Kayıt Dışı İşçi Çalıştırma Cezasına İtiraz – 2025

Kayıt dışı işçi çalıştırma cezasına itiraz, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından uygulanan idari yaptırımlara karşı işverenin yasal haklarını kullanarak savunma yapmasıdır. İş müfettişleri ya da SGK denetmenleri tarafından yapılan tespitler sonucu idari para cezaları uygulanabilir. Ancak bu tespitlerin hatalı veya eksik olduğu durumlarda, cezaya karşı kanuni yollarla itiraz mümkündür.

Kayıt Dışı İşçi Tespiti Nasıl Yapılır?

SGK ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı denetmenleri tarafından yapılan denetimlerde iş yerinde çalışan kişilerin sigortalı olup olmadığı kontrol edilir. Bu kontroller:

• Denetmen ziyareti,

• İhbar ya da şikayet üzerine yapılan araştırmalar,

• Diğer kurumlarla yapılan veri karşılaştırmaları yoluyla yapılabilir.

Bir kişinin sigortasız çalıştırıldığı tespit edilirse işverene, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında idari para cezası, eksik bildirim varsa prim farkı tahakkuku uygulanır. Ayrıca hizmetin geçtiği günler için sigortalılık zorunlu olarak başlatılır.

Kayıt Dışı İşçi Çalıştırma Cezasına Ne Kadar Sürede İtiraz Edilir?

SGK tarafından düzenlenen idari para cezası karar tutanağı, işverene resmî tebligat yoluyla bildirilir. Tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde itiraz edilmezse ceza kesinleşir.

İtiraz süresinin geçmesi, cezaya karşı başvuru yollarını büyük ölçüde sınırlar. Bu nedenle işverenlerin, tebliğ tarihini doğru şekilde not etmesi ve süresi içinde başvuru yapması önemlidir.

İtiraz Hangi Mercilere Yapılır?

Kayıt dışı işçi çalıştırma cezasına itiraz süreci iki aşamalı olarak yürütülebilir:

1. SGK İl Müdürlükleri nezdinde idari itiraz: İlk olarak cezanın tebliğinden sonra SGK’ya yazılı bir dilekçeyle itiraz edilir.

2. İş Mahkemesi’nde dava açılması: SGK itirazı reddederse veya cevap vermezse, tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde iş mahkemesine dava açılabilir.

Dava açılmadan önce idari başvuru şartı bulunmamaktadır; doğrudan mahkemeye gidilmesi de mümkündür. Ancak bazı durumlarda SGK içi itiraz mekanizması sorunun çözülmesini kolaylaştırabilir.

Hangi Hallerde Ceza Hatalı Olabilir?

Kayıt dışı çalıştırma cezaları, aşağıdaki nedenlerle hatalı olabilir:

• İddia edilen kişinin iş yerinde çalışmadığı halde “çalışıyor gibi” gösterilmesi

• Denetim anında iş yerinde bulunan misafir veya stajyerin işçi gibi değerlendirilmesi

• Sigortalı bildirimi yapılmasına rağmen sistem hatası nedeniyle kaydın görünmemesi

• Denetim tutanağının eksik, çelişkili ya da delilsiz düzenlenmiş olması

Bu gibi durumlarda, cezaya karşı yapılacak itirazlarda delillerin sunulması ve hukuki açıklamaların açıkça yapılması büyük önem taşır.

İtiraz Dilekçesi Nasıl Hazırlanmalı?

İtiraz dilekçesi kısa, öz ve delillere dayalı olmalıdır. Dilekçede:

• Cezanın neden haksız olduğu açıkça anlatılmalı

• Sigortalı bildiriminin yapıldığı tarih ve belge ekleri belirtilmeli

• Tanık beyanı, görsel kayıt, işe giriş bildirgesi gibi somut deliller sunulmalı

• Denetimin yapıldığı gün kişinin gerçekten çalışıp çalışmadığı ayrıntılı açıklanmalı

Ayrıca dilekçeye, mümkünse avukat desteğiyle hazırlanmış hukuki gerekçeler eklenmesi, işverenin lehine olabilir.

Ceza Kesilen İşveren Hangi Sonuçlarla Karşılaşır?

Kayıt dışı işçi çalıştırdığı tespit edilen işverenler, şu yaptırımlarla karşılaşır:

• İlgili ay için asgari ücretin 2 katı tutarında idari para cezası

• Her tespit edilen işçi için ayrı ayrı ceza

• SGK primlerinin gecikme cezası ve faiziyle birlikte tahsili

• İşsizlik sigortası teşviklerinden yararlanamama

• Teşvikli prim oranlarının iptali ve geçmişe dönük farkın tahsili

Bu nedenle cezaya karşı etkili bir şekilde itiraz edilmemesi, uzun vadeli mali yükler doğurabilir.

Hangi Belgelerle İtiraz Güçlendirilir?

İtiraz sürecinde sunulabilecek başlıca belgeler şunlardır:

• İşe giriş bildirgesi veya sigortalılık bildirimi ekran görüntüsü

• Personel özlük dosyası

• Vardiya çizelgeleri, puantaj kayıtları

• İş yerinde o tarihte yapılan işin detayları

• Tanık beyanları

• Kamera kayıtları

Bu belgelerle denetim sırasında “çalıştığı iddia edilen kişi”nin gerçekte çalışmadığı veya çalıştığı dönemde zaten sigortalı olduğu ispatlanabilir.

İş Mahkemesinde Açılacak Davanın Özellikleri Nelerdir?

SGK itirazını reddederse ya da cevap vermezse, ceza tebliğinden itibaren 30 gün içinde iş mahkemesine başvurulabilir. Mahkeme, işverenin sunduğu belgeler ve tanık beyanları ile denetim raporunu birlikte değerlendirerek karar verir. Davada avukat aracılığıyla temsil edilmek, prosedür hatalarının önlenmesi açısından önemlidir.

Mahkeme, cezayı iptal edebileceği gibi eksik delil varsa yeniden araştırma da isteyebilir. Süreç ortalama 3 ila 6 ay arasında sürebilir.

Kayıt Dışı İşçi Çalıştırma Cezasına İtiraz Nasıl Yapılır? Aşamalar ve Süreler Tablosu

Aşama	Yapılacak İşlem	Süre	Başvuru Yeri / Makam	Açıklama
1	Cezanın Tebliği	Ceza, SGK tarafından resmî olarak işverene bildirilir	Değişken (posta veya e-tebligat)	Tebliğ tarihi, tüm sürelerin başlangıç noktasıdır
2	Tebliğ Tarihinin Not Edilmesi	Tebliğ alındığı gün kayda alınmalı	Aynı gün	İtiraz süresi, tebliğ tarihinden itibaren işlemeye başlar
3	İdari İtiraz (İsteğe Bağlı)	SGK’ya yazılı itiraz dilekçesi verilir	15 gün	SGK İl Müdürlüğü
4	Doğrudan Dava Açılması	SGK’ya itiraz yapılmadan da dava açılabilir	30 gün	İş Mahkemesi
5	Delillerin Hazırlanması	Sigorta bildirimi, bordro, tanık vb. toplanır	1-10 gün	Mükellefin kendi arşivi
6	Mahkeme Süreci	Dosya üzerinden ya da duruşmalı incelenir	3-6 ay	İş Mahkemesi
7	Karar ve Sonuç	Ceza iptal edilirse borç silinir	Mahkeme sonrası	İş Mahkemesi
8	Ceza Kesinleşirse	Ödeme ve diğer yaptırımlar devreye girer	Hemen	SGK

Kayıt Dışı İşçi Çalıştırma Cezasına İtiraz Sıkça Sorulan Sorular

Kayıt dışı işçi çalıştırma cezası nedir?

Kayıt dışı işçi çalıştırma cezası, bir işçinin Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bildirilmeden, sigortasız şekilde çalıştırılması durumunda işverene uygulanan idari para cezasıdır. Bu ceza, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na dayanır ve her bir sigortasız çalışan için ayrı ayrı kesilir.

Kayıt dışı işçi çalıştırma cezası nasıl itiraz edilir?

Ceza, işverene resmi tebligatla ulaştıktan sonra öncelikle SGK’ya yazılı itiraz dilekçesi ile başvuru yapılabilir. Alternatif olarak doğrudan iş mahkemesinde dava açılması da mümkündür. İtiraz süresi 15 gündür; bu süre içinde başvuru yapılmazsa ceza kesinleşir.

Kayıt dışı çalıştırma cezasına itiraz hangi mahkemede açılır?

SGK’nın verdiği cezaya karşı iş mahkemesi nezdinde iptal davası açılır. Mahkemeye başvuruda, işverenin sigortalı bildirim yaptığına dair belgeler, tanık beyanları veya denetimin hatalı yapıldığını gösteren deliller sunulabilir.

İtiraz dilekçesinde nelere dikkat edilmelidir?

Dilekçede cezaya konu olan tespitin hatalı yönleri açıkça belirtilmeli, çalışanın sigortalı olduğu belgelerle kanıtlanmalı, varsa kamera kayıtları, vardiya çizelgeleri gibi belgelerle savunma desteklenmelidir. Delil sunmak, itirazın başarı şansını artırır.

Ceza haksız yere kesilmişse ne yapılmalı?

İş yerinde gerçekten çalışmayan biri için ceza kesilmişse, kişinin iş yerinde bulunma nedeni (ziyaret, staj vb.) net şekilde açıklanmalı ve tanık ifadeleriyle desteklenmelidir. Bu durumda cezanın iptal edilmesi mümkündür.

Kayıt dışı işçi çalıştırma cezası ne kadardır?

Cezanın miktarı her yıl yeniden belirlenen asgari ücrete göre değişir. Her sigortasız işçi için asgari ücretin 2 katı tutarında ceza uygulanır. Ayrıca eksik bildirilen primler, gecikme cezası ve faizleriyle birlikte tahsil edilir.

İtiraz süresi kaç gündür?

Kayıt dışı işçi çalıştırma cezası tebliğ edildikten sonra işverenin 15 gün içinde SGK’ya veya 30 gün içinde iş mahkemesine başvurma hakkı vardır. Bu süreler geçerse ceza kesinleşir ve idari olarak itiraz imkanı ortadan kalkar.

İtirazın kabul edilmesi durumunda ne olur?

İtiraz kabul edilirse, ceza tamamen iptal edilir ve SGK tarafından düzenlenen tahakkuk işlemleri geçersiz sayılır. Ayrıca teşviklerden yeniden yararlanmak da mümkün olabilir. Mahkeme kararıyla cezanın iptali halinde, ödenen tutarlar iade edilebilir.

Kayıt Dışı İşçi Çalıştırma Cezasına İtiraz Dikkat Edilmesi Gerekenler

Kayıt dışı işçi çalıştırma cezası nedir, hangi durumda uygulanır?

Kayıt dışı işçi çalıştırma cezasına itiraz, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından tespit edilen sigortasız işçi çalıştırma fiiline karşı işverenin kullanabileceği yasal bir savunma yoludur. SGK denetmenleri veya iş müfettişleri tarafından yapılan incelemeler neticesinde, bir kişinin sigortasız çalıştırıldığı tespit edilirse işverene idari para cezası uygulanır.

Bu ceza, yalnızca sigorta bildirimi yapılmamış çalışanlar için değil, eksik gün ya da yanlış bildirim yapılan durumlar için de söz konusu olabilir. Her bir çalışan için ayrı ayrı ceza kesilir ve cezanın tahakkuku sonrasında prim farkları ve gecikme faizleri de tahsil edilir.

SGK tarafından uygulanan ceza nasıl tebliğ edilir?

SGK tarafından düzenlenen idari para cezası karar tutanağı, işverene resmî tebligat ile bildirilir. Bu tebligat, 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre posta, memur eliyle veya elektronik tebligat sistemi (e-Tebligat) üzerinden yapılabilir.

Tebligatın geçerli sayılabilmesi için usule uygun yapılması gerekir. Tebliğ tarihi, işverenin itiraz süresini başlatır. Tebligatın geç yapılması, eksik bilgiler içermesi veya yetkisiz kişiye yapılması durumunda itiraz süreci açısından hak kayıpları yaşanabilir. Bu nedenle tebligatın geçerliliği mutlaka kontrol edilmelidir.

İtiraz süresi ve başvuru yolları nelerdir?

Kayıt dışı işçi çalıştırma cezasına karşı iki farklı başvuru yolu bulunmaktadır:

1. İdari İtiraz (SGK’ya başvuru): Tebliğden itibaren 15 gün içinde ilgili SGK İl Müdürlüğü’ne dilekçeyle başvuru yapılabilir. SGK, başvuruyu değerlendirerek cevabını yazılı olarak verir veya sessiz kalır.

2. Yargı Yolu (İş Mahkemesi): İdari başvuru şart değildir. Dileyen işveren doğrudan 30 gün içinde iş mahkemesinde dava açabilir.

İdari itiraz kabul edilmezse, ret cevabının tebliğinden itibaren 30 gün içinde mahkemeye başvuru yapılabilir. Her iki yol için de sürelerin titizlikle takip edilmesi büyük önem taşır.

Hangi durumlarda cezanın iptali mümkündür?

Kayıt dışı çalıştırma cezası bazı durumlarda iptal edilebilir. Örneğin:

• Denetim sırasında iş yerinde bulunan kişi, işçi değil ziyaretçi, misafir veya stajyer olabilir.

• Sigortalı bildirimi yapılmış ancak SGK sistemine yansımamış olabilir.

• Denetim raporunda ciddi çelişkiler veya eksiklikler varsa, cezaya dayanak olan tespit hukuka aykırı sayılabilir.

Bu gibi durumlarda, işveren kanıtlayıcı belgelerle savunma yaparak cezanın iptalini sağlayabilir. Delillerin güçlü, somut ve zamanlı olması gereklidir.

İtiraz dilekçesi nasıl hazırlanmalı?

İtiraz dilekçesi açık, sade ve delillerle desteklenmiş şekilde hazırlanmalıdır. Dilekçede:

• Cezanın neden hatalı olduğuna dair ayrıntılı açıklama yapılmalı

• İlgili çalışanın sigortalı olduğuna dair belgeler (işe giriş bildirgesi, bordro, puantaj vb.) sunulmalı

• Olayla ilgili varsa kamera kayıtları, tanık beyanları eklenmeli

Gerektiğinde uzman bir avukattan destek alınması, dilekçenin hukuki dayanakla güçlendirilmesini sağlar.

İş mahkemesi süreci nasıl işler?

İş mahkemesinde açılan davalar yazılı yargılama usulüne tabidir. Dava açıldıktan sonra mahkeme, SGK’dan savunma ister, ardından tarafların beyan ve delillerini inceler. Duruşma açılabilir veya dosya üzerinden karar verilebilir.

Mahkeme cezayı hukuka aykırı bulursa iptal eder. İptal kararı kesinleştiğinde SGK tahakkuk işlemleri geri alınır ve işverenin borcu silinir. Mahkeme süreci genellikle 3 ila 6 ay arasında tamamlanır.

Ceza kesinleşirse işvereni hangi yaptırımlar bekler?

Cezanın kesinleşmesi durumunda işverene uygulanacak yaptırımlar şunlardır:

• Her bir sigortasız işçi için asgari ücretin 2 katı tutarında idari para cezası

• Eksik bildirilen günler için SGK primi ve gecikme zammı

• Teşvik ve prim desteklerinden yararlanamama

• İşverenin SGK nezdindeki risk puanının artması

Bu nedenle, haksız cezalarla karşılaşıldığında zamanında ve etkili bir itiraz mekanizması işletilmelidir.

İtirazı destekleyecek belgeler nelerdir?

İşverenin lehine kullanılabilecek başlıca belgeler şunlardır:

• İşe giriş bildirgeleri

• SGK hizmet dökümü ve prim ödeme makbuzları

• Vardiya çizelgeleri ve puantaj kayıtları

• Bordro ve ücret tahakkuk belgeleri

• Kamera kayıtları

• Tanık beyanları

Bu belgeler, cezaya konu olan çalışanın aslında sigortalı olduğunu veya işçi olmadığını göstermek için kullanılabilir.