Memurluktan çıkarma cezasının iptali davası, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu kapsamında disiplin cezası olarak verilen en ağır yaptırıma karşı açılan bir iptal davasıdır. Devlet memuru, hakkında verilen bu kesin nitelikteki cezanın hukuka aykırı olduğunu düşünüyorsa, idare mahkemesi nezdinde dava açarak kararın iptalini talep edebilir.
Memurluktan Çıkarma Cezası Nedir?
Memurluktan çıkarma cezası, devlet memurunun kamu görevinden tamamen uzaklaştırılması anlamına gelir. Bu ceza verildiğinde kişi, bir daha devlet memuru olarak çalışamaz ve memurluk haklarını kaybeder. 657 sayılı Kanun’un 125/E maddesinde hangi fiillerin bu cezayı gerektireceği açıkça düzenlenmiştir.
Bu fiiller arasında;
-
Devletin güvenliğine karşı işlenen suçlar,
-
Terör örgütleriyle bağlantılı faaliyetler,
-
Yüz kızartıcı suçlardan mahkumiyet,
-
Göreve kasten ve sürekli olarak gelmeme,
-
Siyasi tarafgirlik,
-
İdeolojik eylemlerde bulunmak gibi ağır disiplin ihlalleri yer alır.
Memurluktan çıkarma cezası verilmeden önce disiplin soruşturması yapılması zorunludur. Soruşturma sonucunda savunma hakkı tanınmadan veya usule uygun işlem yapılmadan ceza verilmesi, dava açıldığında iptal sebebi olabilir.
Memurluktan Çıkarma Cezasına Karşı Hangi Mahkemede Dava Açılır?
Bu tür disiplin cezalarına karşı idare mahkemelerinde iptal davası açılır. Davacı, işlemin hukuka aykırı olduğunu gerekçeleriyle birlikte ortaya koymalı ve mahkemeden işlemin iptalini talep etmelidir.
Yetkili mahkeme, memurun görev yaptığı yerdeki idare mahkemesidir. Dava açılırken, disiplin cezasına ilişkin işlemin iptalini talep eden dilekçede, olayın özeti, hukuka aykırılık gerekçeleri ve varsa deliller açıkça belirtilmelidir.
Dava Açma Süresi Ne Kadardır?
Memurluktan çıkarma cezasının ilgilisine tebliğinden itibaren 60 gün içinde dava açılması gerekir. Bu süre hak düşürücü nitelikte olup, süresi geçtikten sonra açılan davalar usulden reddedilir.
Tebliğin yapıldığı tarihin doğru belirlenmesi bu açıdan son derece önemlidir. Tebliğ tarihi, PTT teslim evrakı, elektronik tebligat ekran görüntüsü ya da kurumdaki imza kayıtlarıyla tespit edilebilir.
Hangi Gerekçelerle İptal Kararı Verilebilir?
İdare mahkemeleri, memurluktan çıkarma cezasının iptali istemiyle açılan davalarda üç temel kriter üzerinden değerlendirme yapar:
-
Hukuki dayanaktan yoksunluk: Eylemin, 657 sayılı Kanun’daki memurluktan çıkarma fiilleri arasında olmaması
-
Usule aykırılık: Savunma hakkı verilmemesi, soruşturma sürecinde tarafsızlık ilkesine uyulmaması
-
Orantısızlık: Cezanın, işlenen fiille kıyaslandığında aşırı ve ölçüsüz olması
Mahkeme, bu hususlarda hukuka aykırılık tespit ederse cezayı iptal eder ve memurun görevine iadesine karar verilebilir.
Göreve İade Süreci Nasıl İşler?
İptal kararı kesinleştiğinde, memur önceki görevine ya da eşdeğer bir kadroya iade edilir. İdare, bu kararı gecikmeksizin uygulamakla yükümlüdür. Ayrıca memur, görevden uzak kaldığı süreye ilişkin olarak maaş ve diğer özlük haklarını da talep edebilir.
Göreve iade edilen memurun maaş ve özlük haklarını talep edebilmesi, idareye ayrı bir başvuru yapılmasını ve gerekirse idari yargıda tam yargı davası açılmasını gerektirir. Bu durumda geçmişe dönük maaş, sosyal haklar ve varsa tazminat talepleri de mahkemeye sunulabilir.
Memurluktan Çıkarma Cezasının İptali Davası Sıkça Sorulan Sorular
Memurluktan çıkarma cezasının iptali davası nedir?
Memurluktan çıkarma cezasının iptali davası, kamu görevinden kesin olarak uzaklaştırılan bir memurun, bu işleme karşı açtığı idari davadır. Bu dava ile kişi, verilen cezanın hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek görevine geri dönmeyi amaçlar.
Memurluktan çıkarma cezası hangi hallerde verilir?
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre memurluktan çıkarma cezası, en ağır disiplin cezasıdır. Devletin güvenliğine karşı işlenen suçlar, terör örgütüyle bağlantı, ahlaki yönden ağır kusur oluşturan fiiller, görev yerini terk etmek gibi ciddi disiplin ihlalleri bu cezaya sebep olabilir.
Memurluktan çıkarma cezası alan biri nereye dava açar?
Bu cezaya karşı dava, görev yapılan yerdeki idare mahkemesine açılır. Mahkeme, işlemin hukuka uygun olup olmadığını inceler ve iptal kararı verebilir.
Memurluktan çıkarma cezasına karşı dava açma süresi ne kadardır?
Cezanın memura tebliğinden itibaren 60 gün içinde idare mahkemesinde dava açılması gerekir. Bu süre geçirilirse dava usulden reddedilir.
Memurluktan çıkarma cezası nasıl iptal edilir?
Cezanın iptal edilebilmesi için idare mahkemesinin, işlemin hukuka aykırı olduğunu tespit etmesi gerekir. Savunma hakkı tanınmadan yapılan işlem, orantısızlık, delil yetersizliği gibi durumlar iptal sebebi olabilir.
Dava açıldıktan sonra memur görevine dönebilir mi?
Mahkeme iptal kararı verirse ve karar kesinleşirse memur görevine iade edilir. Aynı kadroya veya dengi bir kadroya atanabilir. Ayrıca maaş ve diğer özlük haklarını da talep edebilir.
İptal davası ne kadar sürer?
Davanın süresi mahkemenin iş yüküne bağlı olarak değişir. Ortalama 8 ila 18 ay arasında sonuçlanabilir. İtiraz halinde bu süre uzayabilir.
Memurluktan çıkarma cezasının iptali davasında hangi gerekçeler öne sürülebilir?
En yaygın gerekçeler arasında soruşturmanın usule uygun yürütülmemesi, savunma hakkının tanınmaması, cezanın hukuki dayanaktan yoksun olması ve verilen cezanın fiille orantısız olması yer alır. Mahkeme bu unsurları dikkate alarak karar verir.
