Tehdit suçu ve etkin pişmanlık, ceza hukukunda hem fail hem de mağdur açısından önemli sonuçlar doğurabilecek bir hukuki değerlendirme alanıdır. Tehdit suçu Türk Ceza Kanunu’nun 106. maddesinde düzenlenirken, etkin pişmanlık kurumu ise farklı suç tiplerinde uygulama alanı bulmaktadır. Ancak uygulamada tehdit suçu ile ilgili olarak failin davranış değişikliği göstermesi, mağdurla uzlaşma ya da zararı giderme yönünde adım atması bazı sonuçlar doğurabilmektedir.
Tehdit suçu nedir, hangi hallerde oluşur?
Tehdit suçu, bir kişinin başka bir kişiye karşı yaşamına, beden bütünlüğüne veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir kötülüğü gerçekleştireceğini bildirmesiyle oluşur. Bu bildirimin korkutucu nitelikte olması gerekir. Tehdidin yazılı, sözlü ya da elektronik ortamda yapılması mümkündür. Sosyal medya, mesajlaşma uygulamaları, mektup ya da doğrudan sözlü ifade tehdit suçu kapsamında değerlendirilebilir.
Tehdidin hukuki olarak suç sayılabilmesi için:
-
Karşı tarafın bu tehdidi ciddiye alabilecek bir şekilde algılaması,
-
Tehdidin kişilik haklarına doğrudan zarar verecek nitelikte olması,
-
Tehdit fiilinin kastla, yani bilerek ve isteyerek gerçekleştirilmesi gerekir.
Tehdit suçu cezası, fiilin ağırlığına ve işleniş şekline göre değişir. Basit tehditte 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası öngörülürken, nitelikli tehditlerde bu ceza artabilir.
Etkin pişmanlık nedir, ne anlama gelir?
Etkin pişmanlık, suç işlendikten sonra failin kendi iradesiyle pişmanlık göstermesi, mağdura zararlarını giderme yoluna gitmesi veya suçun etkilerini azaltıcı bir şekilde davranması anlamına gelir. Türk Ceza Kanunu’nda belirli suçlar açısından etkin pişmanlık hükümleri düzenlenmiş olup, bu durumda cezada indirim yapılabilir veya hiç ceza verilmeyebilir.
Ancak etkin pişmanlık kurumu, tehdit suçu bakımından TCK’da açıkça düzenlenmiş bir uygulama değildir. Bu nedenle doğrudan bir ceza indirimi sağlamaz. Ancak mahkeme uygulamasında failin mağdurla uzlaşması, zararları telafi etmesi veya samimi pişmanlık göstermesi, takdiri indirim nedeni olarak değerlendirilebilir.
TCK 62 – Takdiri İndirim Nedenleri Kanun Fıkralarına Göre Tablo
Fıkra | İçerik |
---|---|
TCK 62/1 | Failin geçmişi, sosyal ilişkileri, cezanın failin geleceği üzerindeki olası etkileri, suçun işlenmesindeki saik, suçun işleniş biçimi, mağdurun veya kamunun uğradığı zarar veya tehlikenin ağırlığı, failin güttüğü amaç ve kastının yoğunluğu gibi hususlar göz önünde bulundurularak hâkim, cezada indirim yapılmasına karar verebilir. Bu takdirî indirim, sonuç olarak verilecek cezadan yapılır. |
TCK 62/2 | Takdirî indirim uygulandığında, ağırlaştırıcı nedenlerle artırılmış cezanın oranı dikkate alınmaksızın, sonuç olarak belirlenen cezadan 1/6 oranında indirim yapılır. Ancak, suçun işleniş biçimi, failin kastı ve amacı gibi özellikler dikkate alınarak hâkim, bu oranın altında veya üstünde bir indirim oranı belirleyebilir. |
TCK 62/3 | Hükmolunan cezanın ertelenmesi, kısa süreli hapis cezasının seçenek yaptırımlara çevrilmesi veya hükmün açıklanmasının geri bırakılması hâllerinde, takdirî indirim uygulanmaz. |
Tehdit suçunda etkin pişmanlık uygulanabilir mi?
TCK’da tehdit suçu için açık bir etkin pişmanlık hükmü bulunmamaktadır. Ancak uygulamada hâkimler, failin yargılama sürecindeki tutumunu ve mağdurla arasındaki ilişkiyi dikkate alarak cezada indirim yapabilirler. Etkin pişmanlık yerine, şu hükümler devreye girebilir:
-
TCK 62 – Takdiri indirim nedenleri: Failin duruşmadaki pişmanlık ifadesi ve mağdura yönelik telafi girişimleri dikkate alınabilir.
-
Uzlaştırma süreci: Tehdit suçu, şikayete bağlıysa uzlaşma kapsamında olabilir. Mağdurun rızasıyla taraflar arasında anlaşma sağlanırsa dava düşebilir.
-
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB): Sanığın sabıkasız olması ve pişmanlık göstermesi halinde, belirli şartlarla ceza verilse bile hükmün açıklanması ertelenebilir.
Tehdit suçu nedeniyle tazminat davası açılması, failin pişmanlık kapsamında maddi ve manevi zararları karşılaması yönünde de değerlendirilebilir.
Tehdit suçunda uzlaşma süreci etkin pişmanlık sayılır mı?
Hayır. Uzlaşma kurumu ile etkin pişmanlık farklı kavramlardır. Ancak benzer sonuçlar doğurabilir. Tehdit suçları şikayete tabi olduğundan, taraflar uzlaştırma bürosuna yönlendirilebilir. Mağdurun uzlaşmayı kabul etmesi ve failin bazı yükümlülükleri yerine getirmesi halinde dava açılmaz veya açılmışsa düşer.
Uzlaşma kapsamında şu örnekler söz konusu olabilir:
-
Failin mağdura yazılı özür mektubu sunması
-
Mağdurun zararlarının maddi olarak karşılanması
-
Topluma faydalı bir kuruluşta belirli süre gönüllü çalışılması
Bu tür davranışlar cezai değil ama hukuki olarak etkili sonuçlar doğurabilir ve hâkimin kararında etkili olabilir.
Hâkim, tehdit suçunda pişmanlık ifadesini nasıl değerlendirir?
Failin duruşmadaki tutumu, olayın gelişimi, pişmanlık ifadesinin samimiyeti ve mağdurun zararını giderme çabası, hâkimin takdirinde önemlidir. Özellikle ilk defa suç işleyen, genç yaşta bulunan veya olaydan sonra mağdurla barışan kişilere yönelik daha ılımlı bir yaklaşım benimsenebilir.
Sosyal medya üzerinden tehdit suçu işlenmişse, failin paylaşımı silmesi, mağdurdan özür dilemesi ve benzer davranışlardan kaçınması gibi adımlar da değerlendirmeye alınabilir.
Etkin pişmanlık hükümleri cezanın tamamen ortadan kalkmasına yol açar mı?
Tehdit suçu bakımından, açık bir etkin pişmanlık düzenlemesi bulunmadığından, cezanın tamamen ortadan kalkması ancak uzlaşma ya da HAGB gibi uygulamalarla mümkündür. Eğer tehdit şikayete tabi bir suçsa ve mağdur uzlaşmayı kabul ederse dava açılmaz veya düşer. Ancak mahkûmiyet verilmişse, etkin pişmanlık doğrudan cezanın ortadan kalkmasına değil, yalnızca indirime neden olabilir.
Ceza mahkemesi kararı hukuk davasını nasıl etkiler sorusu da bu süreçte önemli olup, tazminat talepleri yönünden dikkate alınmalıdır.
Tehdit suçunda etkin pişmanlık beyanı ne zaman yapılmalıdır?
Pişmanlık beyanı ne kadar erken yapılırsa, etkisi o kadar fazla olur. Soruşturma aşamasında savcıya yapılacak samimi pişmanlık açıklamaları, uzlaşma önerileri veya mağdura yönelik zarar giderici davranışlar, ceza davasının seyrini olumlu yönde etkileyebilir. Mahkeme aşamasında yapılacak açıklamalar da hâkim tarafından indirim sebebi sayılabilir.

Tehdit Suçu ve Etkin Pişmanlık Sıkça Sorulan Sorular
Tehdit suçu nedir, hangi durumlarda oluşur?
Tehdit suçu, bir kişinin başka bir kişiye zarar vereceğini, hayatına kast edeceğini veya özgürlüğünü tehdit edeceğini bildirmesiyle oluşur. Bu bildirim, mağduru korkutmaya elverişli olmalı ve ciddi bir tehlike algısı yaratmalıdır. Tehdit sözlü, yazılı, telefonla, mesajla ya da sosyal medya üzerinden yapılabilir.
Etkin pişmanlık nedir, hangi suçlarda uygulanır?
Etkin pişmanlık, suç işlendikten sonra failin kendi isteğiyle pişmanlık göstermesi, zararı gidermesi ya da mağdurla uzlaşmaya çalışmasıdır. Türk Ceza Kanunu bazı suç tipleri için etkin pişmanlık hükümleri düzenlemiştir. Ancak tehdit suçu bu suçlar arasında yer almaz.
Tehdit suçu için etkin pişmanlık hükümleri geçerli midir?
Tehdit suçu bakımından Türk Ceza Kanunu’nda açık bir etkin pişmanlık hükmü yer almaz. Bu nedenle cezada doğrudan bir indirim sağlanmaz. Ancak failin pişmanlık göstermesi, mağdurla uzlaşması veya zararları gidermesi hâkimin takdirinde indirim nedeni sayılabilir.
Tehdit suçunda uzlaşma mümkün müdür?
Evet. Şikayete tabi olan tehdit suçlarında uzlaştırma süreci uygulanabilir. Mağdurun uzlaşmayı kabul etmesi ve failin üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirmesi halinde kamu davası açılmaz ya da açılmışsa düşer. Bu süreç, etkin pişmanlık ile karıştırılmamalıdır.
Failin pişmanlık göstermesi ceza indirimi sağlar mı?
Failin pişmanlık göstermesi, özür dilemesi, zararları telafi etmesi ve duruşmalardaki olumlu tavırları takdiri indirim nedeni olabilir. Hâkim, bu durumu göz önünde bulundurarak cezada belli bir oranda indirim yapabilir. Bu durum, etkin pişmanlık kapsamında değil, TCK 62’de yer alan genel takdir indirimi olarak uygulanır.
Tehdit suçu nedeniyle hükmün açıklanmasının geri bırakılması mümkün mü?
Şartları varsa evet. Failin sabıkasız olması, pişmanlık göstermesi ve mağdurun zararının giderilmiş olması halinde hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) kararı verilebilir. Bu durumda ceza verilse bile 5 yıl denetim süresince herhangi bir suç işlenmezse hüküm ortadan kalkar.
Tehdit suçunda etkin pişmanlık ne zaman beyan edilmelidir?
Pişmanlık beyanı ne kadar erken yapılırsa, yargılamadaki etkisi o kadar fazla olur. Soruşturma aşamasında savcılığa yapılan samimi beyanlar veya uzlaşma girişimleri, dava sürecinde sanık lehine değerlendirilir. Yargılama aşamasında da pişmanlık gösterilebilir ancak etkisi daha sınırlı olabilir.
Tehdit suçu nedeniyle etkin pişmanlık beyanı nasıl değerlendirilir?
Mahkeme, pişmanlık beyanının samimi olup olmadığını, failin mağdura yaklaşımını, zararların giderilip giderilmediğini ve tekrar suç işleme olasılığını dikkate alarak değerlendirme yapar. Bu tür durumlar ceza miktarının belirlenmesinde önemli bir rol oynar.
Sosyal medya üzerinden tehditte etkin pişmanlık uygulanabilir mi?
Sosyal medya üzerinden tehdit suçu işlendiğinde failin tehdidi silmesi, mağdurdan özür dilemesi, zararları tazmin etmesi gibi adımlar, etkin pişmanlık olarak değil ama takdiri indirim nedeni olarak değerlendirilir. Bu durum hâkimin takdirinde uygulanabilir.