Memurun göreve iade davası, kamu görevinden hukuka aykırı olarak çıkarıldığını düşünen memurların açtığı, görevine dönmeyi amaçlayan idari yargı davasıdır. Bu dava, disiplin cezası sonucu ya da görevden uzaklaştırma işlemiyle ilişiği kesilen memurların hak arama yollarından biridir ve kamu gücünün denetimi bakımından önemli bir işleve sahiptir.
Göreve iade davası nedir?
Göreve iade davası, kamu görevlisinin görevden çıkarılmasına veya görevine son verilmesine yönelik idari işlemlerin iptali için açılan idari davadır. Bu dava türünde amaç, söz konusu işlemin hukuka aykırılığının tespit edilmesi ve memurun eski görevine iade edilmesidir.
Dava, İdare Mahkemesi nezdinde açılır ve yürütülen işlemin iptali hâlinde davacı memur görevine kaldığı yerden devam eder. Bu süreçte mahkeme, işlemde hukuka uygunluk, orantılılık ve ölçülülük gibi kriterleri dikkate alır. Özellikle disiplin cezası sonucu memuriyetten çıkarılanlar, bu dava ile haklarını geri alabilir.
Göreve iade davası hangi durumlarda açılır?
Memurun göreve iade davası açabilmesi için, görevine son verilmiş olması gerekir. Bu durum şu yollarla gerçekleşebilir:
-
Disiplin cezası ile devlet memurluğundan çıkarılma
-
Görevden uzaklaştırma sonrası atama yapılmaması
-
Olağanüstü hal döneminde yayımlanan KHK’larla ihraç
-
Sağlık veya güvenlik gerekçesiyle idari tasarrufla ilişiğin kesilmesi
Bu işlemlerin ardından memura tebliğ edilen karar doğrultusunda, işlemin iptali ve göreve dönüş amacıyla dava açılması mümkündür.
Göreve iade davası nasıl açılır?
Göreve iade davası açmak isteyen memur, ilgili idari işlemin tebliğinden itibaren 60 gün içinde yetkili idare mahkemesine başvurmalıdır. Davanın açılabilmesi için aşağıdaki adımlar izlenir:
-
Tebliğ edilen işlem yazılı ve eksiksiz şekilde incelenir.
-
Hukuka aykırılık taşıdığı düşünülen unsurlar dilekçeye açıkça yazılır.
-
Varsa önceki görev performansı, olumlu belgeler, tanık beyanları eklenir.
-
Yürütmenin durdurulması talebi dilekçede belirtilerek görevden uzak kalmanın geçici etkileri azaltılmaya çalışılır.
Dava dilekçesinin dikkatle hazırlanması, idari işlemin neden haksız ve hukuka aykırı olduğunun somut biçimde açıklanması gerekir.
Hangi mahkeme görevlidir?
Memurun göreve iade talebiyle açtığı davalar, ilgili kurumun bulunduğu yerdeki idare mahkemesinde görülür. İdare mahkemeleri, idari işlemlerin hukuka uygunluğunu denetleme yetkisine sahiptir. Dava, doğrudan işlem tesis eden idareye karşı açılır ve taraflar genellikle memur ile kamu kurumudur.
Bazı durumlarda yüksek disiplin kurullarınca alınan kararlar söz konusuysa, yetkili mahkeme Ankara’daki idare mahkemeleri olabilir. Bu gibi durumlarda yetki kuralları titizlikle değerlendirilmelidir.
Mahkeme göreve dönüşe karar verirse süreç nasıl işler?
Mahkeme işlemin iptaline karar verirse, kararın tebliğinden itibaren idare en geç 30 gün içinde memuru göreve başlatmakla yükümlüdür. Mahkeme kararı bağlayıcıdır ve idare tarafından yerine getirilmesi zorunludur. Aksi durumda idari yargı kararını uygulamama suçu doğabilir.
Memur görevine iade edildiğinde, çoğu zaman özlük hakları da iade edilir. Bu kapsamda:
-
Maaş, kıdem ve sosyal haklar geriye dönük olarak ödenir
-
İhraç edilmişse, memuriyet sicili düzeltilebilir
-
Yasal faizlerle birlikte maddi haklar alınabilir
Ancak göreve dönüşün şekli, olayın özelliklerine ve mahkeme kararına göre farklılık gösterebilir.
Göreve iade davası açmak için avukat tutmak zorunlu mudur?
Hayır. Bu dava, avukat tutulmaksızın da açılabilir. Ancak idari dava süreçleri teknik bilgi gerektirdiğinden, usul hataları yapılmaması ve hak kaybı yaşanmaması adına bir idare hukuku avukatından destek alınması önerilir. Özellikle dava dilekçesinin hazırlanması, delillerin toplanması ve savunmanın sunulması gibi aşamalarda uzman yardımı süreci güçlendirir.
Dava açıldıktan sonra görev geri gelir mi?
Sadece dava açılması, göreve dönülmesini sağlamaz. Mahkeme yürütmenin durdurulmasına karar verirse, geçici olarak görevde kalınabilir. Ancak kalıcı dönüş, mahkemenin iptal kararını vermesiyle mümkündür.
Yürütmenin durdurulması, dava süresi boyunca memurun hak kaybına uğramaması için önemli bir geçici hukuki korumadır. Bu talebin kabulü hâlinde idare, memuru geçici olarak görevine iade etmek zorunda kalabilir.
Göreve iade davası ne kadar sürer?
Davanın süresi, mahkemenin iş yüküne, delillerin toplanma süresine ve tarafların itirazlarına göre değişmekle birlikte, ortalama olarak 6 ay ila 1,5 yıl sürebilir. Yürütmenin durdurulması kararı erken alınabilir ve bu durumda memur dava süresi boyunca geçici olarak görevine dönebilir.
İstinaf veya temyiz süreci de eklenirse, tüm yargı süreci birkaç yılı bulabilir. Bu nedenle hak kaybının önüne geçmek adına sürelere dikkatle uyulmalıdır.
Memurun Göreve İade Davası Sıkça Sorulan Sorular
Memurun göreve iade davası nedir?
Memurun göreve iade davası, kamu görevinden çıkarılan veya uzaklaştırılan bir memurun, görevine dönmek amacıyla idare mahkemesinde açtığı davadır. Bu dava ile yapılan işlemin hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek iptali ve memurun eski görevine iadesi talep edilir.
Göreve iade davası hangi hallerde açılır?
Disiplin cezası ile memuriyetten çıkarılma, görevden uzaklaştırma sonrası göreve başlatılmama, olağanüstü hal döneminde KHK ile ihraç gibi işlemlerden sonra göreve iade davası açılabilir. Bu işlemlerin haksız veya hukuka aykırı olduğu düşünülüyorsa yargı yoluna başvurmak mümkündür.
Göreve iade davası nasıl açılır?
Göreve iade davası, işlem tebliğ edildikten sonra 60 gün içinde idare mahkemesine açılır. Dilekçede işlemin iptali istenir, gerekçeler belirtilir, deliller sunulur ve genellikle yürütmenin durdurulması talep edilir. Dava dilekçesi yazılı olarak hazırlanmalı ve idari işlemin tüm detaylarını içermelidir.
Hangi mahkeme göreve iade davasına bakar?
Göreve iade davası, kamu kurumunun bulunduğu yerdeki idare mahkemesinde açılır. Eğer işlem merkezî disiplin kurulu kararı gibi Ankara’da alınmışsa, yetkili mahkeme Ankara İdare Mahkemesi olabilir. Bu durum olayın niteliğine göre değişebilir.
Mahkeme memurun göreve iadesine karar verirse ne olur?
İdare mahkemesi işlemi iptal ederse, idare en geç 30 gün içinde memuru görevine iade etmekle yükümlüdür. Bu karara rağmen göreve başlatılmama hâlinde memur, mahkeme kararının uygulanmaması nedeniyle yeniden dava açabilir ve tazminat talep edebilir.
Göreve iade davası ne kadar sürede sonuçlanır?
Davanın sonuçlanma süresi mahkemeye, delil durumuna ve tarafların itirazlarına göre değişmekle birlikte ortalama 6 ay ile 1,5 yıl arasında değişebilir. Yürütmenin durdurulması talebi erken kabul edilirse, memur dava süresince geçici olarak görevine dönebilir.
Göreve iade edilen memurun geçmişe dönük hakları iade edilir mi?
Evet. Mahkeme kararıyla göreve dönen memura, geçmişe dönük olarak maaş, sosyal haklar ve diğer özlük hakları ödenir. Ayrıca memuriyet sicili düzeltilir ve çıkarma kararı hükümsüz hâle gelir. Bu kapsamda maddi hakların iadesi de mümkündür.
Bu dava için avukat tutmak zorunlu mudur?
Avukat tutmak zorunlu değildir; ancak memurun göreve iade davası teknik ve usulî yönleri ağır basan bir dava türü olduğundan, bir idare hukuku avukatından destek alınması sürecin sağlıklı yürütülmesi açısından önerilir.
Göreve iade davasında yürütmenin durdurulması ne anlama gelir?
Yürütmenin durdurulması kararı, dava sonlanmadan önce idari işlemin geçici olarak etkisiz bırakılması anlamına gelir. Bu karar alınırsa, memur geçici olarak göreve dönebilir. Ancak davanın esasına ilişkin nihai karar verilene kadar bu durum geçicidir.
