan skolyoz vakaları elverişli kabul edilirken, 15 derece üzerindeki eğrilikler “askerî hizmete elverişsiz” olarak değerlendirilebilir. Ancak bu sınıflandırmada sadece rakamsal değere değil, fonksiyonel yeterliliğe, ağrı düzeyine, fizik tedavi yanıtına ve görev performansına da bakılmalıdır. Radyolojik çekim hataları, ölçümde kullanılan açı farkları veya rapor eksiklikleri nedeniyle yanlış kararlar verilebilmektedir. Bu durumda idari yargı yoluna başvurularak işlemin iptali talep edilebilir.
Açısal Sınıflandırma
Açısal skolyoz derecelendirilmesi görüntüleme ile Cobb açısı üzerinden yapılır. Aşağıdaki sınıflandırma; tedavi ihtiyacı, fonksiyonel etki ve izlem gereksinimi açısından pratik bir özet sunar.
| Açı Aralığı (Cobb) | Tanım | Klinik Not / Öneri |
|---|---|---|
| < 10° | Spinal asimetri / düşük derece eğrilik. | Genellikle tedavi gerektirmez; periyodik muayene ve gelişim çağında takip önerilir. |
| 20° – 40° | Orta derece skolyoz (ergenlik döneminde sık). | Korse ve fizik tedavi yararlı olabilir; ilerleme riski için düzenli ölçüm gerekir. |
| ≥ 40° | İleri derece skolyoz; progresyon sıktır. | Cerrahi değerlendirme gündeme gelir; bel bölgesi için 40°+, torasik için 45–50° eşikleri dikkate alınır. |
İlişik Kesilmesi İşleminin Hukuki Niteliği
Astsubaylıktan ilişiğin kesilmesi kararı bir idari işlemdir ve hukuka uygunluk denetimine tabidir. İdare, bu işlemi tesis ederken sebep, yetki, şekil, konu ve amaç unsurlarını doğru biçimde yerine getirmelidir. Sağlık raporunun yetersiz veya hatalı olması, işlemin sebep unsurunu sakatlar ve iptal sebebi oluşturur. Ayrıca ölçülülük ilkesi gereği, idarenin daha hafif önlemlerle aynı amacı gerçekleştirme imkânı varken en ağır yaptırımı (ilişik kesilmesi) uygulaması hukuka aykırıdır. Skolyoz Nedeniyle Astsubaylıktan İlişik Kesilmesi Davası bu nedenle hem tıbbi hem de orantılılık ilkesi açısından incelenmelidir. Mahkemeler, özellikle öğrencinin veya personelin eğitim ve görev geçmişini dikkate alarak hakkaniyetli bir karar verir.
Yargı Süreci ve Dava Türleri
İlişik kesilmesi işlemlerine karşı açılan davalar genellikle iki aşamalıdır. İlk olarak, idari işlemin iptali için iptal davası açılır. Bu davada, sağlık raporunun dayanağının tıbben hatalı olduğu veya yönetmeliğin yanlış uygulandığı ileri sürülür. İptal kararı alınması halinde, kişi görevine iade edilir veya öğrencilik hakkını geri kazanabilir. İkinci aşamada, maddi ve manevi zararların tazmini için tam yargı davası açılabilir. Özellikle eğitim süresinin yarıda kalması, gelir kaybı veya manevi yıpranma gibi nedenlerle tazminat talebi gündeme gelebilir. Skolyoz Nedeniyle Astsubaylıktan İlişik Kesilmesi Davası açarken, sürelerin dikkatle takip edilmesi ve tüm tıbbi belgelerin eksiksiz sunulması gereklidir.
Bilirkişi ve Adli Tıp İncelemesi
Bu tür davalarda bilirkişi incelemesi belirleyici rol oynar. Mahkeme, çoğu zaman bağımsız ortopedi uzmanı veya Adli Tıp Kurumu’ndan görüş ister. Bilirkişi raporu, Cobb açısının doğru ölçülüp ölçülmediğini, skolyozun görev yapma kapasitesine etkisini ve kişinin tedaviyle toparlanma olasılığını değerlendirir. Eğer rapor, skolyozun askerî görevle bağdaşmayacak düzeyde olmadığını ortaya koyarsa, mahkeme ilişik kesilmesi işlemini iptal edebilir. Tedavi süreci tamamlanmış veya fiziksel performansı görev standardını karşılayan personel için verilen “elverişsiz” kararlar, bu raporlarla çürütülebilir. Dolayısıyla bilirkişi raporu Skolyoz Nedeniyle Astsubaylıktan İlişik Kesilmesi Davası’nın en kritik delilidir.
Yürütmenin Durdurulması ve Tazminat Talebi
İlişik kesilmesi kararının uygulanması, kişinin görevden derhal uzaklaştırılmasına neden olur. Bu nedenle dava dilekçesinde “yürütmenin durdurulması” talebi mutlaka yer almalıdır. Mahkeme, açık hukuka aykırılık ve telafisi güç zarar şartlarının oluştuğu durumlarda işlemin yürütmesini durdurur. Böylece davacı, yargılama süresince görevine devam edebilir veya eğitim hakkını koruyabilir. İşlemin iptali sonrası, kişi uğradığı maddi zararlar (maaş, barınma, eğitim giderleri) ile manevi zararlar (itibar ve psikolojik yıpranma) için tazminat isteyebilir. Tazminat talepleri, olayın ağırlığına ve kaybedilen sürelere göre hesaplanır.
Anayasa Mahkemesi ve Danıştay Kararları
Anayasa Mahkemesi ve Danıştay, sağlık raporlarına dayalı olarak verilen elenme kararlarının ölçülülük ilkesine uygun olup olmadığını sıkı biçimde denetlemektedir. Yüksek Mahkeme kararlarında, öğrencinin veya personelin sağlık durumunun görev yapmaya engel teşkil etmediği durumlarda yapılan ilişik kesmelerin hak ihlali oluşturduğu vurgulanmıştır. Özellikle tek ölçüme dayalı kararların iptal edilmesi, bu alanda emsal niteliği taşır. Bu nedenle, Skolyoz Nedeniyle Astsubaylıktan İlişik Kesilmesi Davası açan kişilerin bu içtihatları dava dilekçelerinde dayanak göstermeleri önemlidir. Böylece hem yargısal hem de anayasal koruma sağlanır.
Sonuç ve Değerlendirme
Skolyoz Nedeniyle Astsubaylıktan İlişik Kesilmesi Davası, tıbbi ölçüm, yönetmelik yorumu ve idari işlem denetimini bir araya getiren karmaşık bir yargı sürecidir. Başarılı bir dava stratejisi için tıbbi belgelerin eksiksiz toplanması, bilirkişi incelemesinin doğru yönlendirilmesi ve yargı sürelerine riayet edilmesi gerekir. Mahkemeler, somut olgularla desteklenen, ölçülülük ilkesine uygun iddiaları dikkate alarak karar verir. Bu nedenle, alanında uzman bir idare hukuku avukatından profesyonel destek almak sürecin sonucunu doğrudan etkileyebilir. Haksız yere ilişiği kesilen astsubay adayları ve personel, bu dava yoluyla hem görev haklarını hem de itibarlarını geri kazanabilir.
Sık Sorulan Sorular: Skolyoz Nedeniyle Astsubaylıktan İlişik Kesilmesi Davası 2026
Astsubay adayları ve personeller için skolyoz teşhisi, askerî görev yeterliliğini doğrudan etkileyen önemli bir konudur. Aşağıda, 2026 yılı yönetmeliklerine göre skolyozun askerî hizmete etkisi ve yargı süreciyle ilgili en çok merak edilen sorulara kısa yanıtlar verilmiştir.
Skolyoz astsubaylığa engel mi?
Skolyozun astsubaylığa engel olup olmayacağı eğriliğin derecesine bağlıdır. Hafif skolyoz vakaları genellikle görev yapmaya elverişli kabul edilir.
Skolyoz ameliyatını SGK karşılıyor mu?
SGK, tıbbi zorunluluk bulunan skolyoz ameliyatlarını karşılamaktadır. Ancak özel hastanelerde yapılan operasyonlar için fark ücreti talep edilebilir.
TSK skolyoz derecesi kaç olmalı?
TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliği’ne göre 15 dereceye kadar olan skolyoz vakaları genellikle elverişli kabul edilir. Bu sınırın üzerindeki eğrilikler askerî görev yeterliliğini etkileyebilir.
Skolyoz korsesi kaç TL?
2026 yılı itibarıyla skolyoz korselerinin fiyatı model ve ölçüye göre 3.000–8.000 TL arasında değişmektedir. Kişiye özel üretim olan korseler daha yüksek maliyetlidir.
22 yaşından sonra skolyoz ilerler mi?
İskelet gelişimi tamamlandıktan sonra skolyozun ilerlemesi genellikle durur. Ancak yanlış duruş veya ağır fiziksel aktiviteler bu süreci olumsuz etkileyebilir.
