Taksirle yaralama suçu, bir kişinin dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranarak bir başkasının beden bütünlüğüne zarar vermesi halinde oluşan ve Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenen bir suç tipidir. Bu suçta failin amacı zarar vermek değildir; ancak öngörülebilir bir neticenin oluşmasına neden olan bir ihmal ya da dikkatsizlik söz konusudur.
Taksirle Yaralama Suçunun Tanımı ve Unsurları
Taksirle yaralama suçu, Türk Ceza Kanunu’nun 89. maddesinde düzenlenmiştir. Suçun oluşabilmesi için failin, dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranması sonucu bir kişinin vücut bütünlüğünü ya da sağlığını bozması gerekir.
Bu suçun oluşması için şu unsurlar aranır:
-
Fiilin bir başkasına yönelik olmaması, yani kasıt taşımaması
-
Neticenin öngörülebilir olması
-
Yaralanma sonucunun sağlık açısından geçici ya da kalıcı etkiler yaratması
-
Yaralanmanın tıbben saptanabilir olması
Örneğin, trafik kurallarına aykırı şekilde araç kullanan bir kişinin, karşıdan karşıya geçen yayaya çarpması sonucu yaralanmaya neden olması durumunda taksirle yaralama suçu oluşur.
Taksirle Yaralama Suçunun Cezası ve Nitelikli Hâlleri
Taksirle yaralama suçu, yaralanmanın ağırlığına ve oluş şekline göre farklı cezalara tabidir. Temel haliyle suçun cezası 3 aydan 1 yıla kadar hapis veya adli para cezasıdır. Ancak suçun ağır sonuçlara yol açması durumunda ceza artar.
Nitelikli halleri şunlardır:
-
Mağdurun duyularından veya organlarından birinin işlevinin sürekli zayıflaması
-
Konuşma ya da çocuk yapma yeteneğinin kaybolması
-
Yüzde sabit iz kalması
-
Hayati tehlike geçirme
Bu gibi durumlarda ceza 6 aydan 1 yıl 6 aya kadar hapis olabilir. Eğer fiil, birden fazla kişinin yaralanmasına sebep olmuşsa cezada artırım yapılabilir. Ayrıca suçun bir trafik kazası sonucu işlenmesi halinde, Karayolları Trafik Kanunu hükümleri de uygulanır.
Taksirle Yaralama Suçunda Şikayet, Uzlaşma ve Zamanaşımı
Taksirle yaralama suçu kural olarak şikayete bağlı bir suçtur. Mağdur veya yakınları tarafından yapılan şikayet üzerine soruşturma başlatılır. Şikayet süresi 6 aydır ve failin kimliğinin öğrenildiği tarihten itibaren işlemeye başlar.
Bazı hallerde suç uzlaşma kapsamına girer. Özellikle hafif yaralanmalarda Cumhuriyet Savcılığı, tarafları uzlaştırma bürosuna yönlendirir. Uzlaşma sağlanırsa dava açılmaz.
Zamanaşımı süresi ise:
-
Basit yaralanma durumlarında 8 yıl
-
Ağır neticeler doğurmuşsa 15 yıl
Bu süreler içinde dava açılmazsa veya açılan dava sonuçlandırılmazsa dosya zaman aşımına uğrar.
Taksirle Yaralama Suçunda Mahkeme Süreci Nasıl İşler?
Taksirle yaralama suçlarında görevli mahkeme, suçun basit hali için asliye ceza mahkemesidir. Ancak suçun nitelikli hali söz konusuysa yine asliye ceza mahkemesi görevlidir, fakat daha ağır cezai yaptırımlar uygulanabilir.
Mahkeme sürecinde şu aşamalar izlenir:
-
Şikayet veya ihbar üzerine Cumhuriyet Savcılığı soruşturma başlatır
-
Deliller toplanır: doktor raporu, tanık beyanı, olay yeri tespiti gibi
-
Uzlaştırma durumu varsa süreç durdurularak taraflar uzlaştırmaya yönlendirilir
-
Uzlaşma sağlanmazsa iddianame düzenlenip dava açılır
-
Mahkeme huzurunda deliller değerlendirilerek hüküm kurulur
Adli tıp raporu, yaralanmanın ciddiyetinin değerlendirilmesi açısından en önemli belgelerden biridir.
Taksirle Yaralama Suçunda Tazminat Talep Edilebilir mi?
Taksirle yaralama mağduru, uğradığı zararlar nedeniyle maddi ve manevi tazminat talebinde bulunabilir. Bu talepler ceza davasıyla birlikte ileri sürülebileceği gibi, ayrı bir hukuk davası ile de açılabilir.
Maddi tazminat kapsamına giren zararlar:
-
Tedavi masrafları
-
Çalışma gücü kaybı
-
Geçici iş göremezlik nedeniyle gelir kaybı
Manevi tazminat ise, mağdurun yaşadığı acı, ızdırap ve psikolojik etkiler nedeniyle talep edilebilir. Tazminat davası, zararın kesinleştiği tarihten itibaren 2 yıl içinde açılmalıdır.
Taksirle Yaralama Suçunun Trafik Kazalarındaki Yeri
Trafik kazaları taksirle yaralama suçunun en sık karşılaşıldığı durumlardan biridir. Sürücülerin trafik kurallarına aykırı davranmaları, özellikle hız, alkollü araç kullanımı ya da kırmızı ışık ihlali gibi eylemler kazaya ve yaralanmaya neden olabilir.
Bu tür olaylarda polis veya jandarma tutanağı, olay yeri fotoğrafları ve kazaya karışan araçların teknik kusurları incelenerek fail belirlenir. Suçun oluşmasında sürücünün asli kusurlu olup olmadığı ceza sorumluluğunun derecesini etkiler.
Kusur oranı, hem ceza davasında hem de tazminat davasında büyük önem taşır. Bu nedenle adli süreçte teknik bilirkişi raporları önemli rol oynar.
Taksirle Yaralama Suçu Sıkça Sorulan Sorular
Taksirle yaralama suçu nedir?
Taksirle yaralama suçu, bir kişinin dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranarak başka bir kişinin bedenine veya sağlığına zarar vermesidir. Bu suçta failin kastı bulunmaz; ancak ihmal, dikkatsizlik veya tedbirsizlik nedeniyle yaralama meydana gelir.
Taksirle yaralama suçu hangi durumlarda oluşur?
Taksirle yaralama, genellikle trafik kazası, iş kazası, mesleki ihmaller ya da günlük hayatta yapılan dikkatsiz davranışlar sonucu oluşur. Failin fiili sonucunu öngörmeden, ancak öngörülmesi mümkün bir netice olarak mağdurun yaralanması halinde bu suç meydana gelir.
Taksirle yaralama suçunun cezası nedir?
Suçun basit hali 3 aydan 1 yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılır. Yaralanmanın mağdurda kalıcı etki bırakması ya da birden fazla kişinin yaralanması halinde ceza artırılır. Ağır neticeler doğuran taksirli yaralamalarda ceza 1 yıldan 6 yıla kadar hapis olabilir.
Taksirle yaralama suçu hangi mahkemede görülür?
Taksirle yaralama suçu asliye ceza mahkemesi tarafından yargılanır. Bu mahkeme, suçun niteliğine ve neticesine göre yetkilidir. Eğer yaralanma basit düzeyde değilse yine de görevli mahkeme değişmez, ancak ceza miktarı artabilir.
Taksirle yaralama suçu şikayete tabi midir?
Evet. Suçun temel hali mağdurun şikayetine bağlıdır. Mağdurun 6 ay içinde şikayetçi olması gerekir. Ancak suç, mağdurun vücudunda ağır hasar bırakmışsa veya birden çok kişiyi etkilemişse, şikayete tabi olmadan da kamu davası açılabilir.
Taksirle yaralama suçu uzlaşmaya konu olabilir mi?
Evet. Taksirle yaralama suçu çoğu zaman uzlaştırma kapsamında yer alır. Özellikle hafif yaralanmalarda Cumhuriyet savcılığı tarafından uzlaştırma bürosuna yönlendirme yapılır. Uzlaşma sağlanırsa dava açılmaz.
Taksirle yaralama suçu nedeniyle tazminat davası açılabilir mi?
Evet. Mağdur, hem ceza davası sırasında hem de ayrı bir hukuk davası açarak maddi ve manevi tazminat talep edebilir. Maddi tazminat kapsamında tedavi giderleri, gelir kaybı gibi kalemler; manevi tazminatta ise yaşanan psikolojik zararlar dikkate alınır.
Taksirle yaralama suçu ne kadar sürede zaman aşımına uğrar?
Taksirle yaralama suçunun basit hali için dava zamanaşımı süresi 8 yıldır. Suçun ağır neticeler doğurduğu durumlarda bu süre 15 yıla kadar çıkabilir. Zamanaşımı süresi, suçun işlendiği tarihten itibaren işlemeye başlar.
Taksirle yaralama suçunda adli sicile kayıt olur mu?
Evet. Mahkeme tarafından verilen hüküm kesinleştiğinde adli sicil kaydına geçer. Ancak hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) kararı verilmişse ve denetim süresi sonunda yeniden suç işlenmezse kayıt silinir.
