Şirket yöneticisi sıfatıyla dolandırıcılık suçu, bir şirketin yönetici pozisyonunda bulunan kişinin bu konumunu kullanarak karşı tarafı hileli yollarla kandırması ve bu şekilde haksız kazanç elde etmesiyle oluşan nitelikli dolandırıcılık türüdür. Bu suç, Türk Ceza Kanunu’nun 158. maddesi kapsamında nitelikli dolandırıcılık suçu olarak değerlendirilmektedir. Failin şirket tüzel kişiliğinin sağladığı güveni kullanması ve mağdurun bu güvene dayanarak zarara uğraması suçun temel özelliklerindendir.
Şirket yöneticisinin dolandırıcılık suçu işlemesi nasıl olur?
Bu suçun oluşması için şirket yöneticisinin görevini kötüye kullanarak muhatabını aldatması gerekir. Örneğin, gerçekte var olmayan bir ticari ilişkiyi varmış gibi göstererek karşı taraftan mal ya da para temin edilmesi, taahhüt edilen hizmetin hiç yapılmaması veya şirketin mali durumu hakkında yanıltıcı bilgi verilmesi gibi durumlar bu suça örnektir. Suçun temel unsuru, yöneticilik sıfatının kötüye kullanılması ve karşı tarafın kandırılmasıdır.
TCK’da bu suçun cezai karşılığı nedir?
Türk Ceza Kanunu madde 158’e göre, şirket yöneticisi sıfatıyla dolandırıcılık suçunu işleyen kişiye 4 yıldan 10 yıla kadar hapis ve 5.000 güne kadar adli para cezası verilir. Eğer birden fazla kişi bu suça karışmışsa, suç örgütlü dolandırıcılık kapsamında değerlendirilerek ceza daha da artırılabilir. Aynı zamanda şirketin itibarına zarar verilmesi halinde ticaret hukuku yönünden de sorumluluk doğabilir.
Nitelikli dolandırıcılık suçunun cezası, failin pozisyonuna ve eylemin ağırlığına göre mahkemece takdir edilir.
Bu suçun oluşması için hangi şartların gerçekleşmesi gerekir?
Şirket yöneticisi sıfatıyla dolandırıcılık suçunun oluşabilmesi için aşağıdaki koşullar birlikte bulunmalıdır:
-
Failin, bir şirketin yönetim kadrosunda bulunması (yönetim kurulu üyesi, genel müdür, yetkili müdür vb.)
-
Bu sıfatın, mağduru kandırmak amacıyla kullanılması
-
Mağdurun, yöneticinin beyanlarına güvenerek bir işlemi gerçekleştirmesi
-
Bu işlem sonucu mağdurun zarara uğraması ve failin menfaat sağlaması
Şirket temsiliyetine dayalı yetkinin kötüye kullanılması, suçun nitelikli halini oluşturur.
Bu suç hangi mahkemede yargılanır?
Şirket yöneticisi sıfatıyla dolandırıcılık suçu, nitelikli dolandırıcılık kapsamında değerlendirildiğinden görevli mahkeme Ağır Ceza Mahkemesi’dir. Soruşturma aşaması Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülür. Yetkili mahkeme ise suçun işlendiği yer mahkemesidir.
Mağdur ne yapmalı, nasıl şikayet edilir?
Bu suça maruz kalan kişi, elindeki tüm belgelerle birlikte Cumhuriyet Başsavcılığı’na giderek suç duyurusunda bulunmalıdır. Sözleşmeler, banka hareketleri, e-postalar, yazışmalar ve tanık beyanları delil olarak sunulabilir. Gerekli görülürse şikayetçi aynı zamanda alacak davası veya tazminat davası açılması yoluna da başvurabilir.
Savcılığa suç duyurusunda bulunulması, kamu davasının açılması açısından gereklidir.
Zamanaşımı süresi ne kadardır?
Bu suçla ilgili olarak Türk Ceza Kanunu’na göre dava zamanaşımı süresi 15 yıldır. Bu süre içinde dava açılmazsa, dava zamanaşımına uğrar. Ancak savcılık veya mahkemece yapılan her işlem zamanaşımı süresini keser ve süreci sıfırlar. Bu nedenle mağdurun gecikmeden başvuru yapması önemlidir.
Bu suçta şirket de sorumlu tutulur mu?
Eğer suç, doğrudan şirketin bilgisi ve onayı dışında yönetici tarafından bireysel olarak işlenmişse, yalnızca yönetici cezai sorumluluk taşır. Ancak bazı durumlarda tüzel kişi hakkında güven kaybına dayalı ticari davalar, idari yaptırımlar veya tazminat talepleri de gündeme gelebilir. Şirketin organize biçimde suç işlemeye aracılık ettiği tespit edilirse, kapatma veya idari para cezası gibi yaptırımlar da uygulanabilir.
Şirket Yöneticisi Sıfatıyla Dolandırıcılık Suçu Sıkça Sorulan Sorular
Şirket yöneticisi sıfatıyla dolandırıcılık suçu nedir?
Şirket yöneticisi sıfatıyla dolandırıcılık suçu, bir yöneticinin görev ve yetkilerini kötüye kullanarak kişileri kandırması ve bu şekilde haksız kazanç elde etmesidir. Türk Ceza Kanunu’nun 158. maddesinde nitelikli dolandırıcılık suçu kapsamında düzenlenmiştir. Suçun temel unsuru, yöneticilik pozisyonunun aldatma aracı olarak kullanılmasıdır.
Hangi fiiller şirket yöneticisi sıfatıyla dolandırıcılık suçunu oluşturur?
Gerçekte olmayan bir ticari işlemi varmış gibi göstermek, şirketin mali durumu hakkında yanıltıcı bilgi vermek, yapılmayacak bir iş için bedel talep etmek veya şirket adına güven yaratıp şahsi menfaat sağlamak bu suça örnektir. Yöneticinin temsil yetkisini kullanarak mağduru aldatması gerekir.
Bu suçun oluşması için hangi şartların gerçekleşmesi gerekir?
Bu suçun oluşması için:
-
Failin şirket yöneticisi olması
-
Bu sıfatın hile amacıyla kullanılması
-
Mağdurun, yöneticinin beyanlarına güvenerek bir işlem yapması
-
Bu işlem sonucunda mağdurun zarara uğraması
-
Failin bu zarardan fayda elde etmesi
gerekir. Sadece görev ihmali değil, aktif şekilde aldatma kastı aranır.
Şirket yöneticisinin dolandırıcılık suçu hangi mahkemede yargılanır?
Şirket yöneticisi sıfatıyla dolandırıcılık suçu, nitelikli dolandırıcılık kapsamında değerlendirildiğinden görevli mahkeme Ağır Ceza Mahkemesi’dir. Yetkili mahkeme ise suçun işlendiği yer mahkemesidir. Soruşturma Cumhuriyet Savcılığı tarafından başlatılır.
Mağdur olan kişi ne yapmalı, nasıl şikayet edilir?
Mağdur, delillerle birlikte Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunmalıdır. Banka dekontları, yazılı belgeler, e-posta yazışmaları ve tanık anlatımları önemli delillerdir. Ayrıca mağdur, zararını karşılamak için alacak veya tazminat davası açabilir.
Şirket yöneticisinin dolandırıcılık suçundaki ceza nedir?
TCK 158’e göre bu suçu işleyen kişi hakkında 4 yıldan 10 yıla kadar hapis ve 5.000 güne kadar adli para cezası verilir. Suçun mağdur sayısına, haksız kazancın büyüklüğüne ve failin kastına göre cezada artırım yapılabilir.
Şirket bu suçtan dolayı sorumlu tutulabilir mi?
Ceza sorumluluğu bireysel olsa da, bazı durumlarda şirket hakkında da ticari ve idari yaptırımlar uygulanabilir. Eğer suç, şirketin bilgisi dahilinde veya sistematik biçimde işlenmişse, şirketin de sorumluluğu doğabilir. Ancak bu değerlendirme olayın tüm koşullarına göre yapılır.
Şirket yöneticisi sıfatıyla işlenen dolandırıcılık suçu zamanaşımına uğrar mı?
Evet. Bu suç için Türk Ceza Kanunu’na göre dava zamanaşımı süresi 15 yıldır. Bu süre içinde dava açılmazsa, kamu davası düşer. Ancak her adli işlem bu süreyi keser ve zamanaşımı yeniden işlemeye başlar.
