Kasten yaralama suçu, bir kişinin beden bütünlüğüne bilerek ve isteyerek zarar verilmesi hâlinde oluşur. Türk Ceza Kanunu’nun 86. ve devamı maddelerinde düzenlenen bu suç tipi, fiziksel şiddet olaylarının büyük kısmını kapsamaktadır. Yaralama fiilinin ağırlığına, mağdurun durumuna ve suçun işlenme biçimine göre ceza miktarları farklılaşmaktadır. Kasten yaralama, hem hafif hem de ağır neticeler doğurabileceğinden, adli yargılamalarda sıkça karşılaşılan bir ceza hukuku konusudur.
Kasten Yaralama Suçunun Hukuki Tanımı ve Unsurları
Kasten yaralama suçu, TCK m.86’ya göre, bir kimsenin vücuduna acı veren veya sağlığının ya da algılama yeteneğinin bozulmasına neden olan fiil olarak tanımlanır. Bu tanım, sadece fiziksel zararları değil, ruhsal bütünlüğü etkileyen davranışları da kapsar.
Suçun oluşması için gerekli unsurlar:
-
Fail: Herkes bu suçun faili olabilir. Özel bir sıfat aranmaz.
-
Mağdur: İnsan olan herkes mağdur olabilir. Yaş, cinsiyet veya diğer özellikler sınırlayıcı değildir.
-
Kast: Failin, mağdura zarar verme niyetiyle hareket etmesi gerekir. Bu kast doğrudan veya olası kast olabilir.
-
Fiil: Acı verme, darp, tokat atma, itme, silahla yaralama gibi çeşitli şekillerde gerçekleşebilir.
Kasten Yaralama Suçunun Cezası ve Nitelikli Hâlleri
Temel hâliyle kasten yaralama suçunun cezası, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıdır. Ancak bazı durumlarda suçun ağırlığı artar ve ceza da yükseltilir. Nitelikli haller TCK m.86/3 ve m.87’de yer almaktadır.
Aşağıdaki durumlar, nitelikli hâl olarak kabul edilir:
-
Üstsoya, altsoya, eşe veya kardeşe karşı işlenmesi
-
Kamu görevlisine görevinden dolayı işlenmesi
-
Silahla işlenmesi
-
Vücutta kırık, çıkık, organ kaybı, konuşma veya görme kaybı gibi sonuçlara neden olması
-
Kalıcı iz bırakması veya hayati tehlike yaratması
Bu durumlarda ceza artırılır ve genellikle hapis cezası alt sınırı 3 yıldan başlar. Özellikle kalıcı hasar bırakan eylemlerde fail, 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası ile karşılaşabilir.
Bazı nitelikli haller, kamu davasının re’sen açılmasını sağlarken, bazıları şikâyet koşuluna bağlı olabilir.
Basit Tıbbi Müdahale ile Giderilebilen Yaralamalar
Kasten yaralama suçu, mağdurun durumu tıbben çok ağır değilse ve basit bir müdahale ile giderilebiliyorsa, şikâyete tabi hâl olarak değerlendirilir. Bu durumda, mağdurun 6 ay içinde şikâyette bulunması gerekir. Aksi takdirde soruşturma başlatılmaz.
Bu tür vakalara örnek:
-
Tokat atmak
-
Yüzde kızarıklık ya da morarma bırakmak
-
Yumuşak doku zedelenmesi
Bu eylemlerin tespiti genellikle darp ve cebir raporu ile yapılır ve şikâyet süresi içinde bildirilmezse dava açılmaz.
Basit yaralama suçları, mağdurun doğrudan şikâyeti olmadan kovuşturulamaz.
Kasten Yaralama Suçunda Şikâyet ve Zamanaşımı Süresi
Kasten yaralama suçunun basit şeklinde dava açılabilmesi için mağdurun 6 ay içinde şikâyette bulunması gerekir. Bu süre, mağdurun failin kimliğini öğrendiği tarihten itibaren başlar. Nitelikli hallerde ise şikâyet aranmaz; Cumhuriyet savcısı resen soruşturma başlatır.
Zamanaşımı süresi ise suça ve fiilin niteliğine göre değişmekle birlikte:
-
Basit yaralama: 8 yıl
-
Ağır yaralama ve organ kaybı gibi nitelikli haller: 15 yıla kadar çıkabilir
Şikâyet süresi ve zamanaşımı, davanın açılabilirliği açısından kritik öneme sahiptir.
Kasten Yaralama Suçunda Mahkemeye Başvuru Süreci
Mağdur olan kişi, suçun basit şekli söz konusuysa öncelikle en yakın Cumhuriyet Başsavcılığına başvurarak şikâyet dilekçesi verebilir. Delil varsa (örneğin darp raporu, tanık, görüntü kaydı) bunlar dilekçeye eklenmelidir.
Yargılama süreci şu şekilde işler:
-
Şikâyet ve soruşturma
-
İddianamenin düzenlenmesi
-
Asliye ceza mahkemesinde duruşma
-
Karar ve hüküm aşaması
Nitelikli yaralama hâllerinde ise doğrudan kamu davası açılır. Ağır neticeler varsa yargılama ağır ceza mahkemesinde yapılabilir.
Ceza davasının dışında, mağdur ayrıca manevi tazminat davası da açabilir.
Kasten Yaralama Suçunda Haksız Tahrik ve Meşru Müdafaa Değerlendirmesi
Failin, haksız bir tahrik altında suçu işlemesi durumunda cezada indirim yapılabilir. Özellikle mağdurun hakaret etmesi, fiziksel saldırıda bulunması gibi durumlarda tahrik indirimi gündeme gelir. TCK m.29 bu konuda hâkime takdir yetkisi tanır.
Meşru müdafaa hâlinde ise failin hiç cezalandırılmaması mümkündür. Ancak bu savunmanın kabul edilebilmesi için:
-
Failin haksız bir saldırıya uğraması
-
Saldırıya orantılı biçimde karşılık vermesi
-
Saldırının güncel ve gerçek olması
gereklidir.
Tahrik ve meşru müdafaa, failin cezai sorumluluğunu doğrudan etkileyen hukuka uygunluk nedenleridir.
Kasten Yaralama Suçu Sıkça Sorulan Sorular
Kasten yaralama suçu nedir?
Kasten yaralama suçu, bir kişinin bedenine ya da sağlığına bilerek ve isteyerek zarar verilmesi durumudur. Türk Ceza Kanunu’nun 86. maddesinde düzenlenmiştir ve mağdurun fiziksel ya da ruhsal bütünlüğünün ihlal edilmesiyle oluşur.
Kasten yaralama suçunun cezası nedir?
Basit kasten yaralama suçu için ceza bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıdır. Suçun silahla işlenmesi, kamu görevlisine karşı veya aile bireylerine yönelik olması gibi nitelikli hâllerde bu ceza artırılarak uygulanır. Ağır sonuçlar doğuran yaralamalarda ceza beş yıldan on iki yıla kadar çıkabilir.
Kasten yaralama suçu hangi mahkemede görülür?
Kasten yaralama suçunun basit hâli asliye ceza mahkemesinde, ağır neticeler doğuran ve nitelikli hâller içeren durumlar ise ağır ceza mahkemesinde yargılanır. Mahkeme seçimi, mağdurun uğradığı zararın ciddiyetine göre belirlenir.
Kasten yaralama ile taksirle yaralama arasındaki fark nedir?
Kasten yaralamada fail, mağdura zarar vermeyi bilerek ve isteyerek gerçekleştirir. Taksirle yaralamada ise zarar, dikkatsizlik veya ihmalle meydana gelir; failin doğrudan kastı yoktur. Bu fark, suçun ceza miktarını ve kovuşturma sürecini etkiler.
Basit tıbbi müdahale ile giderilebilen yaralama nedir?
Eğer yaralama sonucu mağdurun uğradığı zarar basit bir tıbbi müdahale ile tedavi edilebiliyorsa, bu durum hafif kasten yaralama sayılır ve şikâyete bağlı olarak soruşturma başlatılır. Tokat, hafif morluk gibi etkiler genellikle bu kapsamdadır.
Kasten yaralama suçunda şikâyet süresi ne kadardır?
Basit kasten yaralama suçlarında mağdurun, failin kimliğini öğrendiği tarihten itibaren 6 ay içinde şikâyette bulunması gerekir. Nitelikli hallerde ise şikâyet aranmaz, savcılık doğrudan soruşturma başlatır.
Kasten yaralama suçunda haksız tahrik indirimi uygulanabilir mi?
Evet. Mağdurun fail üzerinde ağır bir tahrik oluşturması hâlinde hâkim, cezada indirim yapabilir. Tahrik indirimi, mağdurun saldırgan tutumunun failin davranışına etkisi olup olmadığına göre değerlendirilir.
Kasten yaralama suçu ne kadar sürede sonuçlanır?
Yargılama süresi davanın niteliğine, mahkemeye ve delillerin toplanma hızına göre değişiklik gösterir. Basit vakalar birkaç ayda sonuçlanabilirken, nitelikli yaralama davaları bir yılı aşkın sürebilir.
Kasten yaralama fiili nedeniyle tazminat davası açılabilir mi?
Evet. Mağdur, ceza davasının yanı sıra fail aleyhine manevi tazminat ve gerekiyorsa maddi tazminat davası da açabilir. Bu dava, ceza davasıyla birlikte veya ayrı olarak açılabilir.
