Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama, failin mağdura karşı gerçekleştirdiği kasten yaralama fiilinin, beklenmeyen veya ağır sonuçlar doğurması halinde ortaya çıkan özel bir suç halidir. Türk Ceza Kanunu’nun 87. maddesinde düzenlenen bu suç tipi, mağdurun beden bütünlüğüne yönelik zarar verici eylemlerin daha ağır neticeler doğurması durumunda failin daha fazla cezai sorumluluk taşımasını öngörür.
Kasten yaralama suçunun basit halinden farklı olarak bu durumda yaralamanın doğurduğu sonuç, failin doğrudan kastıyla gerçekleşmese bile, neticenin ağırlığı sebebiyle cezanın artırılması gündeme gelir.
Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Yaralama Nedir?
Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama, failin kasten gerçekleştirdiği bir yaralama eyleminin sonucunda mağdurun hayati fonksiyonlarının zarar görmesi, uzvunu kaybetmesi, bitkisel hayata girmesi ya da ölüm gibi ağır sonuçlar doğması halinde oluşan suç tipidir. Burada failin kastı sadece yaralama fiiline yönelik olsa da, ortaya çıkan ağır sonuç failin sorumluluğunu artırır.
Bu suçun temel özellikleri şunlardır:
-
Failin kastı sadece yaralama fiiline yöneliktir.
-
Ağır sonuç, failin kastı dışında meydana gelmiş olabilir.
-
Ağır neticenin gerçekleşmesi failin sorumluluğunu artırır.
TCK m.87 hükmü çerçevesinde suçun bu hali, yaralamanın mağdurda aşağıdaki sonuçlardan birine yol açması halinde uygulanır:
-
Duyularından veya organlarından birinin işlevinin sürekli zayıflaması,
-
Konuşma yetisinin kaybı,
-
Yüzünde sabit iz kalması,
-
Gebeliğin sonlanması,
-
Yaşamını tehlikeye sokan bir durumun ortaya çıkması,
-
Bitkisel hayata girme veya ölüm.
Suçun Unsurları ve Uygulama Şartları
Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçunun oluşabilmesi için bazı hukuki ve fiili şartların bir arada gerçekleşmesi gerekir. Bu şartlar, hem failin kusurunun değerlendirilmesi hem de neticenin ağırlığı bakımından önem taşır.
1. Kasten Yaralama Fiilinin Varlığı
Suçun temelini oluşturan ilk unsur, failin mağdura karşı kasten bir yaralama eylemi gerçekleştirmiş olmasıdır. Bu eylem fiziki bir saldırı, darp, kesici alet kullanımı ya da benzeri bir fiil olabilir. Kast, yalnızca yaralama fiiline yönelik olmalıdır. Ağır neticeye yönelik özel bir kast aranmaz.
2. Ağır Neticenin Gerçekleşmesi
Kasten yaralama fiili sonrasında mağdurda daha ağır ve kalıcı bir zarar meydana gelmiş olmalıdır. Bu zarar, failin öngörmediği ama yaralama fiiliyle doğrudan bağlantılı olan bir sonuçtur. Örneğin; tekme sonucu yere düşen kişinin kafasını sert bir zemine çarpması ve felç kalması, bu kapsamda değerlendirilebilir.
3. Nedensellik Bağı
Ağır netice ile yaralama fiili arasında doğrudan bir nedensellik bağı bulunmalıdır. Mağdurun mevcut sağlık durumu veya başka dış etkenler ağır sonucu açıklamaya yeterli değilse, bu netice failin eylemine bağlanır. Mahkemeler bu değerlendirmeyi adli tıp raporlarıyla yapar.
4. Failin Kusurluluğu
Failin kastı sadece yaralama yönünde olsa da, meydana gelen ağır neticeden de sorumlu tutulabilmesi için en azından taksirle hareket etmiş olması gerekir. Yani, failin daha dikkatli olması halinde bu sonucu önleyebilme imkanı varsa, ağırlaşmış sonuçtan da sorumlu tutulur.
Uygulanacak Cezalar ve Yargılama Usulü
TCK m.87’de yer alan hükümlere göre, neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçunda ceza, failin kastına ve ortaya çıkan sonucun niteliğine göre değişiklik gösterir. Suçun basit halinde öngörülen ceza 1 yıldan 3 yıla kadar hapis iken, ağır neticelerde ceza şu şekilde artırılır:
-
Mağdurun yaşamını tehlikeye sokacak bir durum ortaya çıkarsa: 3 yıldan 8 yıla kadar hapis
-
Duyu veya organ işlevinin sürekli zayıflaması varsa: 5 yıldan 10 yıla kadar hapis
-
Mağdurun ölmesi halinde: 8 yıldan 12 yıla kadar hapis
Yargılama asliye ceza mahkemesi yerine, sonucun ağırlığına bağlı olarak ağır ceza mahkemesinde yapılabilir.
Mağdurun şikayeti bazı durumlarda aransa da, mağdurun ölmesi gibi ağır sonuçlarda şikayet şartı aranmaz, suç re’sen soruşturulur.
Uygulamada Karşılaşılan Örnekler ve Sorunlar
Bu suç tipinde uygulamada sıkça karşılaşılan bazı hukuki ve delilsel sorunlar vardır. Mahkemeler genellikle şu durumları değerlendirme konusu yapar:
-
Failin darbesi doğrudan mı sonucu doğurdu, yoksa dolaylı mı?
-
Mağdurun önceki sağlık durumu sonucu etkiledi mi?
-
Netice öngörülebilir miydi?
Örneğin; bir kişinin yere düşürülmesi sonucu kafa travması yaşayıp yaşamını yitirmesi durumunda failin ceza sorumluluğu, eylem ile ölüm arasındaki bağa göre belirlenir.
Adli tıp raporları, bu tür davalarda belirleyici delil niteliğindedir. Raporda, yaralamanın sonucu doğurup doğurmadığı bilimsel olarak açıklanır. Ancak tıbbi nedensellik ile hukuki nedensellik her zaman örtüşmeyebilir; bu da yargılamada yorum farklarına neden olur.
Hangi Hallerde Şikayet Gerekmez?
Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçunun bazı halleri, şikayete tabi değildir. Özellikle mağdurun hayati tehlike geçirmesi, uzuv kaybı yaşaması ya da ölmesi durumlarında kamu düzeni gereği soruşturma re’sen başlatılır.
Ölümle sonuçlanan yaralama fiillerinde, fail hakkında dava açılması için mağdur yakınlarının şikayeti aranmaz. Bu durumda Cumhuriyet Savcılığı doğrudan soruşturma başlatır ve kamu davası açılır.
Ayrıca, bu suç tipinde zamanaşımı süreleri de genel suçlardan farklılık gösterebilir. Ağır neticenin varlığı halinde daha uzun zamanaşımı süreleri geçerlidir.
Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Yaralama Sıkça Sorulan Sorular
Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama nedir?
Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama, kasten yapılan bir yaralama eyleminin beklenmeyen şekilde mağdurda daha ağır sonuçlar doğurması halinde oluşan suçtur. Failin kastı sadece yaralamaya yönelik olsa da, gerçekleşen ağır netice nedeniyle daha yüksek ceza verilir.
Bu suçun cezası ne kadardır?
Cezalar, mağdurda oluşan ağır sonuca göre değişir. Eğer mağdur hayati tehlike geçirirse 3 ila 8 yıl, uzvunu kaybederse 5 ila 10 yıl, hayatını kaybederse 8 ila 12 yıl hapis cezası verilir.
Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama hangi mahkemede yargılanır?
Mağdurda oluşan sonucun ağırlığına göre yargılama asliye ceza mahkemesi veya ağır ceza mahkemesi tarafından yapılır. Ölüm ya da bitkisel hayata girme gibi durumlarda ağır ceza mahkemesi görevlidir.
Fail ağır sonucu istememişse yine de sorumlu tutulur mu?
Evet. Failin kastı sadece yaralamaya yönelik olsa da, ağır sonuçla eylem arasında nedensellik varsa ve fail bu sonucu öngörebilecek durumda ise ceza alır. Bu durum genellikle taksirle sorumluluk kapsamında değerlendirilir.
Bu suç şikayete tabi midir?
Hayati tehlike, uzuv kaybı veya ölüm gibi ağır neticeler oluştuysa suç re’sen soruşturulur. Mağdurun şikayetine gerek kalmaz. Basit neticelerde ise şikayet şartı aranabilir.
Ağırlaşmış neticenin tespitinde hangi kriterler dikkate alınır?
Adli tıp raporları, mağdurun sağlık durumu, darbenin niteliği, vücuda etkisi ve tedavi süresi dikkate alınır. Ayrıca neticenin doğrudan failin eylemiyle bağlantılı olup olmadığı değerlendirilir.
Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama ile kasten yaralama arasındaki fark nedir?
Kasten yaralama doğrudan fiziksel zararı hedeflerken, neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralamada bu fiilin beklenmedik biçimde daha ağır bir sonuç doğurması söz konusudur. Ceza miktarı da bu sonuca göre artırılır.
Bu suçtan dolayı alınan cezada indirim uygulanabilir mi?
Haksız tahrik, iyi hal veya etkin pişmanlık gibi ceza indirimi sebepleri varsa mahkeme bu indirimi uygulayabilir. Ancak mağdurun uğradığı zarar ağır olduğundan, indirim oranı sınırlı kalabilir.
Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama nedeniyle maddi ve manevi tazminat istenebilir mi?
Evet. Mağdur ya da yakınları, uğradıkları zarar nedeniyle ceza davasından bağımsız olarak hukuk mahkemelerinde tazminat davası açabilir. Ağır neticenin varlığı bu davalarda önemli bir dayanak oluşturur.
