Tehdit suçu nedeniyle tazminat davası, mağdurun maruz kaldığı korku, kaygı, huzursuzluk ve onur zedelenmesi gibi zararların maddi ya da manevi olarak giderilmesini amaçlayan bir hukuk davasıdır. Ceza yargılamasının dışında ya da ona paralel şekilde açılabilen bu davada, haksız fiilden doğan zararların tazmini talep edilir. Türk Borçlar Kanunu kapsamında düzenlenen bu süreç, kişinin kişilik haklarına yönelik saldırının sonuçlarını telafi etmeyi hedefler.
Tehdit suçu işlendiğinde tazminat hakkı doğar mı?
Evet. Türk Borçlar Kanunu’nun 58. maddesi uyarınca kişilik hakları hukuka aykırı şekilde ihlal edilen kişi, mahkemeden maddi ve manevi tazminat talep edebilir. Tehdit suçu da kişilik haklarını hedef alan bir haksız fiil niteliğindedir. Mağdurun psikolojik bütünlüğü zarar gördüğünde, maddi bir zarar olmasa bile manevi tazminat hakkı doğar. Eğer tehdit nedeniyle kişi iş kaybı, sağlık harcaması, taşınma gibi ekonomik kayıplara uğradıysa maddi tazminat da talep edilebilir.
Tehdit nedeniyle tazminat davası nasıl açılır?
Tehdit suçu nedeniyle tazminat talep etmek isteyen mağdur, hukuk mahkemesine başvurarak dava açmalıdır. Bu süreç şu şekilde işler:
-
Delillerin hazırlanması: Ceza davası dosyasındaki belgeler, mahkeme kararı, ekran görüntüsü, tanık beyanları gibi deliller toplanmalıdır.
-
Dava dilekçesi: Hukuk mahkemesine sunulmak üzere, kişilik haklarının ihlal edildiğini ve zarar doğduğunu anlatan bir dilekçe hazırlanır.
-
Görevli mahkeme: Dava, asliye hukuk mahkemesinde açılır.
-
Yetkili mahkeme: Davalı gerçek kişi ise onun yerleşim yeri mahkemesi, tüzel kişi ise merkezinin bulunduğu yer mahkemesi yetkilidir.
Bu davada ceza mahkemesinin kararı kesinleşmeden de dava açılabilir, ancak ceza mahkemesinden alınan mahkûmiyet kararı, hukuk hakimi açısından bağlayıcı olmasa da önemli bir etkendir.
Tehdit suçu nedeniyle manevi tazminat hangi durumlarda verilir?
Manevi tazminat, mağdurun yaşadığı korku, endişe, ruhsal çöküntü ve toplumsal itibarsızlaşma gibi durumlarda gündeme gelir. Aşağıdaki haller, mahkemelerce manevi zararın varlığı açısından dikkate alınabilir:
-
Tehdit alenen yapılmışsa ve mağdurun itibarı zedelenmişse
-
Tehdit sosyal medya üzerinden yapılıp geniş kitlelere ulaşmışsa
-
Tehdit mağdurun yaşam düzenini bozmuşsa (örneğin ev değiştirmek zorunda kalması)
-
Tehdit, sağlık sorunlarına yol açmışsa
Mahkeme, manevi tazminat miktarını belirlerken olayın ağırlığı, tarafların sosyal ve ekonomik durumu ile zararın etkisini göz önünde bulundurur.
Ceza davası devam ederken tazminat davası açılabilir mi?
Evet. Ceza davası sonuçlanmadan önce de tazminat davası açılabilir. Bu durumda hukuk mahkemesi, ceza davasının sonucunu bekleyebilir veya bağımsız değerlendirme yapabilir. Ceza mahkemesinden çıkan mahkûmiyet kararı, tazminat davasında iddianın güçlenmesini sağlar. Ancak tazminat davası için ceza davasının varlığı zorunlu değildir. Ceza verilmemiş olsa bile mağdurun kişilik hakları ihlal edilmişse hukuk hakimi tazminata hükmedebilir.
Tehdit nedeniyle açılan tazminat davası ne kadar sürer?
Davanın süresi, mahkemelerin iş yüküne ve delil durumuna bağlı olarak değişebilir. Uygulamada bu tür davalar ortalama 6 ay ile 2 yıl arasında sonuçlanabilir. Tarafların uzlaşması veya bilirkişi incelemesi gerekip gerekmediği de süreyi etkileyen faktörlerdendir. Ayrıca ceza davasının beklenmesi, hukuk davasının ertelenmesine yol açabilir.
Tazminat davası kazanıldığında ne kadar ödeme yapılır?
Tazminat miktarı, her somut olayda mahkeme tarafından takdir edilir. Manevi tazminatta belli bir tarifeye bağlı olunmaz. Mahkeme, tehdidin ciddiyetine, tekrar edilip edilmediğine, failin ekonomik durumuna ve mağdurun maruz kaldığı etkilere göre karar verir. Maddi tazminat talepleri ise belgelenmiş ekonomik zararlar üzerinden değerlendirilir.
Tehdit nedeniyle tazminat davası zaman aşımı süresi nedir?
Tehdit nedeniyle açılacak tazminat davaları için zaman aşımı süresi, haksız fiilin ve failin öğrenilmesinden itibaren 2 yıl ve her hâlükârda fiilin işlendiği tarihten itibaren 10 yıldır. Bu süreler içinde dava açılmazsa hak düşer.
Tehdit Suçu Nedeniyle Tazminat Davası Sıkça Sorulan Sorular
Tehdit suçu nedeniyle tazminat davası nedir?
Tehdit suçu nedeniyle tazminat davası, bir kişinin uğradığı korku, huzursuzluk ve psikolojik zararın hukuken giderilmesi amacıyla açılan hukuk davasıdır. Türk Borçlar Kanunu uyarınca, kişilik hakkı hukuka aykırı şekilde ihlal edilen kişi, maddi veya manevi tazminat talep edebilir.
Tehdit suçu işlendiğinde manevi tazminat talep edilebilir mi?
Evet. Tehdit suçu mağduru, kişilik haklarının ihlal edildiğini ileri sürerek manevi tazminat talebinde bulunabilir. Mahkeme, mağdurun yaşadığı psikolojik sarsıntı, korku ve sosyal etkilenme gibi durumları dikkate alarak uygun bir manevi tazminata hükmedebilir.
Tehdit nedeniyle maddi tazminat davası açmak mümkün müdür?
Eğer tehdit nedeniyle mağdur iş kaybı, taşınma, tedavi giderleri gibi ekonomik zararlar yaşamışsa maddi tazminat davası da açılabilir. Bu zararların belgelenebilir nitelikte olması ve tehdit fiiliyle illiyet bağının kurulması gerekir.
Tehdit suçu nedeniyle tazminat davası hangi mahkemede açılır?
Bu tür davalarda görevli mahkeme asliye hukuk mahkemesidir. Yetkili mahkeme ise, davalının yerleşim yeri mahkemesidir. Bazı durumlarda, haksız fiilin işlendiği yer mahkemesi de yetkili sayılabilir.
Ceza davası devam ederken tazminat davası açılabilir mi?
Evet. Ceza davası devam ederken ayrı bir hukuk davası açılabilir. Ceza mahkemesinden çıkan karar, hukuk hakimini bağlamaz; ancak somut olayda tazminat talebinin değerlendirilmesinde önemli bir etkendir.
Tehdit nedeniyle açılan tazminat davasında hangi belgeler sunulmalıdır?
Delil olarak; ceza mahkemesi kararı, tanık ifadeleri, ekran görüntüleri, yazılı tehdit içerikleri ve mağdurun yaşadığı zarara ilişkin sağlık raporları, fatura veya işten çıkarma belgeleri gibi dokümanlar kullanılabilir.
Tazminat davası açmak için zamanaşımı süresi nedir?
Tehdit fiilinin ve failin öğrenilmesinden itibaren 2 yıl, her durumda ise fiilin işlendiği tarihten itibaren 10 yıl içinde dava açılmalıdır. Bu sürenin geçirilmesi halinde dava hakkı düşer.
Tehdit suçu nedeniyle tazminat davası ne kadar sürer?
Tazminat davasının süresi, mahkemenin iş yoğunluğuna ve delil durumuna bağlıdır. Ortalama olarak bu tür davalar 6 ay ile 2 yıl arasında sonuçlanabilir. Ceza davası sonucunun beklenmesi halinde süreç uzayabilir.
Tehdit suçu nedeniyle tazminat miktarı nasıl belirlenir?
Tazminat miktarı, olayın ağırlığı, mağdurun yaşadığı zarar, tarafların sosyal durumu ve tehdidin etkileri dikkate alınarak hâkim tarafından takdir edilir. Manevi tazminat miktarının üst sınırı yoktur, ancak makul bir denge gözetilir.
