Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasına itiraz, kamu görevlisinin disiplin cezası olarak bir kademe süresince terfi edememesine yönelik işleme karşı yargı yoluna başvurmasıdır. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125. maddesinde düzenlenen bu ceza, memurun kariyer basamaklarında ilerlemesini doğrudan etkilediğinden, ciddi sonuçlar doğurur ve yargı denetimine tabidir.
Kademe İlerlemesinin Durdurulması Cezasının Hukuki Dayanağı
Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası, devlet memurunun mevcut kademesinde belirli bir süre ilerleyememesi anlamına gelir. Bu süre genellikle 1 ila 3 yıl arasında değişir ve disiplin kurulunun kararıyla uygulanır. 657 sayılı Kanun’un 125. maddesinde bu cezanın hangi fiiller için uygulanacağı açıkça sayılmıştır.
Bu fiiller arasında amirine, maiyetindekilere veya iş arkadaşlarına fiili saldırıda bulunmak, görev yerini terk etmek, gizlilik kurallarını ihlal etmek gibi daha ağır nitelikteki disiplin ihlalleri yer alır. Ceza verilmeden önce soruşturma yapılmalı, memura savunma hakkı tanınmalı, karar yazılı ve gerekçeli olarak tebliğ edilmelidir.
Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası, memurun kariyerine doğrudan etki eder ve görevde yükselme, görevde kalma süresi, maaş artışı gibi hakları geciktirebilir.
Kademe İlerlemesinin Durdurulması Cezasına Karşı Dava Yolu
Memura verilen bu tür disiplin cezalarına karşı doğrudan idare mahkemesinde iptal davası açılabilir. Dava açmak için herhangi bir üst makama itiraz şartı aranmaz.
Dava süreci şu şekilde işler:
-
Ceza, memura yazılı olarak tebliğ edildikten sonra başlar.
-
Tebliğ tarihinden itibaren 60 gün içinde yetkili idare mahkemesine başvuru yapılmalıdır.
-
Dava dilekçesinde, cezanın hukuka aykırılığına ilişkin gerekçeler açıkça belirtilmelidir.
-
Mahkeme, işlemin hukuka, usule ve hakkaniyete uygun olup olmadığını değerlendirir.
Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasına karşı açılan davalarda, savunma hakkının kısıtlanması, soruşturma sürecinde usulsüzlük yapılması veya cezanın orantısız olması iptal gerekçesi olarak öne çıkar.
Hangi Hallerde Kademe İlerlemesinin Durdurulması Cezası İptal Edilebilir?
İdare mahkemeleri, disiplin cezasının hukuka uygun olup olmadığını incelerken sadece şekil yönünden değil, aynı zamanda olayın esasına da bakar. Aşağıdaki durumlar, iptal kararı verilmesine neden olabilir:
-
Soruşturmanın usule uygun yapılmamış olması
-
Fiilin sabit olmaması veya yeterli delil bulunmaması
-
Savunma hakkının usulüne uygun verilmemesi
-
Cezanın verilen fiille orantısız olması
-
Yetkisiz disiplin amiri tarafından karar verilmesi
Memur aleyhine uygulanan bu ceza, iş güvencesi kapsamında yargı denetimine açık olduğundan, yukarıdaki gerekçelerle iptal edilme olasılığı yüksektir.
Cezanın İptali Halinde Memurun Hakları
Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası mahkeme kararıyla iptal edildiğinde, memurun ilgili dönemdeki kademe hakkı iade edilir. Ayrıca sicil dosyasındaki kayıt silinir ve ilerlemeye ilişkin haklar eski hale getirilir.
Ayrıca:
-
Maaş farkı oluşmuşsa, yasal faiziyle birlikte ödenmesi gerekir.
-
Sicil dosyasındaki ceza kaydı, idare tarafından re’sen temizlenmelidir.
-
Ceza iptal edildikten sonra aynı fiil için tekrar ceza verilmesi mümkün değildir.
Disiplin Soruşturmasında Dikkat Edilmesi Gereken Unsurlar
Cezanın iptali bakımından en çok önem taşıyan unsurlardan biri soruşturma sürecidir. Disiplin soruşturması şu kurallara uygun yürütülmelidir:
-
Olay tarafsız ve bağımsız bir soruşturmacı tarafından incelenmelidir.
-
Soruşturma sürecinde memura önceden yazılı savunma hakkı tanınmalıdır.
-
Deliller eksiksiz ve tarafsız şekilde toplanmalı, dosyada yer almalıdır.
-
Ceza, gerekçeli ve açık bir kararla verilmelidir.
Bu süreçte yapılacak herhangi bir usulsüzlük, iptal davasında lehe sonuç doğurabilir. Disiplin cezasına karşı dava açma süreci, memurun hukuki korunma yollarını etkin şekilde kullanabilmesi için dikkatle takip edilmelidir.
Kademe İlerlemesinin Durdurulması Cezasına İtiraz Sıkça Sorulan Sorular
Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası nedir?
Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası, memurun mevcut kademesinde bir ila üç yıl süreyle ilerleyememesi anlamına gelir. Bu ceza, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125. maddesinde yer alır ve genellikle görev disipliniyle bağdaşmayan daha ağır fiiller için uygulanır.
Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasına nasıl itiraz edilir?
Bu cezaya karşı doğrudan idare mahkemesinde iptal davası açılır. Herhangi bir iç itiraz merciine başvurma şartı bulunmaz. Cezanın memura tebliğinden itibaren 60 gün içinde yetkili idare mahkemesine başvuru yapılmalıdır.
Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası hangi mahkemede dava edilir?
Cezayı veren kamu kurumunun bulunduğu yerdeki idare mahkemesi yetkilidir. Davalar idari yargı kapsamında görülür ve adli yargıya gidilmez.
İtiraz süresi ne kadardır?
Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasına itiraz süresi, cezanın tebliğinden itibaren 60 gündür. Bu süre hak düşürücüdür ve geçilmesi durumunda dava açma hakkı kaybedilir.
Hangi durumlarda kademe ilerlemesinin durdurulması cezası iptal edilebilir?
Cezaya dayanak fiilin sabit olmaması, yeterli ve somut delil bulunmaması, soruşturmanın usule aykırı yürütülmesi, memurun savunma hakkının kısıtlanması ya da cezanın ölçüsüz olması iptal gerekçesi olabilir. Ayrıca, cezayı veren disiplin kurulunun yetkisiz olması da iptal nedeni sayılır.
Ceza iptal edilirse memur hangi haklara kavuşur?
İptal kararıyla birlikte memurun kademe ilerlemesi gerçekleştirilir. Maaş farkı doğduysa bu fark yasal faiziyle birlikte ödenir. Sicil dosyasındaki ceza kaydı da silinmek zorundadır. Ayrıca cezanın etkilediği diğer özlük hakları da eski hâline getirilir.
Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası memuriyet sicilini etkiler mi?
Evet. Bu ceza memurun siciline işlenir ve terfi, görevde yükselme gibi özlük haklarını geciktirir. Ancak cezanın iptali hâlinde sicil temizlenir ve ilerleme süreci normale döner.
Ceza uygulandıktan sonra aynı fiil için tekrar işlem yapılabilir mi?
Hayır. Aynı fiil nedeniyle memura birden fazla disiplin cezası verilemez. Ceza iptal edilse bile, aynı eylem için yeniden işlem yapılması hukuka aykırıdır.
Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası adli sicile işler mi?
Hayır. Bu ceza idari nitelikte bir yaptırım olduğundan adli sicile işlemez. Ancak idare içi sicil dosyasına kaydedilir ve memurun kariyerinde etkili olur. İptal edilirse bu kayıt da kaldırılır.
