Kamu görevlisine karşı kasten yaralama, bir kişinin görevini yerine getiren bir kamu görevlisine bilerek ve isteyerek fiziki zarar vermesi anlamına gelir. Bu suç, Türk Ceza Kanunu’nda hem mağdurun konumu hem de görev ilişkisi nedeniyle daha ağır şekilde cezalandırılmaktadır. Suçun mağduru kamu görevi sırasında veya bu görevi nedeniyle saldırıya uğrarsa, fail hakkında artırımlı ceza uygulanır.
Kamu Görevlisine Karşı Yaralamanın Nitelikli Hali Nedir?
Kasten yaralama suçu, mağdurun kimliğine göre farklı şekillerde değerlendirilir. Türk Ceza Kanunu’nun 86. maddesinin 3. fıkrasına göre; kamu görevlisinin görevinden dolayı yaralanması halinde suç, nitelikli hal kazanır. Bu durum şu şartlarda oluşur:
-
Mağdur, kanunen kamu görevi yapan kişidir.
-
Yaralama eylemi, kamu görevlisinin görevi sırasında ya da görevi nedeniyle işlenmiştir.
-
Failin kastı, kamu görevinin yerine getirilmesini engellemeye yöneliktir.
Bu tür bir saldırının yalnızca kişiye değil, kamu düzenine de yöneldiği kabul edilir. Bu nedenle ceza artırımlı olarak uygulanır.
Hangi Görevliler Bu Kapsama Girer?
Yasa, kamu görevlisi tanımını geniş bir şekilde ele alır. Aşağıdaki kişilere karşı işlenen kasten yaralama suçları bu kapsamda değerlendirilir:
-
Polis memurları
-
Jandarma personeli
-
Sağlık çalışanları (devlet hastanesi personeli)
-
Öğretmenler (resmi okullarda görev yapanlar)
-
Belediye zabıta görevlileri
-
Nöbetçi memurlar, ceza infaz kurumu personeli
Görevli kişi, özel bir kurumda çalışıyor olsa bile, eğer kamu hizmeti yürütüyorsa yine kamu görevlisi kabul edilebilir. Kamu görevlisinin görev sırasında uğradığı saldırılar, genellikle nitelikli yaralama olarak değerlendirilir.
Ceza Miktarı Ne Kadardır?
Kasten yaralama suçunun temel hali 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasıdır. Ancak kamu görevlisine karşı işlendiğinde bu ceza, yarı oranında artırılır. Bu durumda ceza aralığı 1,5 yıldan 4,5 yıla kadar çıkabilir.
Eğer yaralama fiili, mağdurun hayati fonksiyonlarını etkilemişse ya da uzuv kaybına yol açmışsa, suç TCK 87. madde kapsamında değerlendirilir ve ceza 5 yıldan başlayabilir. Yani:
-
Basit yaralamada ceza artar ama seçenek yaptırımlar mümkündür.
-
Ağır yaralama durumunda ceza ertelemesi veya HAGB zorlaşır.
Ayrıca, kamu görevlisine karşı yapılan saldırılar halk sağlığı, eğitim, adalet ve güvenlik sisteminin işleyişine doğrudan zarar verdiği için uzlaştırma kapsamında değildir.
Hangi Mahkeme Bu Suçlara Bakar?
Kamu görevlisine karşı kasten yaralama suçu, Asliye Ceza Mahkemesi görev alanına girer. Ancak eylem, TCK 87 kapsamında ağır neticeler doğurmuşsa, görevli mahkeme Ağır Ceza Mahkemesi olabilir.
Davanın açılabilmesi için mağdurun şikâyeti şart değildir. Bu suç şikâyete bağlı olmayıp, resen soruşturulur. Savcılık, kamu görevine yapılan müdahaleyi doğrudan kamu düzenine karşı suç olarak değerlendirdiğinden, soruşturma kendi inisiyatifiyle yürütülür.
Haksız Tahrik ve Meşru Müdafaa Değerlendirmesi Yapılır mı?
Her ne kadar kamu görevlisine karşı işlenen suçlarda koruma artırılmış olsa da failin haksız tahrik veya meşru müdafaa iddiaları geçerli olabilir. Ancak bu iddiaların geçerli sayılabilmesi için şu şartlar aranır:
-
Kamu görevlisinin kanuna aykırı, keyfi bir müdahalesi olmalı
-
Failin saldırıya uğraması gerçek ve yakın olmalı
-
Tepki ölçülü olmalı
Yine de kamu görevlisine karşı fiziksel tepkinin çoğu durumda orantısız sayıldığı görülmektedir. Haksız tahrik indirimi sınırlı şekilde uygulanabilir.
Kamu Görevlisine Karşı Yaralamada Sabıka ve Sicil Kaydı Ne Olur?
Bu suçtan mahkûmiyet kararı alınırsa, ceza kesinleştikten sonra adli sicil kaydına işler. Ceza miktarına göre infaz süresi belirlendikten sonra, cezai sonuçlar uzun süre devam edebilir. Eğer mahkeme HAGB kararı verirse, bu kayıt adli sicilde görünmez ancak özel bir sistemde tutulur.
Ceza ertelenmediği veya HAGB uygulanmadığı takdirde, kişi memuriyet başvurusu, güvenlik soruşturması gibi süreçlerde engellerle karşılaşabilir. Adli sicil kaydının silinmesi belirli sürelerin sonunda mümkündür.
Kamu Görevlisine Karşı Kasten Yaralama Sıkça Sorulan Sorular
Kamu görevlisine karşı kasten yaralama nedir?
Kamu görevlisine karşı kasten yaralama, görevini yerine getiren bir kamu görevlisinin bilerek ve isteyerek yaralanmasına neden olunmasıdır. Bu suç, Türk Ceza Kanunu’nda nitelikli hal olarak kabul edilir ve cezası, diğer kasten yaralama suçlarına göre daha ağırdır.
Hangi kişiler kamu görevlisi sayılır?
Polis memurları, jandarma personeli, doktorlar, hemşireler, öğretmenler, zabıtalar, infaz koruma memurları ve devlet dairesinde çalışan birçok kişi kamu görevlisi kapsamına girer. Kişinin devlet adına kamu hizmeti yürütüyor olması yeterlidir.
Kamu görevlisine karşı kasten yaralama suçunun cezası ne kadardır?
Bu suçun cezası, basit kasten yaralama suçuna oranla artırılarak verilir. Ceza genellikle 1,5 yıldan 4,5 yıla kadar hapis aralığında belirlenir. Ancak yaralamanın ağırlığına göre bu süre daha da uzayabilir. Hayati tehlike veya uzuv kaybı durumlarında ceza 5 yıldan 10 yıla kadar çıkabilir.
Bu suç şikayete tabi midir?
Hayır. Kamu görevlisine karşı kasten yaralama suçu şikayete tabi değildir. Suçun işlendiği öğrenildiğinde savcılık resen soruşturma başlatır. Mağdurun şikayetçi olması gerekli değildir.
Kamu görevlisine karşı kasten yaralama hangi mahkemede yargılanır?
Yaralamanın derecesine göre görevli mahkeme değişebilir. Basit kasten yaralama durumunda Asliye Ceza Mahkemesi, ağır bedensel zarar veya hayati tehlike söz konusuysa Ağır Ceza Mahkemesi yetkilidir.
Kamu görevlisine karşı işlenen yaralama suçunda haksız tahrik indirimi uygulanır mı?
Eğer kamu görevlisi görevini kötüye kullanarak hukuka aykırı davranmışsa ve failin bu davranışa ani bir tepki gösterdiği kanıtlanırsa haksız tahrik indirimi uygulanabilir. Ancak bu durum istisnai değerlendirilir ve ciddi delillerle ispatlanmalıdır.
Bu suçta uzlaşma ya da HAGB kararı verilebilir mi?
Kamu görevlisine karşı kasten yaralama suçu uzlaştırma kapsamında değildir. Ancak cezanın 2 yılın altında kalması ve diğer koşulların sağlanması durumunda hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) uygulanabilir. Mahkeme, failin sabıka durumunu ve suçun niteliğini dikkate alarak karar verir.
Kamu görevlisine saldırı halinde verilen ceza sabıka kaydına işler mi?
Evet. Ceza kesinleştikten sonra adli sicil kaydına işlenir. Ancak mahkeme HAGB kararı verirse kayıt görünmez hale gelir. Hüküm açıklanırsa ve ceza infaz edilirse, belirli bir süre sonra adli sicil kaydının silinmesi talep edilebilir.
