Tescile itiraz davası, taşınmazın tapu siciline geçirilmesine ilişkin işlemlerde, üçüncü bir kişinin kendi hakkının zedelendiğini iddia ederek, yapılan tescilin durdurulması veya iptali talebiyle açtığı bir davadır. Bu dava, özellikle kadastro çalışmalarının yapıldığı dönemlerde veya tapu kayıtlarının yenilendiği durumlarda ön plana çıkar.
Tescile İtiraz Davası Nedir?
Tescile itiraz davası, tapuya yapılan bir kaydın hukuka aykırı olduğunu düşünen kişinin, bu kayda karşı hakkını korumak amacıyla açtığı davadır. Genellikle kadastro tespitlerinin ilanından sonra veya tapuda yapılan işlemle ilgili olarak hakkı ihlal edilen kişilerin başvurduğu bir hukuk yoludur.
Bu dava, yalnızca yapılan tescilin iptali için değil, aynı zamanda gerçek hak sahibinin adına kaydın yapılmasını sağlamak amacıyla da açılabilir. Dolayısıyla bu yönüyle tapu iptal ve tescil davası ile benzerlik gösterse de, kaynağı ve süreci farklılık taşır.
Tescile İtiraz Davası Hangi Durumlarda Açılır?
Tescile itiraz davası, şu tür durumlarda gündeme gelebilir:
-
Kadastro çalışması sonucunda taşınmazın başka bir kişi adına tescil edilmesi
-
Gerçek malikin bilgisi dışında yapılan tescil işlemleri
-
Sınır ihtilafları veya komşu parsellerle çakışan mülkiyet iddiaları
-
Tapuya tescil edilen mülkiyetin muvazaalı ya da hileli olması
Bu dava, genellikle kadastro tespitine itiraz etmek isteyen kişilerin tercih ettiği bir yoldur. Bu nedenle dava açma süresi ve şekli, kadastro mevzuatına uygun şekilde gerçekleştirilmelidir.
Tescile İtiraz Davası Nasıl Açılır?
Tescile itiraz davası, taşınmazın bulunduğu yer kadastro mahkemesinde açılır. Eğer o yerde kadastro mahkemesi bulunmuyorsa, yetkili asliye hukuk mahkemesi bu davaya bakar. Dava açılmadan önce şu hususlara dikkat edilmelidir:
-
Tescile dayanak olan işlemin ne olduğu belirlenmeli
-
İtiraz gerekçesi açıkça ifade edilmeli
-
Gerekirse öncesinde idari başvuru yapılmalı
-
Süre aşımı olup olmadığı kontrol edilmeli
Davacı, taşınmazla ilgili hakkının ihlal edildiğini düşünen kişi veya mirasçısı olabilir. Davalı ise çoğu zaman taşınmazın lehine tescil yapılan kişi ya da kamu idaresidir.
Tescile İtiraz Davasında Süreler ve Hak Düşürücü Şartlar
Kadastroya karşı açılan tescile itiraz davaları için kanunda belirli süreler öngörülmüştür. Örneğin:
-
Bu sürede itiraz etmeyen kişiler, daha sonra tapu iptal ve tescil davası açmak zorunda kalabilir.
Hak düşürücü sürelerin geçmesi hâlinde, itiraz hakkı sona erer. Bu nedenle davanın süresinde açılması büyük önem taşır. Geç açılan davalarda, mahkeme başvuruyu usulden reddeder.
Tescile İtiraz Davasında Kullanılabilecek Deliller
Davacı, tapuya yapılan tescilin hatalı olduğunu çeşitli delillerle ispatlamalıdır. Mahkemeye sunulabilecek deliller şunlardır:
-
Önceki tapu kayıtları
-
Nüfus kayıtları ve miras belgeleri
-
Kadastro paftaları
-
Bilirkişi incelemeleri
-
Tanık beyanları
-
Teknik haritalar
Mahkeme, bu delilleri dikkate alarak yapılan tescilin hukuka uygun olup olmadığını değerlendirir. Özellikle kadastro raporları, teknik analizler ve harita karşılaştırmaları önem taşır.
Tescile İtiraz Davası Ne Kadar Sürer?
Davanın süresi; taraf sayısı, dosyadaki delillerin toplanma süresi ve bilirkişi raporlarının hazırlanması gibi etkenlere bağlı olarak değişir. Ortalama olarak 12 ila 24 ay içinde sonuçlanabilir. Ancak temyiz ve istinaf aşamaları da hesaba katıldığında bu süre uzayabilir.
Tescile itiraz davalarında taşınmazla ilgili işlem yapılmasının durdurulması için ihtiyati tedbir talebi de gündeme gelebilir.
Benzer şekilde uzun süren taşınmaz davalarında ihtiyati tedbirin nasıl alınacağına dair bilgiler için ilgili haklar başlıklı içeriğe göz atabilirsiniz.
Tescile İtiraz Davası ile Hangi Diğer Davalar Karıştırılır?
Tescile itiraz davası çoğu zaman şu davalarla karıştırılır:
-
Tapu iptal ve tescil davası
-
Kadastro tespitine itiraz davası
-
Yolsuz tescilin düzeltilmesi davası
Ancak bu davaların her birinin farklı hukuki dayanakları, süreleri ve sonuçları vardır. Özellikle kadastroya karşı açılacak davalar, sadece belirli sürelerde ve belirli usulle açılabilir.
Tescile İtiraz Davası Sıkça Sorulan Sorular
Tescile itiraz davası nedir?
Tescile itiraz davası, bir taşınmazın tapuya geçirilmesi sırasında yapılan tescil işlemine karşı, bu işlemden zarar gören kişinin hakkını korumak amacıyla açtığı dava türüdür. Genellikle kadastro işlemleri sırasında veya sonrasında ortaya çıkan mülkiyet uyuşmazlıklarında başvurulur.
Tescile itiraz davası hangi durumlarda açılır?
Bu dava, şu gibi durumlarda açılabilir:
-
Kadastro sonucu taşınmazın başka bir kişi adına tescil edilmesi
-
Gerçek hak sahibinin bilgisi dışında yapılan işlemler
-
Muvazaalı, hileli veya irade fesadıyla yapılan tapu işlemleri
-
Sınır ihtilafları nedeniyle yapılan hatalı tesciller
Taşınmazla ilgili doğrudan veya dolaylı hakkı ihlal edilen kişi tarafından dava açılabilir.
Tescile itiraz davası nasıl açılır?
Tescile itiraz davası, taşınmazın bulunduğu yerdeki kadastro mahkemesinde açılır. Kadastro mahkemesi yoksa, görevli mahkeme asliye hukuk mahkemesidir. Dava dilekçesinde tescil işleminin neden hukuka aykırı olduğu açıkça belirtilmeli, delillerle desteklenmelidir.
Tescile itiraz davası açma süresi ne kadardır?
Kadastro tespitine karşı itirazlar, tespitlerin ilanından itibaren 30 gün içinde yapılmalıdır. Bu sürede itiraz edilmemesi hâlinde hak düşer ve yalnızca tapu iptal ve tescil davası gibi başka yollarla hak aramak mümkün olabilir.
Tescile itiraz davasında hangi belgeler sunulabilir?
Mahkemeye sunulabilecek belgeler şunlardır:
-
Tapu kayıtları
-
Kadastro tutanakları ve paftaları
-
Mirasçılık belgeleri
-
Noter belgeleri
-
Tanık beyanları ve bilirkişi raporları
Bu belgeler, tescil işleminin neden geçersiz olduğunu ve davacının hakkını ortaya koymalıdır.
Tescile itiraz davasında ispat yükü kimdedir?
İspat yükü davacıdadır. Tescilin neden hukuka aykırı olduğu ve kendisinin taşınmaz üzerinde hak sahibi olduğu, sunulan delillerle ispat edilmelidir. Mahkeme gerektiğinde keşif ve bilirkişi incelemesi yapar.
Tescile itiraz davası ne kadar sürer?
Bu davalar ortalama olarak 1 ila 2 yıl arasında sonuçlanır. Ancak dosyadaki taraf sayısı, bilirkişi raporlarının süresi ve tarafların delil sunma süreci gibi faktörlere göre süre uzayabilir. İstinaf veya temyiz yoluna başvurulursa süreç daha da uzar.
Tescile itiraz davası ile tapu iptal ve tescil davası arasındaki fark nedir?
Tescile itiraz davası, genellikle kadastro süreci içinde açılan ve yeni oluşturulan tapu kaydına itirazı konu alan bir davadır. Tapu iptal ve tescil davası ise kesinleşmiş bir tapu kaydının iptali ve mülkiyetin yeniden tescilini içerir. Dolayısıyla dava süreci ve uygulanacak hukuk farklıdır.
