GHB Nedir ve Nasıl Etki Eder?
GHB, merkezi sinir sistemini baskılayan güçlü bir kimyasaldır. Alındıktan kısa süre sonra sersemlik, bilinç bulanıklığı, kas gevşemesi ve ani bayılma etkileri oluşturur. Vücutta çok hızlı metabolize olduğu için kan ve idrar testlerinde yalnızca ilk 6-12 saat içinde tespit edilebilir; bu süreden sonra tamamen kaybolur ve tahlillerde görünmez hale gelir. Bu durum, adli tespit sürecini oldukça zorlaştırmaktadır.
GHB’nin Kökeni: Anesteziden Parti İlacına
GHB ilk kez 1960’larda anestezik madde olarak geliştirildi, ancak ciddi yan etkileri nedeniyle tıbbi kullanımı durduruldu. Daha sonra narkolepsi gibi bazı uyku bozukluklarının tedavisinde sınırlı şekilde kullanıldı. 1990’lardan itibaren ise eğlence ortamlarında “parti ilacı” olarak yaygınlaşmaya başladı Özellikle Avrupa ve ABD’de gençler arasında hızla yayıldı ve kötüye kullanımı sebebiyle birçok ülkede yasaklandı.
Türkiye’de İlk Vakalar ve Uyarılar
Türkiye’de GHB ilk kez Malatya’da yapılan operasyonlarda ele geçirilmiş, ardından İstanbul’da da benzer vakalar bildirilmiştir. Uzmanlar, son aylarda İstanbul’da üç farklı GHB vakasıyla karşılaşıldığını belirterek, bu olayların “şehir efsanesi değil, tamamen gerçek” olduğunu ifade etti. Bazı mağdurlar, yalnızca mekâna gittiklerini hatırladıklarını, sonrasında yaşananlara dair hiçbir anılarının kalmadığını anlatıyor.
Uzman Görüşleri: “Bilinç Kapanıyor, Hafıza Siliniyor”
Alanında uzmanlar, GHB’nin bilinç kapatma ve hafıza silme etkisine dikkat çekerek şunları aktarıyor: “Genç kadınlar bazen sadece su ya da çay içtiklerini söylüyorlar. Kısa süre sonra refleksler yavaşlıyor, kişi kendini kontrol edemiyor ve gözünü açtığında nerede olduğunu hatırlamıyor. Madde vücuttan çok hızlı atıldığı için tespit edilmesi zor.”
Bilinen diğer alanındaki uzman isimler ise GHB’nin çoğunlukla alkol veya başka uyuşturucularla birlikte kullanıldığında etkisinin katlandığını, küçük bir doz farkının bile bilinci tamamen kapatabileceğini belirterek şunları aktarıyor: “Orta doz bile beynin kayıt mekanizmasını devre dışı bırakıyor. Yüksek dozlarda komaya, hatta ölüme neden olabilir.” dedi.
“Tecavüz İlacı” Olarak Kötüye Kullanım Riski
GHB’nin en tehlikeli yönlerinden biri, cinsel saldırı vakalarında kötüye kullanılabilmesidir. Bilinci tamamen kapatması ve vücuttan hızla atılması nedeniyle, mağdurun yaşananları hatırlamaması ve delil bulunamaması mümkündür. Bu nedenle GHB, birçok ülkede “tecavüz ilacı” olarak sınıflandırılmıştır. Uzmanlara göre madde, beyinde uzun vadeli etkiler bırakabilir: dikkat eksikliği, uyku bozukluğu ve depresyon gibi sorunlar haftalarca sürebilir.
Vatandaşlar İçin Uyarılar ve Önlemler
GHB gibi renksiz ve kokusuz maddeler, fark edilmeden içeceklere karıştırılabildiği için bireysel önlemler hayati önem taşır. Aşağıdaki uyarılar, özellikle bar ve kafe gibi kalabalık ortamlarda kişisel güvenliğinizi korumanıza yardımcı olacaktır.
Tavsiyeler
Aşağıdaki öneriler bar/kafe gibi ortamlarda GHB ve benzeri maddelere karşı kişisel güvenliği artırmaya yöneliktir. Masaüstünde tablo, mobilde kart görünümüyle sunulur.
| Konu | Öneri |
|---|
Sık Sorulan Sorular – GHB Nedir?
GHB’ye ilişkin farkındalığın artması, özellikle gençlerin ve gece hayatına katılan bireylerin güvenliği açısından büyük önem taşıyor. Uzmanlar, toplumsal bilincin artırılması ve işletmelerin daha sıkı denetlenmesi gerektiğini vurguluyor. Bu tür maddelerin yalnızca birey sağlığını değil, aynı zamanda cezai sorumluluk doğurabilecek ağır sonuçlar yarattığı unutulmamalıdır. Şüpheli bir durumla karşılaşıldığında, hem sağlık kuruluşlarına hem de adli mercilere gecikmeden başvurulması hayati önem taşır.
GHB hangi maddelerle karıştırıldığında daha tehlikelidir?
GHB, alkol veya benzeri merkezi sinir sistemi baskılayıcı maddelerle karıştırıldığında ölümcül hale gelebilir. Etkisi katlanarak artar ve bilinç kapanması çok daha hızlı olur.
Vücutta ne kadar süre kalır?
GHB, alındıktan sonra ortalama 6 ila 12 saat içinde tamamen metabolize olur. Bu nedenle tespit süresi oldukça kısadır.
GHB Türkiye’de yasal mı?
Hayır. Türkiye’de GHB, uyuşturucu madde sınıfındadır ve bulundurulması, satışı veya kullanımı Türk Ceza Kanunu’nun 188. maddesi uyarınca ağır cezalarla yasaktır.
