Zorunlu yer değişikliği işleminin iptali davası, kamu kurumlarında görev yapan memurların idare tarafından tayin edilmeleri üzerine, bu işlemin hukuka aykırı olduğunu düşünmeleri halinde açabilecekleri iptal davasıdır. Bu tür atamalar genellikle hizmetin gereği, disiplin cezası ya da ihtiyaç gerekçesiyle yapılır. Ancak keyfi, ölçüsüz ya da gerekçesiz yapılan yer değişiklikleri yargı denetimine açıktır.
Zorunlu Yer Değişikliği Ne Demektir?
Zorunlu yer değişikliği, kamu görevlisinin rızası dışında başka bir birime, ilçeye ya da ile atanması işlemidir. Bu işlem, kamu hizmetinin etkinliği, kadro ihtiyacı, güvenlik veya personelin disiplin geçmişi gibi nedenlere dayandırılabilir. Ancak bu gerekçelerin objektif, belgelenebilir ve ölçülülük ilkesine uygun olması gerekir. Aksi hâlde yer değişikliği işlemi hukuka aykırı sayılabilir.
Yer değişikliği özellikle aile birliğini bozuyorsa, sağlık durumunu olumsuz etkiliyorsa ya da memurun daha önce atanamayacağı açıkça belirtilen bir yere yapılmışsa iptal davası gündeme gelebilir. Ayrıca keyfi ve cezalandırıcı nitelikteki tayinler, sıkça iptal gerekçesi olur.
Yer Değişikliğine Karşı Hangi Mahkemede Dava Açılır?
Zorunlu yer değişikliği işlemi idari bir işlem olduğundan, buna karşı idare mahkemesinde iptal davası açılır. Davacı, işlemin görev yaptığı yerdeki idare mahkemesine başvurur. Yetkili mahkemenin belirlenmesinde, atamaya ilişkin işlemin tesis edildiği yer veya kişinin görev yaptığı kurum esas alınır.
Dava dilekçesinde, atama işleminin hukuka aykırı yönleri açıkça belirtilmeli, özellikle kişisel ve ailevi durumlar (eş durumu, çocukların eğitimi, sağlık sorunları) belgelerle desteklenmelidir.
Zorunlu Yer Değişikliği İşlemine Karşı Dava Açma Süresi Nedir?
Atama kararı memura tebliğ edildikten sonra 60 gün içinde dava açılması gerekir. Bu süre hak düşürücü niteliktedir. Resmî yazı ile yapılan tebligat tarihinden itibaren süre başlar. Elektronik ortamda yapılan bildirimlerde ise e-tebligat tarihi esas alınır.
Davayı süresinde açmayan kamu personelinin yargı yoluna başvurma hakkı sona erer ve bu durumda iptal talebi usulden reddedilir.
Dava Hangi Gerekçelerle Açılabilir?
Zorunlu yer değişikliği işleminin iptali için başlıca gerekçeler şunlardır:
-
Hizmet gereklerine dayanmayan, keyfi işlem yapılması
-
Sağlık durumunun göz ardı edilmesi
-
Aile birliğinin ciddi şekilde zedelenmesi
-
Disiplin cezası bahanesiyle ölçüsüz yer değişikliği yapılması
-
Kurum içi yer değişikliği yönetmeliğine aykırı uygulama yapılması
-
Aynı anda eş durumu, çocuk eğitimi gibi sosyal gerekçelerin dikkate alınmaması
Mahkeme bu gerekçeleri inceler ve işlemde hukuka aykırılık bulursa tayin kararını iptal eder.
Yer Değişikliği İptal Edilirse Ne Olur?
Mahkeme işlemi iptal ettiğinde memur, eski görev yerine veya benzer bir konuma iade edilir. İdare, iptal kararını gecikmeden uygulamak zorundadır. Ayrıca bu süreçte yaşanan geçici mağduriyet nedeniyle tazminat talebinde bulunmak da mümkündür. Bu amaçla tam yargı davası açılarak zararların karşılanması istenebilir.
İdare mahkemesi kararının uygulanmaması, ayrıca başlı başına bir dava ve suç konusu teşkil edebilir. Bu gibi durumlarda memurun idareyi tekrar dava etme hakkı saklıdır.
Zorunlu Yer Değişikliği Davası Ne Kadar Sürer?
Bu davalar, mahkemelerin iş yüküne göre değişmekle birlikte ortalama 6 ile 18 ay arasında sonuçlanabilir. Karara karşı istinaf ve temyiz yolları açıktır. Bu nedenle dava süreci zaman zaman uzayabilmektedir. Ancak yürütmenin durdurulması talebi kabul edilirse, kişi geçici olarak görevine dönebilir.
Zorunlu Yer Değişikliği İşleminin İptali Davası Sıkça Sorulan Sorular
Zorunlu yer değişikliği işleminin iptali davası nedir?
Zorunlu yer değişikliği işleminin iptali davası, kamu görevlisinin idare tarafından rızası dışında başka bir yere atanmasına karşı açtığı davadır. Bu dava ile memur, yer değişikliği işleminin hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek eski görev yerine dönmeyi talep eder.
Zorunlu yer değişikliği hangi durumlarda yapılabilir?
Zorunlu yer değişikliği genellikle hizmetin gerekleri, kadro ihtiyacı, güvenlik veya disiplin sebepleriyle yapılabilir. Ancak bu gerekçelerin somut ve belgelenebilir olması gerekir. Keyfi, cezalandırıcı ya da ölçüsüz bir şekilde yapılan yer değişiklikleri dava konusu olabilir.
Zorunlu yer değişikliğine karşı hangi mahkemede dava açılır?
Bu işlem idari bir işlem olduğu için, memur idare mahkemesinde iptal davası açabilir. Yetkili mahkeme, memurun görev yaptığı kurumun bulunduğu yerdeki idare mahkemesidir. Dava dilekçesinde işlemle ilgili somut hukuka aykırılıklar açıkça belirtilmelidir.
Yer değişikliği kararına karşı dava açma süresi nedir?
Tayin kararı memura tebliğ edildikten sonra 60 gün içinde dava açılması gerekir. Bu süre hak düşürücüdür. Resmî tebligat tarihi esas alınır. Süresi geçtikten sonra açılan davalar usulden reddedilir.
Hangi gerekçelerle zorunlu yer değişikliği işlemi iptal edilebilir?
Mahkemeler aşağıdaki gerekçelerle bu tür atama işlemlerini iptal edebilir:
-
Hizmet gerekçelerinin somut olarak ortaya konmamış olması
-
Sağlık, aile birliği gibi kişisel durumların göz ardı edilmesi
-
Disiplin cezası bahanesiyle orantısız yer değişikliği yapılması
-
Yönetmelik hükümlerine aykırı atama yapılması
-
Kişiye özel cezalandırma niteliği taşıyan işlemler
Yer değişikliği işlemi iptal edilirse ne olur?
Mahkeme işlemi iptal ederse, memur önceki görev yerine veya dengi bir pozisyona iade edilir. İdare, mahkeme kararını gecikmeden uygulamak zorundadır. Ayrıca atama nedeniyle oluşan maddi zararlar için tam yargı davası açılarak tazminat talep edilebilir.
İptal davası süresince memur yeni görev yerine gitmek zorunda mıdır?
Evet, aksi yönde bir yürütmenin durdurulması kararı verilmedikçe, memur dava devam ederken atandığı yerde göreve başlamak zorundadır. Ancak mahkemeye başvurarak yürütmenin durdurulmasını talep edebilir. Bu talep kabul edilirse, dava sonuçlanana kadar eski görev yerinde kalabilir.
Zorunlu yer değişikliği işleminin iptali davası ne kadar sürer?
Dava süresi mahkemenin iş yoğunluğuna göre değişmekle birlikte ortalama 6 ile 18 ay arasında sonuçlanır. Karara karşı istinaf ve temyiz yolları da açıktır. Süreç boyunca yürütmenin durdurulması kararı verilmesi mümkündür.
