İlamlı icra takibi, bir mahkeme kararı veya ilam niteliğindeki belgeye dayanarak alacaklının icra dairesi aracılığıyla borcun tahsilini talep ettiği yasal takip yoludur. Bu takip türünde, borçluya ödeme emri gönderilir ve mahkeme kararı bulunduğu için borçlunun itiraz imkânı son derece sınırlıdır. Genellikle kesinleşmiş mahkeme kararları, hakem kararları ve noter senetleri ilamlı icra takibinin temelini oluşturur.
İlamlı İcra Takibinin Dayandığı Belgeler Nelerdir?
İlamlı takipte esas alınan belgeler, kanunen ilam hükmündeki belgelerdir. Bunların başında mahkemeler tarafından verilen kesinleşmiş kararlar gelir. Ancak yalnızca mahkeme kararları değil, kanunen ilam sayılan bazı özel belgeler de bu kapsamda değerlendirilir:
-
Kesinleşmiş hakem kararları
-
Noter senedi ile taahhüt altına alınmış borç ikrarları
-
Sulh mahkemelerinde yapılan sulh sözleşmeleri
Bu belgelerin ortak özelliği, alacağın varlığını ispatlayan ve devlet otoritesince onaylanmış belge niteliğinde olmalarıdır. Bu nedenle ilamsız icra takibinden farklı olarak, borçlunun savunma alanı oldukça kısıtlıdır.
İlamlı İcra Takibi Nasıl Başlatılır?
Alacaklı, elindeki ilam veya ilam niteliğindeki belgeyle birlikte ilgili icra dairesine başvurarak takip talebinde bulunur. Takip talebi, belgeye dayalı olarak hazırlanır ve borçlunun adı, adresi, alacak tutarı gibi bilgileri içerir.
Takip süreci şu şekilde işler:
-
Takip talebinin sunulması: Alacaklı, mahkeme kararı veya ilamla birlikte icra dairesine başvurur.
-
İcra emri düzenlenir: İcra dairesi, borçluya ödeme yapması için icra emri gönderir.
-
Ödeme süresi: Borçluya genellikle 7 gün içinde ödeme yapması için süre tanınır.
-
İcra emri kesinleşirse haciz süreci başlatılır.
Borçlu, bu süreçte yalnızca ilamda açıkça yazılı olmayan hususlara veya usule ilişkin sınırlı itirazda bulunabilir. Aksi hâlde icra işlemleri devam eder.
Borçlunun İtiraz Hakkı Var mıdır?
İlamlı icra takibinde borçlunun itiraz hakkı, ilamsız icra takibine göre çok daha dar bir çerçevededir. Çünkü alacaklı zaten yargı yoluyla hakkını kanıtlamış durumdadır. Borçlunun itiraz edebileceği durumlar genellikle şunlarla sınırlıdır:
-
Kararın henüz kesinleşmediğini ileri sürmek
-
Borcun ödendiğini ya da zamanaşımına uğradığını iddia etmek
-
Mahkeme kararının icraya konulamayacak nitelikte olduğunu savunmak
Bu tür itirazlar, yalnızca şikayet veya menfi tespit davası yoluyla ileri sürülebilir. Bu nedenle alacak tahsili konusunda hukuki danışmanlık almak, her iki taraf için de ciddi önem taşır.
Haciz ve Satış Süreci Nasıl İşler?
İcra emri süresi dolduktan sonra borç ödenmezse alacaklı, borçlunun malvarlığına haciz konulmasını talep edebilir. Haciz işlemi, icra memurları tarafından borçlunun taşınır, taşınmaz ve alacaklarına yönelik olarak gerçekleştirilir. Haciz edilen mallar icra dairesi tarafından satışa çıkarılır ve elde edilen gelirle alacak tahsil edilir.
Bu süreçte dikkat edilmesi gereken bazı unsurlar şunlardır:
-
Haciz kararı alınmadan mallar satılamaz.
-
Satış için icra dairesine ayrıca başvuru yapılmalıdır.
-
Satıştan önce borçluya bir kez daha ödeme imkânı tanınır.
Satış sonrası alacak tamamen ödenirse takip sona erer. Kalan borç varsa, kalan kısım için yeni satış işlemleri yapılabilir.
İlamlı Takipte Hangi Mahkemeler Görevlidir?
İlamlı icra takibinde görevli merci, icra işlemleri açısından icra müdürlükleridir. Ancak borçlu tarafından yapılan itiraz ya da şikayetler söz konusu olursa, bu durumlar icra hukuk mahkemelerinde değerlendirilir.
Eğer takipte usule aykırılık iddia ediliyorsa ya da borçlu borcun ödenmiş olduğunu iddia ediyorsa, bu durumda icra mahkemesine başvurularak şikayet veya menfi tespit davası açılması gerekebilir. Takibin durdurulması için tedbir kararı alınması da bu aşamada talep edilebilir.
İlamlı İcra Takibi Ne Kadar Sürer?
İlamlı icra takibi, ilamsız takibe göre genellikle daha hızlı ilerler. Çünkü mahkeme kararı olduğundan, borçlunun savunma hakları sınırlıdır ve icra emri süresinin dolmasıyla hacze geçilebilir. Ortalama olarak birkaç hafta içinde sonuç alınması mümkündür. Ancak borçlunun şikayet veya menfi tespit davası açması durumunda süreç uzayabilir.
İlamlı İcra Takibi Sıkça Sorulan Sorular
İlamlı icra takibi nedir?
İlamlı icra takibi, bir mahkeme kararı ya da ilam niteliğindeki belgeye dayanarak başlatılan ve borcun devlet aracılığıyla tahsil edilmesini sağlayan yasal takip yoludur. Bu takip türü, yargı kararı ile alacağın ispatlanmış olması nedeniyle borçluya çok sınırlı bir itiraz hakkı tanır.
İlamlı icra takibi nasıl yapılır?
İlamlı takip başlatmak için alacaklı, mahkeme kararı veya ilam niteliğindeki belgeyle birlikte icra dairesine başvurarak takip talebinde bulunur. Bu talep üzerine borçluya icra emri gönderilir ve yedi gün içinde ödeme yapması istenir. Süre sonunda ödeme yapılmazsa haciz işlemi başlatılabilir.
İlamlı icra takibi hangi belgelere dayanarak başlatılır?
İlamlı takip şu belgelere dayanılarak yapılabilir: mahkeme kararları, hakem heyeti kararları, noter senetleri, sulh mahkemesi ilamları ve ilam niteliğinde kabul edilen diğer resmi belgeler. Bu belgeler, alacağın hukuken ispatlandığını gösterdiği için güçlü bir takip yoludur.
Borçlu icra emrine nasıl itiraz edebilir?
Borçlunun itiraz hakkı çok sınırlıdır. Genellikle yalnızca borcun ödendiği, zamanaşımına uğradığı ya da icra edilemez bir ilama dayandığı gibi teknik itirazlar yapılabilir. Bu tür itirazlar, şikayet ya da menfi tespit davası yoluyla icra mahkemesine taşınır.
İlamlı icra takibinde ödeme süresi ne kadardır?
Borçluya gönderilen icra emrinde, borcun ödenmesi için genellikle 7 günlük süre verilir. Bu süre içinde ödeme yapılmazsa alacaklı haciz talebinde bulunabilir. Takip, bu sürenin sonunda işlemeye devam eder.
İlamlı icra takibinde hangi icra işlemleri yapılabilir?
Takip kesinleştikten sonra alacaklı, borçlunun taşınır ve taşınmaz mallarına, maaşına veya banka hesaplarına haciz konulmasını talep edebilir. Haczedilen mallar icra dairesi tarafından satışa çıkarılır ve elde edilen gelirden alacak tahsil edilir.
Hangi mahkeme ilamlı icra takibine bakar?
İcra işlemleri icra daireleri tarafından yürütülür. Ancak borçlunun şikayet veya itirazı olması hâlinde görevli mahkeme icra hukuk mahkemesidir. Takibe konu olan mahkeme kararı hangi yargı koluna aitse, itirazın yargılaması da o doğrultuda yürür.
İlamlı icra takibi ne kadar sürer?
Borçlu ödeme yapmaz ve itiraz etmezse, ilamlı icra takibi genellikle birkaç hafta içinde haciz aşamasına geçer. Ancak borçlunun itiraz veya menfi tespit davası açması durumunda süreç uzayabilir. Her hâlükârda ilamın varlığı nedeniyle daha hızlı ilerler.