Sözleşmeli Er Olmak İçin Renk Körlüğü Nedeniyle Elenme ve İtiraz Süreci 2026

Renk Körlüğünün Askerî Görevlerdeki Önemi

Renk körlüğü, gözün retina tabakasındaki “kon hücreleri” adı verilen fotoreseptörlerin bazı renkleri algılayamaması veya karıştırmasıyla ortaya çıkan kalıtsal bir görme bozukluğudur. Bu durum, günlük yaşamda küçük farklarla tolere edilebilirken, askeri görevlerde ciddi risk oluşturabilir. Haritalarda renk kodlarıyla belirtilen bölgeleri ayırt edememek, mühimmat sınıflandırmasında hata yapmak veya uyarı ışıklarını yanlış yorumlamak gibi durumlar operasyonel güvenliği tehlikeye atar. Dolayısıyla Sözleşmeli Er Olmak İçin Renk Körlüğü Nedeniyle Elenme kararları, yalnızca tıbbi değil aynı zamanda güvenlik temelli bir gerekçeye dayanır.

TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliği ve Renk Görme Şartı

Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliği, personel alımlarında sağlık kriterlerini belirleyen temel kaynaktır. Bu yönetmelikte, renk algısının görev güvenliği açısından önemli olduğu açıkça belirtilmiştir. Özellikle “Göz Hastalıkları” bölümünde renk ayırt etme yeteneğini etkileyen hastalıklar “göreve elverişli değildir” kapsamında değerlendirilir. Sözleşmeli Er Olmak İçin Renk Körlüğü Nedeniyle Elenme kararı da bu yönetmelik doğrultusunda verilir ve test sonuçlarıyla desteklenir.

Renk Körlüğü Türleri ve Askerî Adaylar Açısından Önemi

Renk körlüğü türleri, askerî adayların görev yeterliliğini doğrudan etkileyen önemli bir unsurdur. TSK sağlık değerlendirmelerinde bu durumun düzeyi ve türü, adayın operasyonel ortamlarda güvenli görev yapıp yapamayacağını belirleyen temel faktörlerden biridir.

Kısmi bozukluklar bazen fark edilmeden günlük yaşamda sorun yaratmaz; ancak askeri görevlerde küçük bir fark bile risk olarak değerlendirilir. Özellikle sinyal sistemlerinde kırmızı-yeşil ayrımı yapamamak, görevde yanlış alarm ya da hatalı komut uygulanmasına neden olabilir. Bu yüzden hafif vakalar bile titizlikle analiz edilir.

Muayene Süreci ve Kullanılan Testler

Muayene süreci, uzman erbaş ve diğer askerî adayların görsel yeterliliklerinin objektif biçimde değerlendirilmesini sağlar. Bu aşamada kullanılan renk körlüğü testleri, adayın renk algısındaki bozulmanın türünü ve şiddetini belirlemek için standartlaştırılmış yöntemlerle uygulanır.

Elenme Kararı Nasıl Verilir?

Renk körlüğü tespit edilen adaylar genellikle “öğrenciliğe/göreve elverişli değildir” kararı alır. Ancak bu karar kesin değildir. Adaylar yasal hakları kapsamında itiraz ederek yeniden muayene talep edebilir. Elenme kararı verilmeden önce, doktorlar test sonuçlarını, adayın genel göz sağlığını ve görev tanımını birlikte değerlendirir. Kimi zaman ilk testlerde hatalı sonuçlar çıkabileceği için ikinci bir değerlendirme yapılması adayın lehine sonuç doğurabilir.

İtiraz Süreci ve Yeniden Değerlendirme Hakkı

Elenme kararına karşı itiraz etmek isteyen adaylar, kararın kendilerine bildirildiği tarihten itibaren 7 gün içinde başvuru yapmalıdır. İtiraz dilekçesinde; muayene tarihi, test türü, kullanılan ekipman ve ortam koşulları gibi bilgiler belirtilmelidir. Ayrıca aday, muayene sırasında test kitapçığının eski veya ortam ışığının yetersiz olduğunu düşünüyorsa bunu da açıkça ifade etmelidir. İtiraz kabul edilirse, aday yeni bir askeri hastaneye sevk edilerek yeniden muayeneden geçer. Bu aşamada yapılan testlerin sonuçları, ilk raporla karşılaştırılarak nihai karar verilir.

Yeniden Muayenede Dikkat Edilmesi Gerekenler

İtiraz sonrası yapılan ikinci muayene, adayın en önemli fırsatıdır. Bu süreçte testler güncel ve kalibre edilmiş ekipmanlarla, uygun aydınlatma altında yapılmalıdır. Adayların göz yorgunluğu veya ışık hassasiyeti gibi geçici faktörler test sonucunu etkileyebilir. Bu nedenle muayeneye dinlenmiş bir şekilde gitmek ve test esnasında dikkatli olmak önemlidir. Sözleşmeli Er Olmak İçin Renk Körlüğü Nedeniyle Elenme kararı genellikle bu ikinci muayeneden sonra kesinleşir.

Renk Körlüğü Lensleri ile Muayeneden Geçmek Mümkün mü?

Son yıllarda “renk körlüğü lensleri” olarak bilinen özel filtreli gözlük ve lenslerin popülerliği artmıştır. Bu lensler, bazı renkleri daha belirgin hale getirerek kişiye geçici bir renk algısı kazandırır. Ancak bu etki bilimsel olarak “tedavi” sayılmaz. TSK sağlık yönetmeliği, bu tür lenslerin test sırasında kullanılmasını yasaklamıştır. Yani adayın lensle teste girmesi, değerlendirme dışı kalmasına neden olur. LensOptik gibi kaynaklarda da belirtildiği üzere bu lensler sadece günlük kullanım için faydalı olabilir, askeri değerlendirmede geçerli değildir.

Renk Körlüğü ve Askerlik Hizmeti Arasındaki Fark

Renk körlüğü, zorunlu askerlik hizmeti için genellikle engel oluşturmaz. Ancak profesyonel askerlik sınıflarında —örneğin sözleşmeli er, uzman erbaş, subay veya pilot gibi görevlerde— ciddi bir değerlendirme kriteridir. Zorunlu hizmette renk körü bireyler uygun görevlerde değerlendirilebilir; örneğin idari veya destek birimlerinde görev alabilirler. Fakat profesyonel görevlerde, renk algısı bozukluğu bulunan kişiler güvenlik gerekçesiyle elenir.

İtiraz Dilekçesi Nasıl Hazırlanmalı?

İtiraz dilekçesinde sade, resmi ve açık bir dil kullanılmalıdır. Dilekçede ilk muayene raporu tarihi, hastane adı, test türü, aydınlatma koşulları ve adayın itiraz gerekçeleri sıralanmalıdır. “Renk körlüğü testinin hatalı koşullarda uygulandığı ve yeniden değerlendirme talep edildiği” açık bir şekilde belirtilmelidir. Ayrıca dilekçeye destekleyici belge olarak bağımsız bir göz doktorunun görüş raporu eklenebilir. Bu belgeler, kurulun objektif karar vermesini kolaylaştırır.

Hukuki Yollar ve Profesyonel Destek

İtiraz reddedilirse, adayın idari dava açma hakkı vardır. Bu davalarda genellikle tıbbi bilirkişi raporları esas alınır. Dava dilekçesinde; ölçümlerin yanlış yapıldığı, test koşullarının uygun olmadığı veya yönetmeliğe aykırı karar verildiği gibi iddialar gerekçelendirilmelidir. Hukuki danışmanlık almak, sürecin usule uygun şekilde yürütülmesini sağlar. Sözleşmeli Er Olmak İçin Renk Körlüğü Nedeniyle Elenme durumlarında, profesyonel destek başarı şansını artırır.

Yanlış Bilinenler ve Gerçekler

“Renk körü olan asker olamaz” yargısı her zaman doğru değildir. Bazı hafif vakalarda adaylar belirli sınıflarda görev alabilir. Ancak “renk körlüğü lensiyle muayeneden geçilebilir” iddiası tamamen yanlıştır. TSK’nın kullandığı testlerde lensin etkisi fark edilir ve sonuç geçersiz sayılır. Bu nedenle adayların dürüst beyan ve standart test koşullarına uyması gerekir.

Sözleşmeli Er Olmak İçin Renk Körlüğü Nedeniyle Elenme süreci, tıbbi testler, mevzuat hükümleri ve görev güvenliği esaslarına göre yürütülür. Adayların testlerin doğru koşullarda yapıldığından emin olması, belgelerini eksiksiz hazırlaması ve süreci dikkatle takip etmesi gerekir. Renk körlüğü her zaman askerlik için mutlak engel değildir; ancak profesyonel sınıflarda daha sıkı değerlendirme yapılır. Gerektiğinde uzman desteği almak, adayın haklarını koruması açısından büyük önem taşır.

Bu içerik bilgilendirme amacı taşır. Güncel yönetmelik ve kurum uygulamaları farklılık gösterebilir; başvuru öncesinde uzman görüşü alınması önerilir.

Sık Sorulan Sorular

Sözleşmeli Er Olmak İçin Renk Körlüğü Nedeniyle Elenme hakkında adayların en çok merak ettiği konular aşağıda özetlenmiştir. Her sorunun cevabı, TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliği ve mevcut uygulamalara göre hazırlanmıştır.

Renk körlüğü sözleşmeli erliğe engel mi?

Evet, renk körlüğü sözleşmeli er alımlarında genellikle elenme sebebidir. Askerî görevlerde renkleri doğru ayırt etmek operasyon güvenliği için zorunludur. Ancak hafif renk kusurları için bazı durumlarda yeniden değerlendirme yapılabilir.

Renk körlüğü elenme sebebi midir?

Renk körlüğü, TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliği’nde açıkça elenme nedeni olarak yer alır. Görev sırasında renkli sinyallerin yanlış algılanması ciddi risk doğurabileceği için bu durum doğrudan değerlendirme dışı bırakılabilir. Renk algısının düzeyi testlerle belirlenir.

Renk körleri askerden muaf olur mu?

Renk körlüğü askerlikten muafiyet nedeni değildir. Ancak profesyonel görevler için elenme sebebi sayılır. Zorunlu askerlik yapan kişiler uygun görevlerde değerlendirilebilir.

Renk körlüğü engelli sayılır mı?

Hayır, renk körlüğü Türkiye’de engellilik sınıfına girmez. Ancak mesleki yeterlilik gerektiren bazı alanlarda çalışma kısıtlamalarına yol açabilir. Bu durum tıbbi bir engel değil, görev güvenliği kriteridir.

TSK’da renk körlüğü şartı kaldırıldı mı?

Hayır, renk körlüğü şartı halen geçerliliğini korumaktadır. 2026 yılı itibarıyla renk algısı bozukluğu tespit edilen adaylar görev güvenliği açısından elenmeye devam etmektedir. Bu uygulama, Sağlık Yeteneği Yönetmeliği’nin göz hastalıkları bölümüne dayanmaktadır.

Renk körlüğü hangi renkleri görememek anlamına gelir?

Renk körlüğü genellikle kırmızı-yeşil veya mavi-sarı tonlarının karıştırılması şeklinde görülür. Bazı kişiler renkleri soluk veya gri tonlarda algılar. Bu nedenle testlerle hangi renklerin karıştırıldığı belirlenir.

Renk körü olanlar hangi işlerde çalışamaz?

Renk körlüğü, renk farkının hayati önem taşıdığı mesleklerde engel teşkil eder. Askerlik, pilotluk, denizcilik ve elektrik teknisyenliği gibi görevlerde bu durum risk oluşturur. Bu nedenle adaylar bu alanlarda değerlendirilmez.

Renk körlüğü engel mi?

Renk körlüğü bazı meslekler için engel kabul edilir. Ancak günlük yaşamda genellikle büyük bir kısıtlama yaratmaz. Askerî mesleklerde ise görsel uyarıların doğru yorumlanması gerektiği için elenme nedeni olabilir.

Renk körlüğü yüzde kaç kişide görülür?

Renk körlüğü toplumun yaklaşık %8’inde görülür. Erkeklerde kadınlara göre çok daha yaygındır çünkü genetik olarak X kromozomuna bağlıdır. Kadınlarda oran %0,5 civarındadır.

Renk körü kişiler silah ruhsatı alabilir mi?

Evet, renk körlüğü silah ruhsatı alınmasına engel değildir. Ancak sağlık raporunda bu durumun belirtilmesi gerekir. Değerlendirme sırasında sadece bilgilendirme amacıyla dikkate alınır.

Renk körlüğü tedavi edilebilir mi?

Renk körlüğü genetik bir durum olduğu için kalıcı tedavisi yoktur. Renk filtreli lensler bazı tonları daha belirgin görmeyi sağlayabilir. Ancak bu lensler askeri sağlık testlerinde kabul edilmez.

Renk körlüğü testlerinde hata payı var mı?

Evet, ışık koşulları, testin baskı kalitesi veya adayın yorgunluğu test sonucunu etkileyebilir. Bu nedenle hatalı sonuçlar oluşabilir. İtiraz süreci bu hataların düzeltilmesi için bir fırsat sunar.

Renk körlüğü askerlikten tamamen men edilme sebebi mi?

Hayır, renk körlüğü sadece profesyonel görevlerde engeldir. Zorunlu askerlikte hizmet yapılabilir. Ancak adaylar güvenlik gerektiren branşlarda görev alamaz.

İtiraz süresi ne kadardır?

Elenme kararının tebliğinden itibaren genellikle 7 gün içinde itiraz edilmelidir. Dilekçe ile başvuru yapılarak yeniden muayene talep edilebilir. Süreyi aşan itirazlar geçersiz sayılır.

Renk körlüğü askerliğe tamamen engel mi?

Renk körlüğü askerlik hizmetine tamamen engel değildir. Ancak sözleşmeli er, uzman erbaş veya subay gibi profesyonel görevlerde elenme sebebidir. Her durumda renk algısı testle belirlenir.