Ölüm halinde destekten yoksun kalma tazminatı davası, bir kişinin ölümüne neden olan olay nedeniyle, ölen kişinin hayattayken maddi olarak destek olduğu kişilerin, bu desteği kaybetmeleri sebebiyle açtıkları tazminat davasıdır. Bu dava, ölenin desteğinden yoksun kalan yakınların, yaşamlarını sürdürme güvencelerinin zedelenmesine karşı hukuk düzeninin tanıdığı bir taleptir.
Destekten yoksun kalma tazminatı nedir?
Destekten yoksun kalma tazminatı, bir kişinin ölümüyle birlikte onun maddi desteğini kaybeden yakınlarının, bu kayıptan doğan zararın karşılanması amacıyla talep ettiği maddi tazminattır. Türk Borçlar Kanunu’na göre bu tazminat, ölüm sebebiyle yakınların yaşam standardında meydana gelen düşüşü telafi etmeye yöneliktir.
Bu tür tazminat, ölenin eşi, çocukları, anne-babası veya fiilen destek verdiği kardeşi gibi kişiler tarafından talep edilebilir. Sadece yasal mirasçılık değil, gerçek bir destek ilişkisi aranır.
Hangi durumlarda destekten yoksun kalma tazminatı davası açılır?
Destekten yoksun kalma tazminatı davası aşağıdaki durumlarda açılabilir:
-
Trafik kazasında ölüm
-
İş kazası veya meslek hastalığı sonucu ölüm
-
Sağlık kuruluşlarında tıbbi hata sonucu ölüm
-
Şiddet veya kast içeren olaylar sonucu ölüm
-
Kamu görevlilerinin ihmali ile gerçekleşen ölüm
Bu gibi olaylarda, ölenin yakınları veya fiilen destek verdiği kişiler, maddi destekten yoksun kaldıkları gerekçesiyle tazminat talep edebilir. Dava, kusurlu kişiye, işverene veya sigorta şirketine yöneltilerek açılabilir.
Destekten yoksun kalma tazminatının hesaplanması nasıl yapılır?
Tazminatın hesaplanmasında şu unsurlar dikkate alınır:
-
Ölen kişinin yaşı, mesleği ve geliri
-
Desteğin süresi (emeklilik yaşı, beklenen yaşam süresi)
-
Destek olunan kişinin yaşı ve destek alma süresi
-
Kusur oranları
-
Sigorta ödemeleri
Hesaplama, çoğunlukla bilirkişi marifetiyle yapılır ve aktif çalışma süresi ile pasif dönem geliri esas alınır. Mahkemeler genellikle hesaplamalarda PMF yaşam tablosu ve güncel asgari ücret verilerini dikkate alır.
Bu dava kimler tarafından açılabilir?
Davayı açabilecek kişiler şunlardır:
-
Ölenin eşi
-
Çocukları (küçük ya da yetişkin)
-
Anne ve babası
-
Ölenin düzenli maddi destek verdiği kardeş veya bakmakla yükümlü olduğu başka akrabaları
Bu kişiler arasında kan bağı kadar fiili destek ilişkisi de dikkate alınır. Örneğin, birlikte yaşanan nişanlı veya evlilik dışı çocuğa da destek verildiği ispatlanırsa tazminat talep edilebilir.
Destekten yoksun kalma davası hangi mahkemede açılır?
Bu dava, olayın niteliğine göre farklı mahkemelerde açılabilir:
-
Trafik kazalarında asliye hukuk mahkemesi
-
İş kazalarında iş mahkemesi
-
Tıbbi hata sonucu ölümlerde tüketici mahkemesi ya da asliye hukuk mahkemesi
Yetkili mahkeme ise kazanın meydana geldiği yer, davalıların yerleşim yeri veya zararın ortaya çıktığı yer mahkemesidir.
Destekten yoksun kalma tazminatı davası ne kadar sürede sonuçlanır?
Bu davalar, delil durumu, taraf sayısı ve bilirkişi raporlarına bağlı olarak değişmekle birlikte ortalama 6 ay ile 2 yıl arasında sonuçlanır. Uyuşmazlığın büyüklüğü, sigorta şirketinin ödeme isteği ve yargılama sürecindeki gecikmeler süreyi etkileyebilir.
Bu davada zaman aşımı süresi nedir?
Zaman aşımı süreleri, davanın dayandığı olaya göre değişir:
-
Trafik kazalarında: 2 yıl, her hâlükârda 10 yıl
-
İş kazalarında: 10 yıl
-
Ceza davası açılmışsa, zaman aşımı ceza davasının süresine göre uzar
Zaman aşımı süresi, ölüm tarihinden ya da zararın ve sorumlunun öğrenildiği tarihten itibaren işlemeye başlar. Bu nedenle sürelerin dikkatle takibi önemlidir.
Sigorta şirketine karşı da bu dava açılabilir mi?
Evet. Özellikle trafik kazalarında ve iş kazalarında zorunlu sigorta kapsamı dahilinde destekten yoksun kalma tazminatı, sigorta şirketinden talep edilebilir. Sigorta şirketine başvuru, dava şartı olarak değerlendirilir ve öncesinde yazılı başvuru yapılması gerekir. Zorunlu trafik sigortası limiti dahilinde ödeme yapılmazsa dava açılabilir.
Ölüm Halinde Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Davası Sıkça Sorulan Sorular
Ölüm halinde destekten yoksun kalma tazminatı davası nedir?
Ölüm halinde destekten yoksun kalma tazminatı davası, bir kişinin ölümü sonucu, o kişinin maddi desteğini kaybeden yakınlarının, uğradıkları zararın tazmini için açtıkları davadır. Amaç, ölen kişinin yaşarken sağladığı ekonomik katkının yokluğu nedeniyle ortaya çıkan kaybın karşılanmasıdır.
Bu dava hangi durumlarda açılır?
Bu dava; trafik kazası, iş kazası, tıbbi hata, saldırı, kamu görevlisinin ihmali gibi olaylarda ölüm gerçekleşmesi halinde açılabilir. Ölenin destek olduğu kişiler, ölüm nedeniyle maddi olarak mağdur olmuşsa, tazminat talep etme hakkına sahiptir.
Kimler destekten yoksun kalma tazminatı talep edebilir?
Ölen kişinin eşi, çocukları, anne ve babası ile fiilen destek aldığı ispatlanabilen kardeşleri veya birlikte yaşadığı kişiler bu davayı açabilir. Hukuken mirasçı olmak zorunlu değildir; fiili destek ilişkisi yeterlidir.
Destekten yoksun kalma tazminatı davası hangi mahkemede açılır?
Dava, olayın niteliğine göre değişmekle birlikte genellikle asliye hukuk mahkemesinde açılır. İş kazası varsa iş mahkemesi, trafik kazası varsa yine asliye hukuk mahkemesi görevli olur. Yetkili mahkeme; kazanın meydana geldiği yer, davalının yerleşim yeri veya zarar görenin yerleşim yeri olabilir.
Bu davada ne kadar tazminat talep edilebilir?
Tazminat miktarı, ölenin geliri, yaş, destek süresi, destek oranı gibi kriterlerle hesaplanır. Mahkeme, çoğu zaman bilirkişi aracılığıyla hesaplama yaptırır. Her olayda farklı tazminat miktarları ortaya çıkabilir.
Destekten yoksun kalma tazminatı davası ne kadar sürede sonuçlanır?
Davanın sonuçlanma süresi mahkemenin iş yoğunluğuna ve dosyanın karmaşıklığına göre değişir. Ortalama olarak 6 ay ile 2 yıl arasında sonuç alınabilir. Bilirkişi raporu, tanık dinlenmesi gibi süreçler bu süreyi etkiler.
Zaman aşımı süresi nedir?
Genel olarak destekten yoksun kalma tazminatı davası, zararın ve sorumlunun öğrenilmesinden itibaren 2 yıl, her hâlükârda 10 yıl içinde açılmalıdır. Ceza yargılaması söz konusuysa, ceza zamanaşımı süresi uygulanır.
Sigorta şirketine karşı da dava açılabilir mi?
Evet. Trafik kazalarında zorunlu trafik sigortası kapsamında sigorta şirketine karşı da bu dava açılabilir. Ancak dava öncesinde yazılı başvuru yapılması gerekir. Şirketin ödeme yapmaması veya eksik ödeme yapması halinde dava yoluna gidilebilir.
