Miras kalan arazilerin paylaşımı, vefat eden kişinin adına kayıtlı taşınmazların yasal mirasçılar arasında hukuka uygun biçimde taksim edilmesi sürecidir. Türkiye’de bu süreç, hem miras hukukuna hem de tapu ve kadastro mevzuatına dayanır. Arazinin paylaşılabilmesi için öncelikle mirasçılık belgesinin alınması ve mirasçıların anlaşma ya da dava yoluyla paylaşım yapması gerekir.
Mirasçılık Belgesi Nasıl Alınır?
Miras kalan bir arazinin paylaşımına geçmeden önce ilk adım veraset ilamı (mirasçılık belgesi) almaktır. Bu belge, miras bırakanın yasal mirasçılarının kimler olduğunu ve miras paylarını gösterir. Veraset ilamı, noterlerden ya da sulh hukuk mahkemesinden alınabilir. Noterden alınacak belgelerde tarafların kimlikleri ve nüfus kayıt örnekleri sunulmalıdır. Mahkeme yoluyla alınacaksa dilekçe ile başvuru yapılır.
Miras Kalan Arazi Tapuya Nasıl Geçirilir?
Mirasçılık belgesi alındıktan sonra miras kalan arazinin tapuda tescil işlemi yapılır. Tapu müdürlüğüne veraset ilamı sunularak, mülkiyet intikal işlemi gerçekleştirilir. Bu işlem sırasında her mirasçı kendi payına düşen oranla tapuda hissedar olarak kaydedilir. İşlem sırasında veraset ve intikal vergisi ödenmesi gerekir. Tapu harcı alınmaz, ancak ilgili belediyeden rayiç bedel evrakı ibraz edilmelidir.
Mirasçılar Anlaşarak Araziyi Nasıl Paylaşır?
Eğer mirasçılar arasında uzlaşma varsa, miras kalan arazi miras taksim sözleşmesi ile paylaşılabilir. Bu sözleşme, tüm mirasçıların rızasıyla noter huzurunda ya da tapuda düzenlenebilir. Hisseli yapının sona erdirilmesi için, her mirasçının hangi arazi parçasını alacağı açıkça belirtilir. Taksim sözleşmesiyle birlikte tapuda fiili paylaşım yapılır ve hisseli yapı ortadan kalkar.
Anlaşma Yoksa Ortaklığın Giderilmesi Davası Açılabilir mi?
Mirasçılar arasında anlaşma sağlanamıyorsa ortaklığın giderilmesi (izale-i şuyu) davası açılabilir. Bu dava, asliye hukuk mahkemesinde açılır. Mahkeme, arazinin aynen bölünmesi mümkünse paylaştırır; değilse satışa karar verir ve satış bedeli mirasçılara payları oranında dağıtılır. Bu süreçte bilirkişi incelemesi yapılır, satış açık artırmayla gerçekleştirilir.
Tapuda Paylı Mülkiyetin Devam Etmesi Ne Anlama Gelir?
Taksim yapılmadığı sürece miras kalan araziler üzerinde paylı mülkiyet devam eder. Bu durumda her mirasçı, taşınmazın tamamında payı oranında hak sahibidir ama fiziki olarak bir bölgeye sahip değildir. Satış, yapılaşma ya da kullanım gibi işlemler için diğer mirasçıların da onayı gerekir. Bu durum, uzun vadede kullanım zorluklarına ve hukuki ihtilaflara yol açabilir.
Miras Kalan Arazi Satılabilir mi?
Mirasçılar, birlikte karar alarak arazinin satışına karar verebilir. Hissedarların tamamı satış işleminde tapuda hazır bulunmalıdır. Eğer bazı mirasçılar rıza göstermezse, diğer mirasçılar hisselerini ayrı ayrı üçüncü kişilere satabilir. Ancak bu durumda yeni alıcılar ile diğer mirasçılar arasında ortaklık doğar ve yine ortaklığın giderilmesi yoluna gidilebilir.
Veraset ve İntikal Vergisi Ne Zaman ve Ne Kadar Ödenir?
Miras kalan arazinin tapuya geçmesiyle birlikte veraset ve intikal vergisi doğar. Bu vergi, mirasçılar tarafından 4 taksit halinde 3 yıl içinde ödenir. Vergi oranı, mirasın değeri ve mirasçıların yakınlık derecesine göre değişir. Beyanname, ölüm tarihinden itibaren 4 ay içinde vergi dairesine verilmelidir. Ödeme yapılmadan tapuda devir işlemi gerçekleşmez.
Miras Kalan Araziler Nasıl Paylaşılır? Adım Adım Miras Paylaşım Süreci
| Aşama | Ne Yapılır? | Gerekli Belgeler | Süre | Açıklama |
|---|---|---|---|---|
| 1. Veraset İlamı Alınması | Mirasçıların belirlenmesi için noter ya da mahkemeye başvuru yapılır | Kimlik, nüfus kayıt örneği | 1-3 gün (noterden) / 1-2 hafta (mahkemeden) | Veraset ilamı, miras paylaşım sürecinin ilk adımıdır |
| 2. Tapu İntikali | Mirasçılar tapuda intikal işlemi yaparak taşınmazı üzerlerine alır | Veraset ilamı, rayiç bedel belgesi, kimlik | 1-2 gün | Tapuda intikal, mirasın devrini sağlar, hisse oranları belirlenir |
| 3. Vergi Beyanı ve Ödeme | Veraset ve intikal vergisi beyan edilir ve ödenmeye başlanır | Beyanname, veraset ilamı | 4 ay içinde başlar, 3 yılda ödenir | Ödeme yapılmadan tapu işlemleri tamamlanamaz |
| 4. Anlaşmalı Paylaşım | Mirasçılar aralarında anlaşarak miras taksim sözleşmesi yapar | Noter tasdikli sözleşme, tapu kayıtları | 1-3 gün | Miras taksim sözleşmesi, resmi olarak bölüşüm sağlar |
| 5. Anlaşmazlık Durumu | Uzlaşma yoksa ortaklığın giderilmesi davası açılır | Tapu kaydı, veraset ilamı | 6 ay – 2 yıl | Mahkeme bölüştürme ya da satış kararı verir |
| 6. Tapuda Yeni Tescil | Paylaşım tamamlandığında tapuda yeni malik bilgileri işlenir | Mahkeme kararı veya sözleşme | 1 gün | Paylı mülkiyet sona erer, her mirasçı ayrı tapuya sahip olur |
Miras Kalan Arazilerin Paylaşımı Sıkça Sorulan Sorular
Miras kalan arazilerin paylaşımı nedir?
Miras kalan arazilerin paylaşımı, vefat eden kişinin taşınmazlarının yasal mirasçılar arasında hukuka uygun şekilde bölüştürülmesidir. Bu işlem, veraset ilamı alınarak başlar ve tapu intikali ya da dava yoluyla tamamlanır.
Veraset ilamı olmadan miras paylaşımı yapılabilir mi?
Hayır, yapılamaz. Veraset ilamı almak, kimin ne oranda miras hakkına sahip olduğunu belirlemek için zorunludur. Noterden veya sulh hukuk mahkemesinden temin edilir. Bu belge olmadan tapuda işlem gerçekleştirilemez.
Tapuda miras kalan arazi nasıl devredilir?
Veraset ilamı ile birlikte tapu müdürlüğüne başvurularak intikal işlemi yapılır. Tapuda her mirasçının payı ayrı ayrı işlenir. Bu işlem sırasında veraset ve intikal vergisi beyan edilip ödenmelidir.
Mirasçılar kendi aralarında anlaşarak araziyi bölebilir mi?
Evet. Anlaşma sağlanırsa noter huzurunda ya da tapuda düzenlenecek miras taksim sözleşmesi ile paylaşım yapılabilir. Bu sözleşmeyle taşınmazlar fiilen ayrılır ve her mirasçıya düşen pay tapuda tescil edilir.
Mirasçılar anlaşamazsa ne yapılır?
Uzlaşma olmazsa ortaklığın giderilmesi (izale-i şuyu) davası açılabilir. Mahkeme, araziyi aynen taksim edebiliyorsa böler, mümkün değilse satışa karar verir. Elde edilen bedel pay oranında mirasçılara dağıtılır.
Ortaklığın giderilmesi davası hangi mahkemede açılır?
Bu dava, arazinin bulunduğu yer asliye hukuk mahkemesinde açılır. Davayı her bir mirasçı ayrı ayrı açabilir. Mahkeme, bilirkişi incelemesiyle arazinin bölünüp bölünemeyeceğine karar verir.
Miras kalan arazi satılabilir mi?
Mirasçılar birlikte karar alarak araziyi üçüncü kişilere satabilir. Tüm hissedarların tapuda birlikte işlem yapması gerekir. Aksi durumda hisseli satış olur ve yeni alıcı ortak olur. Bu durumda da ileride ortaklığın giderilmesi yoluna gidilebilir.
Veraset ve intikal vergisi ne zaman ödenir?
Mirasın öğrenildiği tarihten itibaren 4 ay içinde vergi dairesine veraset ve intikal vergisi beyannamesi verilmelidir. Vergi, üç yılda dört taksitte ödenir. Ödeme yapılmadan tapu intikali tamamlanamaz.
Miras Kalan Arazilerin Paylaşımı Dikkat Edilmesi Gerekenler
Miras Kalan Arazilerin Paylaşımı Nedir?
Miras kalan arazilerin paylaşımı, vefat eden kişinin adına kayıtlı taşınmazların, yasal mirasçılar arasında hukuka uygun şekilde bölüştürülmesi işlemidir. Bu süreçte ilk adım, mirasçılık sıfatını ispatlamak için veraset ilamı alınmasıdır. Ardından tapu devri yapılır, mirasçılar arasında uzlaşma sağlanamazsa dava yoluna başvurulabilir. Miras kalan araziler, çoğu zaman hisseli tapu olarak mirasçılara geçer.
Veraset İlamı Nasıl ve Nereden Alınır?
Veraset ilamı, mirasçılık belgesi olarak da bilinir ve miras bırakanın kimlere ne oranda mal bıraktığını resmi olarak gösterir. Bu belge noterlerden ya da sulh hukuk mahkemelerinden alınabilir. Noterden alınacaksa tüm mirasçıların nüfus kayıt örneği sunulmalı, mahkeme yoluyla alınacaksa yazılı dilekçeyle başvuru yapılmalıdır. Veraset ilamı, miras paylaşımının ve tapu işlemlerinin başlatılabilmesi için zorunludur.
Tapuda Miras Kalan Arazi Nasıl Devredilir?
Veraset ilamı ile birlikte tapu müdürlüğüne başvuru yapılır ve intikal işlemi gerçekleştirilir. Bu işlem, taşınmazın mirasçılara geçmesini sağlar. Tapuda her mirasçının ismi ve hisse oranı yazılır. İşlem sırasında veraset ve intikal vergisi beyanı yapılmalı, belediyeden rayiç bedel alınmalı ve tapuya sunulmalıdır. Tapu harcı alınmaz ancak noter masrafları ve damga vergisi doğabilir.
Anlaşmalı Paylaşım Mümkün mü?
Mirasçılar arasında uzlaşma varsa, miras taksim sözleşmesi yapılabilir. Bu sözleşme noter huzurunda düzenlenir ve her bir mirasçının hangi taşınmazı alacağı açıkça belirtilir. Sözleşme sonrası tapuda her bir mirasçı kendi payını ayrı bir tapu olarak üzerine alabilir. Bu yöntem, hisseli yapıyı sona erdirerek ileride çıkabilecek anlaşmazlıkların önüne geçer.
Anlaşmazlık Durumunda Hangi Yola Başvurulur?
Eğer mirasçılar arasında anlaşma sağlanamazsa, ortaklığın giderilmesi (izale-i şuyu) davası açılabilir. Bu dava, miras kalan arazinin bölünmesi ya da satış yoluyla paraya çevrilerek paylaşılması için açılır. Dava, arazinin bulunduğu yer asliye hukuk mahkemesinde açılır. Mahkeme, arazi bölünebilecek durumdaysa aynen taksim eder; değilse satışa karar verir.
Miras Kalan Arazi Satılmak İstenirse Ne Yapılmalı?
Tüm mirasçılar satış konusunda uzlaşırsa, tapuda birlikte işlem yaparak taşınmazı üçüncü kişilere satabilirler. Ancak bazı mirasçılar satışa katılmak istemezse, diğer mirasçılar sadece kendi hisselerini devredebilir. Bu durumda yeni malik, diğer mirasçılarla hissedar hâline gelir. Bu durum da uzun vadede ortaklık problemlerine yol açabilir.
Tapuda Paylı Mülkiyetin Devam Etmesinin Riskleri Nelerdir?
Paylı mülkiyetin devam etmesi hâlinde, taşınmazın kullanımı, satışı ve tasarrufu için tüm hissedarların ortak karar alması gerekir. Bu, çoğu zaman uyuşmazlıklara neden olur. Paylı mülkiyetin çözülmesi için ortaklığın giderilmesi davası en etkili hukuki yoldur. Bu dava açılmadan taşınmaz fiilen bölünemez, tek taraflı yapılaşma veya kullanım mümkün olmaz.
Vergisel Yükümlülükler Nelerdir?
Miras kalan taşınmazlar için veraset ve intikal vergisi ödenmesi gerekir. Bu vergi, mirasın öğrenildiği tarihten itibaren 4 ay içinde beyan edilmelidir. Beyan sonrası vergi, 3 yıl boyunca 2’şer taksit hâlinde ödenebilir. Vergi ödenmeden tapuda miras intikali yapılamaz. Ayrıca bazı istisnai durumlarda belirli tutarlara kadar vergi muafiyeti uygulanabilir.
