Tensip zaptı, bir davada mahkemenin ilk incelemeyi yaparak dava dosyası üzerinde aldığı usule ilişkin kararları gösteren tutanaktır. Tensip zaptı nedir sorusu, özellikle dava süreci hakkında bilgi almak isteyen kişiler tarafından sıkça araştırılmaktadır. Mahkeme, dava dosyası kendisine ulaştıktan sonra öncelikle dilekçelerin tam olup olmadığını, davanın ilk inceleme şartlarını taşıyıp taşımadığını ve dava şartlarının yerine getirilip getirilmediğini kontrol eder. Bu aşamada alınan kararlar ve yapılacak işlemler tensip zaptına yazılır.
Tensip zaptı, mahkemenin dava dosyasını esasına girmeden önce düzenlediği bir yol haritasıdır. Bu tutanakta, dilekçelerin tebliği, delil sunma süresi, bilirkişi atanması gibi hususlar belirlenir. Ayrıca duruşma günü de tensip zaptı ile tayin edilebilir. Bu nedenle, tensip zaptı davanın ilerleyişi için oldukça kritik bir belgedir.
Tensip Zaptı Nasıl Düzenlenir?
Tensip zaptı, dava dosyası mahkemeye ulaştıktan ve hâkim dosyayı ilk defa inceledikten sonra hazırlanır. Hâkim, dava dilekçesi ve varsa eklerini inceler; ardından tensip zaptında aşağıdaki hususlara yer verir:
-
Dava şartlarının mevcut olup olmadığı,
-
Dilekçelerin usulüne uygun şekilde verilmiş olup olmadığı,
-
Tarafların adresleri ve tebligat işlemleri,
-
Delil bildirme süreleri,
-
Bilirkişi atanmasına gerek olup olmadığı,
-
Ön inceleme duruşması yapılacaksa tarihi.
Tensip zaptı mahkeme kaleminde oluşturulur ve sistem üzerinden taraflara tebliğ edilir. Bazı hallerde tensip zaptı ile birlikte ön inceleme duruşması için taraflara çağrı yapılır. Bu çağrıya uymayan taraf, duruşmaya katılmadığı takdirde yokluğunda yapılan işlemlere itiraz edemez.
Tensip Zaptı Hangi Aşamaları Belirler?
Tensip zaptı, dava sürecinde birçok kritik adımı organize eden bir belgedir. Tensip zaptında belirlenen aşamalar, dava sürecinin düzenli ilerlemesi için büyük önem taşır. Bu aşamalar genel olarak şunlardır:
-
Dava dilekçesinin ve cevap dilekçesinin tebliği,
-
İddia ve savunmanın genişletilmesinin önlenmesi için sürelerin belirlenmesi,
-
Delil sunma ve itiraz sürelerinin belirlenmesi,
-
Bilirkişi raporu alınacaksa bilirkişinin belirlenmesi,
-
Taraflar arasında sulh önerisinin değerlendirilmesi,
-
Ön inceleme duruşmasının tarihi ve çağrısı.
Tensip zaptında bu işlemlerin zamanlaması detaylı şekilde gösterilir ve böylece hem taraflar hem de mahkeme, davanın usulüne uygun bir şekilde yürütülmesini sağlar.
Tensip Zaptı Taraflara Nasıl Bildirilir?
Tensip zaptı, mahkeme tarafından düzenlendikten sonra, ilgili taraflara resmi tebligat yoluyla bildirilir. Taraflar, tensip zaptında yer alan işlemlere göre hareket etmek zorundadır. Örneğin:
-
Delil sunulması istenmişse, belirtilen sürede deliller mahkemeye sunulmalıdır.
-
Bilirkişi raporu alınacaksa, bu süreçte taraflar bilirkişi seçimine ilişkin görüş bildirebilir.
-
Ön inceleme duruşmasına çağrı yapılmışsa, tarafların belirtilen gün ve saatte mahkemede hazır bulunmaları gerekir.
Tensip zaptı taraflara usulüne uygun şekilde tebliğ edilmediği takdirde, bazı işlemlerin geçerliliği tartışmalı hale gelebilir. Bu nedenle tebligat usulüne azami dikkat gösterilmesi gerekir.
Tensip Zaptında Hangi Bilgilere Yer Verilir?
Tensip zaptında yer alan bilgiler, dava sürecinin hangi aşamalardan geçeceğini ve taraflardan hangi işlemleri yapmalarının beklendiğini açıkça gösterir. Tensip zaptında şu bilgiler bulunur:
-
Dava konusu ve taraf bilgileri,
-
Dilekçelerin sunulma ve tebliğ tarihleri,
-
Delil toplama ve sunma süreleri,
-
Bilirkişi görevlendirmesi ve rapor süreci,
-
Tanık dinlenmesi istenmişse tanık listelerinin sunulması için verilen süre,
-
Ön inceleme duruşması tarihi ve duruşmada yapılacak işlemler.
Bu bilgiler, hem tarafların hak kaybına uğramamasını hem de davanın sağlıklı bir şekilde ilerlemesini sağlar. Özellikle dava dilekçesinin tebliği süreci gibi işlemler tensip zaptında detaylı biçimde belirtilir.
Tensip Zaptına İtiraz Edilebilir mi?
Tensip zaptı, davanın usulüne ilişkin işlemleri belirlediği için, doğrudan bir itiraz mekanizmasına tabi değildir. Ancak, tensip zaptında yer alan bir işlemin usule aykırı olduğu düşünülüyorsa, taraflar bu durumu duruşmada veya dilekçeyle mahkemeye bildirebilirler. Örneğin:
-
Delil sunma süresinin hatalı belirlendiği iddia edilebilir.
-
Bilirkişi seçimine yönelik itirazlar yapılabilir.
-
Ön inceleme duruşması çağrısının usule aykırı olduğu ileri sürülebilir.
Bu tür itirazlar tensip zaptına değil, tensip zaptına dayalı işlemlere karşı yapılır. Mahkeme kararlarına itiraz yolları konusuna ilişkin bilgiler, tarafların haklarını daha etkin kullanmasına yardımcı olur.
