İkamet izni süresinin uzatılmamasına karşı dava, Türkiye’de yasal olarak ikamet eden bir yabancının süresi dolan ikamet iznini uzatma talebinin Göç İdaresi tarafından reddedilmesi halinde açabileceği idari dava türüdür. Bu dava ile yabancı, ret kararının iptalini talep ederek Türkiye’de kalış hakkını korumaya çalışır.
İkamet İzni Uzatma Başvurusu Neden Reddedilir?
İkamet izni uzatma başvurusu, süresi bitmeden önce yapılan bir işlemdir. Ancak Göç İdaresi, her başvuruyu olumlu değerlendirmek zorunda değildir. Başvurunun reddedilmesi, çeşitli hukuki ve idari gerekçelere dayanabilir.
Başvurunun reddine neden olabilecek başlıca sebepler şunlardır:
-
Eksik veya hatalı belgelerin sunulması
-
Türkiye’deki kalış amacının ortadan kalkması
-
Kamu düzeni veya güvenliği açısından tehdit oluşturma
-
Daha önce vize veya ikamet ihlali yapılmış olması
-
Sahte belge kullanımı veya yanlış beyan
-
Uzatma başvurusunun yasal süreden sonra yapılması
Ret kararı, yazılı olarak ve gerekçesi belirtilerek yabancıya tebliğ edilir. Bu tebligatla birlikte dava açma süresi başlar.
Ret Kararına Karşı Hangi Mahkemede Dava Açılır?
İkamet izni süresinin uzatılmaması kararına karşı dava, kararı veren İl Göç İdaresi’nin bulunduğu yerdeki idare mahkemesinde açılır. Örneğin, İstanbul İl Göç İdaresi tarafından verilen bir ret kararına karşı İstanbul İdare Mahkemesi yetkilidir.
Dava açma süresi, kararın tebliğinden itibaren 60 gündür. Bu süre hak düşürücüdür. Dava dilekçesi, gerekçeli şekilde hazırlanmalı ve ret kararının hukuka aykırı olduğu açıkça ortaya konmalıdır.
Dava Açarken Hangi Belgeler Sunulmalıdır?
Dava sürecinde sunulacak belgeler, başvurunun yasal dayanağını ve kişinin Türkiye’de kalış gerekçesini desteklemelidir. Genellikle aşağıdaki belgeler gereklidir:
-
Ret kararının tebliğ örneği
-
Pasaport ve yabancı kimlik numarası
-
Mevcut (bitmiş veya bitmek üzere olan) ikamet izni belgesi
-
İkamet amacıyla bağlantılı belgeler (öğrenci belgesi, kira sözleşmesi, sağlık sigortası vb.)
-
İptal gerekçesine karşı sunulacak beyan ve deliller
-
Avukat aracılığıyla başvuruluyorsa vekaletname
Belgelerle birlikte, kişinin Türkiye’deki sosyal bağları, düzenli yaşamı ve risk taşımadığı mutlaka vurgulanmalıdır. Başvuru süreçleri titizlikle belgelenmelidir.
Mahkeme Süreci Nasıl İşler?
İdare mahkemesi, Göç İdaresi’nin ret kararının gerekçesini ve işlemin hukuka uygun olup olmadığını değerlendirir. Bu süreçte kişinin durumu, sunulan belgeler ve başvuru zamanlaması dikkate alınır.
Mahkemeye yürütmenin durdurulması talebi de yapılabilir. Bu talep kabul edilirse, dava süresince kişi Türkiye’de yasal olarak kalmaya devam edebilir. Yabancıların Türkiye’de kalış hakları, yürütmenin durdurulması taleplerinde önemli bir dayanak olarak değerlendirilir.
Mahkeme Kararı Ne Zaman Sonuçlanır?
İdare mahkemesi, dosya üzerinden inceleme yaparak genellikle 3 ila 6 ay içinde karar verir. İş yüküne bağlı olarak bu süre değişebilir. Mahkeme ret kararını iptal ederse, Göç İdaresi başvuruyu yeniden değerlendirmek zorundadır.
Bu karar doğrudan ikamet izni verilmesini sağlamasa da, Göç İdaresi yeniden başvuruya olumlu yaklaşmakla yükümlüdür. İdari işlemlere karşı dava açma süreci, bu noktada bireyin yasal güvencelerinden biridir.
Dava Açılmadan Türkiye’de Kalınabilir mi?
Dava açılması halinde, yürütmenin durdurulması talep edilmemişse veya mahkeme bu talebi reddetmişse, kişinin yasal kalış hakkı sona ermiş olur. Bu durumda sınır dışı işlemleri başlatılabilir.
Ancak dava süreci etkili biçimde yürütülürse, kişi hakkında sınır dışı kararı verilmez ve Türkiye’de kalmaya devam edebilir. Bu nedenle hem dava açılması hem de ilgili haklar kapsamında yürütmenin durdurulması talebi büyük önem taşır.
Ret Kararına Dava Açmak Zorunlu mu?
Göç İdaresi kararlarına karşı dava açmak zorunlu değildir, ancak tek etkili ve bağlayıcı yoldur. Dava dışında, Göç İdaresi’ne yazılı başvuru ile tekrar değerlendirme talep edilebilir fakat bu başvuru idarenin takdirindedir.
Yasal güvencenin sağlanabilmesi için, iptal kararına karşı 60 günlük süre içerisinde dava açmak önerilir. Benzer konular hakkında dava açmadan önce, uzman desteğiyle süreç değerlendirilmelidir.
İkamet İzni Süresinin Uzatılmamasına Karşı Dava Sıkça Sorulan Sorular
İkamet izni süresinin uzatılmamasına karşı dava nedir?
İkamet izni süresinin uzatılmamasına karşı dava, süresi dolmak üzere olan ikamet iznini yenilemek isteyen bir yabancının yaptığı başvurunun reddedilmesi halinde, bu ret kararına karşı idare mahkemesinde açtığı iptal davasıdır. Bu dava, yabancının Türkiye’de yasal olarak kalma hakkını sürdürmesi için hukuki bir yoldur.
İkamet izni uzatma başvurusu hangi durumlarda reddedilir?
Uzatma başvurusu aşağıdaki nedenlerle reddedilebilir:
-
Başvuru süresi dışında yapılmışsa
-
Eksik veya geçersiz belgeler sunulmuşsa
-
Kalış amacında değişiklik olmuş ve uygun başvuru yapılmamışsa
-
Sahte belge veya yanlış bilgi verilmişse
-
Kamu düzeni veya güvenliğini tehdit ettiği düşünülüyorsa
Göç İdaresi bu durumlarda başvuruyu reddedebilir ve kararı yazılı olarak bildirir.
İkamet izni uzatma başvurusu reddedilince ne yapılır?
Başvuru reddedildiyse, ret kararının tebliğinden itibaren 60 gün içinde idare mahkemesinde dava açılabilir. Dava açılarak ret kararının iptali talep edilir. Ayrıca yürütmenin durdurulması da istenerek kişinin Türkiye’de kalmaya devam etmesi sağlanabilir.
Dava hangi mahkemede açılır?
Dava, kararı veren İl Göç İdaresi’nin bulunduğu yerdeki idare mahkemesinde açılır. Örneğin, karar Bursa İl Göç İdaresi tarafından verildiyse, dava Bursa İdare Mahkemesi’ne yöneltilir.
Dava açarken hangi belgeler gerekir?
Dava açmak için gerekli belgeler şunlardır:
-
Ret kararının resmi tebliği
-
Pasaport veya yabancı kimlik kartı
-
Daha önce alınmış ikamet izni
-
Başvuru belgeleri (kira sözleşmesi, sigorta, gelir durumu vb.)
-
Ret gerekçesine karşı sunulacak açıklama ve deliller
-
Avukat varsa vekaletname
Tüm belgelerle birlikte dilekçede ret kararının neden haksız olduğu açıklanmalıdır.
Dava açmak Türkiye’de kalmaya yeterli midir?
Dava açıldığında yürütmenin durdurulması istenmiş ve kabul edilmişse, kişi dava süresince Türkiye’de yasal olarak kalabilir. Yabancıların Türkiye’de kalış hakları bu süreçte korunmuş olur. Aksi halde sınır dışı riski doğabilir.
Mahkeme kararı ne kadar sürede sonuçlanır?
İdare mahkemesindeki dava süreçleri genellikle 3 ila 6 ay arasında tamamlanır. Ancak mahkeme yoğunluğu ya da dosya içeriğine göre bu süre uzayabilir. Mahkeme kararını iptal ederse, Göç İdaresi yeni bir değerlendirme yapmak zorunda kalır.
Ret kararı kesinleşirse yabancı ne yapabilir?
Mahkeme ret kararını hukuka uygun bulursa, kişi yasal kalış hakkını kaybeder. Bu durumda ya ülkeyi terk etmesi gerekir ya da yeni bir vize/ikamet türü için başvuru yapabilir. Başvuru süreçleri yeniden değerlendirilmek üzere takip edilebilir.
Alternatif yollar nelerdir?
Dava dışında, Göç İdaresi’ne yazılı başvuru ile kararın yeniden incelenmesi istenebilir. Ancak bu bağlayıcı bir yol değildir. Kesin sonuç alınmak isteniyorsa idari işlemlere karşı dava açma süreci tercih edilmelidir.
İkamet izni uzatma davası kazanılırsa ne olur?
Mahkeme, ret kararını iptal ederse Göç İdaresi yeni bir değerlendirme yapar. Bu değerlendirme sonucunda kişinin ikamet izni uzatılabilir. Bu süreçte ilgili haklar korunmuş olur ve kişi Türkiye’de yasal olarak kalmaya devam eder.
