Mühürde sahtecilik suçu, kamu kurumlarının güvenliğini, resmi işlemlerin doğruluğunu ve kamu idaresine duyulan güveni korumayı amaçlayan ve Türk Ceza Kanunu’nun 202. maddesinde düzenlenen bir suç türüdür. Bu suç, resmi bir mührün sahte olarak üretilmesi, kullanılması veya bozulması gibi fiilleri kapsamaktadır. Mühürler, kamu kurumlarına ait kimlik niteliğinde olduğu için bunlar üzerindeki her türlü sahtecilik fiili, doğrudan kamu düzenini ilgilendiren ağır bir suç sayılır.
Mühürde sahtecilik suçu ne anlama gelir?
Mühürde sahtecilik suçu, yetkili makamlara ait bir mühür veya damganın; sahte olarak yapılması, gerçek mühür gibi kullanılması ya da mevcut bir mührün bozularak gerçeğe aykırı işlem yapılması hâlinde oluşur. Suçun oluşabilmesi için mührün kamu otoritesini temsil eden bir niteliğe sahip olması gerekir. Bu mühürler genellikle mahkemeler, valilikler, belediyeler, kolluk kuvvetleri gibi kamu kurumlarına ait mühürlerdir.
Hangi fiiller mühürde sahtecilik kapsamına girer?
Türk Ceza Kanunu’na göre mühürde sahtecilik suçu şu fiillerle işlenebilir:
-
Sahte mühür yapmak veya mevcut bir mührü taklit etmek
-
Gerçek bir mührü, sahte belge üzerinde kullanmak
-
Mevcut bir kamu mührünü bozarak amacı dışında kullanmak
-
Sahte mühürle işlem yapmak ya da başkasına yaptırmak
Bu fiillerin her biri, ayrı ayrı mühürde sahtecilik suçunu oluşturabilir. Özellikle sahte evrak düzenleyerek kamu kurumlarını yanıltmak amacı güdülmesi, cezanın ağırlaştırılmasına sebep olabilir.
Mühürde sahtecilik suçunun cezası nedir?
Mühürde sahtecilik suçu, ağır hapis cezaları ile cezalandırılabilecek bir suçtur. Türk Ceza Kanunu’na göre:
-
Sahte mühür yapma, kullanma veya gerçek mühürü kötüye kullanma hâlinde 2 yıldan 8 yıla kadar hapis cezası öngörülür.
-
Suçun kamu görevlisi tarafından göreviyle bağlantılı olarak işlenmesi durumunda ceza artırılır.
-
Sahte mühürle düzenlenen belge bir başka suçun işlenmesinde kullanılmışsa, o suça ilişkin ceza ayrıca uygulanır.
Mahkemeler cezanın alt ve üst sınırları arasında failin kastı, suçun işlenme şekli ve sonuçları dikkate alınarak karar verir.
Sahte mühür kullanan kişi suçlu sayılır mı?
Evet. Sahte mühürü üreten kişi kadar, o mühürle işlem yapan ya da onu bilerek kullanan kişi de mühürde sahtecilik suçundan sorumlu tutulur. Failin mühürün sahte olduğunu bilerek hareket etmesi bu durumda cezai sorumluluğu doğurur. Ancak mühürün sahteliği konusunda iyi niyetli bir yanılgı varsa ceza sorumluluğu doğmayabilir.
Mühürde sahtecilik suçu hangi mahkemede görülür?
Bu suçla ilgili yargılama, suça konu eylemin niteliğine göre Asliye Ceza Mahkemesi veya Ağır Ceza Mahkemesi’nde yapılır. Suçun kamu görevlisi eliyle veya örgütlü şekilde işlenmesi hâlinde dosya genellikle Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderilir.
Ayrıca olayın kapsamına göre evrakta sahtecilik, resmi belgede sahtecilik gibi başka suçlarla birlikte de yargılama yapılabilir. Bu nedenle delil toplama ve değerlendirme süreci oldukça önemlidir.
Mühürde sahtecilik suçu nasıl ispatlanır?
Suçun ispatı genellikle şu yollarla sağlanır:
-
Ele geçirilen mühürlerin kriminal incelemesi
-
Gerçek mühür örnekleriyle karşılaştırma
-
Güvenlik kamerası kayıtları ve tanık beyanları
-
Suçun işlendiği belgelere dair bilirkişi raporları
Özellikle mühür basılan belgeler ve kullanılan mühür aletleri, yargılamanın en kritik delillerini oluşturur.
Mühürde sahtecilik ile evrakta sahtecilik arasındaki fark nedir?
Mühürde sahtecilik, yalnızca mühür veya damga üzerinde yapılan hileli işlemleri kapsarken; evrakta sahtecilik, belge içeriğinin değiştirilmesi veya sahte belge düzenlenmesi gibi daha geniş bir alanı kapsar. Ancak uygulamada her iki suç bir arada işlenebilir ve fail, hem mühürde hem de evrakta sahtecilikten ayrı ayrı ceza alabilir. Mühür yalnızca araç değil, aynı zamanda suçun kendisi de olabilir.
Mühürde sahtecilik suçunda etkin pişmanlık mümkün mü?
Mühürde sahtecilik suçu kasten işlenen ve kamu düzenine zarar veren ağır suçlardan olduğu için etkin pişmanlık hükümleri genellikle sınırlı olarak uygulanır. Ancak suç işlendikten sonra failin yetkililere bilgi vermesi, delilleri teslim etmesi veya mağduriyeti azaltacak davranışlarda bulunması hâlinde mahkeme cezada indirime gidebilir.
Mühürde Sahtecilik Suçu Sıkça Sorulan Sorular
Mühürde sahtecilik suçu nedir?
Mühürde sahtecilik suçu, kamu kurumlarına ait mühürlerin sahte şekilde yapılması, kullanılması veya değiştirilmesiyle kamu güveninin ihlal edilmesini ifade eder. Türk Ceza Kanunu’nun 202. maddesinde düzenlenmiştir ve kamu güvenliğini doğrudan ilgilendiren suçlar arasında yer alır.
Sahte mühür yapmak ve kullanmak arasında fark var mı?
Evet. Sahte mühür yapmak, kamu kurumuna ait olmayan ama ona benzetilen bir mührü üretmek anlamına gelir. Kullanmak ise, mevcut bir sahte mühürle belge düzenlemek, işlem yapmak veya bu mührü başkasına kullandırmaktır. Her iki fiil de mühürde sahtecilik suçu kapsamında değerlendirilir.
Mühürde sahtecilik suçunun cezası nedir?
Mühürde sahtecilik suçunu işleyen kişi, 2 yıldan 8 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Eğer suç kamu görevlisi tarafından görev sırasında işlenirse ceza artırılır. Ayrıca başka bir suçu işlemeye yönelik olarak sahte mühür kullanılmışsa, o suçtan da ayrıca ceza verilir.
Mühür gerçek ama yanlış belgede kullanılırsa bu da suç sayılır mı?
Evet. Gerçek bir kamu mührünün yetkisiz şekilde, sahte belge üzerinde kullanılması da mühürde sahtecilik suçu oluşturur. Mühür gerçek olsa bile, amacına aykırı veya aldatıcı şekilde kullanıldığında suç oluşur.
Mühürde sahtecilik suçu hangi mahkemede görülür?
Mühürde sahtecilik suçunun yargılaması, suçun ağırlığına göre Asliye Ceza Mahkemesi veya Ağır Ceza Mahkemesi’nde yapılır. Kamu görevlisinin suça karıştığı veya örgütlü şekilde işlendiği durumlarda Ağır Ceza Mahkemesi yetkilidir.
Bu suç başka suçlarla birlikte de işlenebilir mi?
Evet. Mühürde sahtecilik suçu genellikle resmi belgede sahtecilik, görevi kötüye kullanma, kamu kurumunu dolandırma gibi suçlarla birlikte işlenir. Mahkeme, bu suçları bir arada değerlendirir ve ayrı ayrı cezalandırabilir.
Sahte mühürle işlem yapan kişi de cezalandırılır mı?
Evet. Mühür sahte olmasa bile kişi, bu mührün sahte olduğunu bilerek işlem yaparsa mühürde sahtecilik suçundan sorumlu olur. Suçun oluşması için sahteciliğin bilerek ve isteyerek gerçekleştirilmesi gerekir.
Mühürde sahtecilik suçunda etkin pişmanlık uygulanabilir mi?
Sınırlı hâllerde mümkündür. Fail, suç tamamlanmadan önce yetkililere bilgi vererek sahte mühürü teslim eder ve suçu engellerse, etkin pişmanlık hükümleri çerçevesinde cezasında indirim yapılabilir. Ancak suçun kamu görevlisi eliyle işlenmesi hâlinde bu indirim daha az uygulanır.
Mühürde sahtecilik suçu sabıka kaydına işler mi?
Evet. Mühürde sahtecilik suçu kesinleşmiş bir mahkûmiyet kararıyla sonuçlandığında adli sicile işlenir. Bu da kişinin kamu görevine girme, özel güvenlik olma, pasaport alma gibi birçok alanda olumsuz sonuçlar doğurabilir. Adli sicil kaydı, ancak infaz tamamlandıktan ve süre geçtikten sonra silinebilir.
