Geçici görevlendirme iptal davası, bir kamu görevlisinin asıl kadrosunun dışında geçici olarak başka bir görevde çalıştırılmasına ilişkin işlemin hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle iptali için açılan idari davadır. Bu tür görevlendirmeler, idarenin takdir yetkisine dayansa da kamu yararı ve hizmet gerekleri dışında yapıldığında yargı denetimi ile iptal edilebilir.
Geçici Görevlendirmenin Hukuki Niteliği ve Sınırları
Geçici görevlendirme, memurun asli görev yerinden farklı bir birimde, süreli olarak çalıştırılması anlamına gelir. Bu durum; kurum içi veya kurumlar arası olabilir. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve ilgili özel düzenlemeler bu uygulamayı belirli kurallara bağlamıştır. Geçici görevlendirme işlemi şu hâllerde hukuka aykırı sayılabilir:
-
Yazılı ve gerekçeli bir karar bulunmuyorsa
-
Görevlendirilen yerin hizmet ihtiyacı somut olarak ortaya konmamışsa
-
Görevlendirme süresi keyfî biçimde uzatılmışsa
-
Memurun kişisel durumu (sağlık, aile, çocuk durumu) dikkate alınmamışsa
-
Görevlendirme, asli görevin yapılmasını imkânsız kılacak nitelikteyse
Bu tür işlemler, geçici görevlendirme iptal davası ile yargı denetimine taşınabilir.
Hangi Hallerde Dava Açma Hakkı Doğar?
Geçici görevlendirme işleminin aşağıdaki özellikleri taşıması hâlinde memur dava açabilir:
-
Görevlendirme süresi 6 ayı geçiyor ve yenilenmişse
-
Görev yeri değişikliği, cezalandırma amacı taşıyorsa
-
İşlemde kamu yararı değil, kişisel saiklerle hareket edildiyse
-
Yazılı karar olmaksızın sözlü talimatla görevlendirme yapıldıysa
-
Memurun asli görevini yerine getirmesi fiilen engellenmişse
Bu gibi durumlarda, memurun hukuka uygunluğu tartışmalı olan işlemden doğrudan etkilenmesi yeterlidir.
Geçici Görevlendirme İptal Davası Süreci – Adım Adım Hukuki Rehber – 2025
| Aşama | Sürecin Açıklaması |
|---|---|
| 1. Tebligatın Alınması | Geçici görevlendirme işlemi yazılı olarak tebliğ edilir. Tebliğ tarihi, dava açma süresinin başlangıç noktasıdır. |
| 2. Süre Hesabı | Tebliğden itibaren 60 gün içinde idare mahkemesinde iptal davası açılması gerekir. Bazı durumlarda, önce kurum içi idari başvuru yolları kullanılabilir. |
| 3. Dilekçe Hazırlığı | Dava dilekçesinde işlemin yetki, şekil, sebep, konu ve maksat unsurlarındaki hukuka aykırılıklar açıkça belirtilir. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve İdari Yargılama Usulü Kanunu’na atıf yapılır. |
| 4. Yürütmenin Durdurulması Talebi | Dilekçede, dava sonuçlanmadan işlemin uygulanmasının durdurulması talep edilebilir. Mahkeme, işlemin açıkça hukuka aykırı ve telafisi güç zarar doğuracak nitelikte olması halinde kabul eder. |
| 5. İdarenin Savunması | Mahkeme, davalı idareden savunma ister. İdare, görevlendirme işleminin gerekçelerini ve dayanak belgelerini sunar. |
| 6. Mahkeme İncelemesi | Taraf beyanları, yazılı belgeler ve mevzuat hükümleri incelenir. Gerekirse tanık dinlenebilir veya bilirkişi raporu alınabilir. |
| 7. Karar Aşaması | Mahkeme, işlemi hukuka aykırı bulursa iptal kararı verir. Karar kesinleştiğinde idare, geçici görevlendirme işlemini ortadan kaldırır ve personel eski görevine döner. |
| 8. Kararın Uygulanması | İdare, iptal kararını gecikmeden uygulamak zorundadır. Aksi durumda ayrıca tazminat davası veya idari yaptırımlar gündeme gelebilir. |
Dava Açma Süresi ve Yetkili Mahkeme
Geçici görevlendirme kararının memura yazılı olarak tebliğ edilmesinden itibaren 60 gün içinde dava açılması gerekir. Dava, işlemi yapan kamu kurumunun bulunduğu yer idare mahkemesinde açılır.
Süresinde açılmayan davalar, süre yönünden reddedilir. Dava açılırken şu belgeler kullanılabilir:
-
Görevlendirme onayı ve tebliğ belgesi
-
Asli görev yeriyle geçici görev yerinin karşılaştırması
-
Sağlık durumu belgeleri, eş durumu belgeleri
-
İlgili yönetmelik ve mevzuat hükümleri
Mahkemenin Denetim Ölçütleri Nelerdir?
İdare mahkemesi geçici görevlendirme işlemini değerlendirirken şu kriterleri esas alır:
-
İşlem kamu yararına mı dayanıyor?
-
Görevlendirme, objektif hizmet ihtiyacına mı dayanıyor?
-
Yetkili makam tarafından alınmış mı?
-
Memurun kişisel durumu dikkate alınmış mı?
-
İşlem gerekçeli ve süreli mi?
Bu unsurların eksikliği hâlinde mahkeme, işlemin hukuka aykırılığına hükmederek iptal kararı verebilir.
Dava Sonucunda Memurun Hakları Nelerdir?
Geçici görevlendirme iptal edildiğinde:
-
Memur eski görevine döner
-
Yeni görev yerine geçiş yapılmamışsa işlem fiilen durdurulur
-
Geçici görev süresinde doğan zararlara ilişkin tam yargı davası açılabilir
-
İşlemin iptaliyle birlikte disiplin ve özlük dosyasındaki etkileri de ortadan kalkar
Geçici Görevlendirme İptal Davası Sıkça Sorulan Sorular
Geçici görevlendirme iptal davası nedir?
Geçici görevlendirme iptal davası, kamu görevlisinin asaleti dışında başka bir görev yerine geçici olarak görevlendirilmesine ilişkin işlemin hukuka aykırı olması durumunda bu işlemin iptali için açılan idari davadır. Görevlendirmenin objektif ölçütlere dayanmaması veya süre, usul gibi şartlara uyulmaması hâlinde dava konusu yapılabilir.
Geçici görevlendirme hangi hallerde iptal edilebilir?
Görevlendirme işlemi şu hallerde iptal edilebilir:
-
Yetkisiz amir tarafından yapılmışsa
-
Kanuni süreler aşılmışsa (genellikle 6 ayı aşan görevlendirmelerde)
-
Keyfi ve gerekçesiz yapılmışsa
-
Kişiye özel veya cezalandırma kastı taşıyorsa
-
Hizmet gereklerine uygun değilse
Bu hallerden biri varsa, mahkeme iptal kararı verebilir.
Geçici görevlendirme iptal davası hangi mahkemede açılır?
Bu dava, görevli ve yetkili idare mahkemesinde açılır. Davalı taraf, geçici görevlendirme kararını alan kurumdur. Görevlendirme işlemi hangi kurum tarafından yapılmışsa, o kurumun bulunduğu yerdeki idare mahkemesi yetkilidir.
Geçici görevlendirme iptal davası açma süresi nedir?
İdare tarafından yapılan görevlendirme işlemi yazılı olarak bildirildikten sonra, memur bu işleme karşı 60 gün içinde dava açmalıdır. Bu süre hak düşürücü süredir; süre geçtikten sonra dava açmak mümkün olmaz.
Geçici görevlendirme süresi ne kadardır?
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre geçici görevlendirme 6 ayı geçmeyecek şekilde yapılabilir. Zorunlu hallerde bu süre uzatılabilir ancak her hâlükârda belirli bir sınır ve hizmet gerekçesi bulunmalıdır. Süresiz ve belirsiz görevlendirmeler hukuka aykırı sayılır.
Geçici görevlendirme ceza niteliği taşırsa dava açılabilir mi?
Evet. Ceza amacı taşıyan geçici görevlendirmeler, Anayasa’ya ve Danıştay içtihatlarına aykırıdır. Eğer görevlendirme, kişiyi cezalandırma kastı ile yapılmışsa veya mesleki itibarını zedeleyecek şekildeyse, bu durum açıkça hukuka aykırıdır ve iptal davası açılabilir.
Dava açılması geçici görevlendirmeyi durdurur mu?
Hayır. Dava açılması tek başına görevlendirme işlemini durdurmaz. Ancak mahkemeden yürütmenin durdurulması kararı talep edilebilir. Mahkeme, telafisi güç zararlar doğabileceğine kanaat getirirse yürütmeyi durdurma kararı verebilir.
Geçici görevlendirme iptal davası ne kadar sürede sonuçlanır?
Davanın sonuçlanma süresi mahkemenin iş yüküne ve dava konusunun karmaşıklığına göre değişmekle birlikte, genellikle 8 ila 18 ay arasında sonuçlanmaktadır. Yürütmenin durdurulması talebi daha kısa sürede karara bağlanabilir.
Görevlendirme iptal edilirse memur ne olur?
Mahkeme geçici görevlendirme işlemini iptal ederse, memur eski görev yerine iade edilir. Ayrıca görev yaptığı süre boyunca uğradığı maddi zararlar varsa, tam yargı davası açarak tazminat da talep edebilir.
Geçici Görevlendirme İptal Davası Dikkat Edilmesi Gerekenler
Geçici Görevlendirme İptal Davası Nedir?
Geçici görevlendirme iptal davası, kamu görevlisinin kendi görev yerinden başka bir birime veya başka bir yerdeki göreve idarenin kararıyla geçici süreyle atanması işleminin hukuka aykırı olduğu iddiasıyla açılan iptal davasıdır. Geçici görevlendirme iptali talebi, çoğu zaman görevlendirmenin usule, mevzuata veya kamu yararına aykırı olması sebebiyle gündeme gelir.
Bu davalar, idare mahkemelerinde açılır ve idari yargının denetim alanına girer. İdare, takdir yetkisini keyfi kullanamaz; görevlendirme işleminin hukuka uygun, ölçülü ve gerekçeli olması gerekir. Hukuka aykırılık durumunda mahkeme, işlemi iptal ederek kamu görevlisinin eski görevine dönmesini sağlar.
Geçici görevlendirme iptal davaları, idari işlemin iptali niteliğinde olduğundan İdari Yargılama Usulü Kanunu hükümleri uygulanır. Davada yürütmenin durdurulması talebi de önemli bir hukuki imkândır.
Geçici Görevlendirme İptal Davası Açma Şartları
Geçici görevlendirme işleminin yazılı olarak tesis edilmiş ve ilgilisine tebliğ edilmiş olması gerekir. Tebliğ tarihi, dava açma süresinin başlangıcıdır. İdari yargıda dava açma süresi, işlemin tebliğinden itibaren 60 gündür.
Dava açmadan önce bazı hallerde idari başvuru yollarının tüketilmesi gerekebilir. Özellikle kamu kurumunun kendi iç düzenlemelerinde itiraz veya yeniden değerlendirme mekanizmaları öngörülmüşse bu yolların kullanılması faydalı olur.
Görevlendirme işleminin iptalini talep etmek için, işlemin yetki, şekil, sebep, konu ve maksat unsurlarından en az birinde hukuka aykırılık bulunması gerekir. Bu husus, dava dilekçesinde açıkça belirtilmelidir.
Geçici Görevlendirme İptal Davasında İzlenecek Hukuki Süreç
Dava, görevli ve yetkili idare mahkemesinde açılır. Dava dilekçesinde, işlemin hukuka aykırılık nedenleri somut delillerle desteklenmelidir. İlgili mevzuat hükümlerine atıf yapılması, davanın hukuki dayanağını güçlendirir.
Mahkeme, öncelikle yürütmenin durdurulması talebini değerlendirir. Bu talep kabul edilirse, dava sonuçlanmadan geçici görevlendirme işleminin uygulanması durdurulur. Böylece kamu görevlisi, geçici olarak eski görevine dönebilir.
Yargılama sürecinde, idareden işlemin gerekçeleri ve dayanak belgeleri istenir. Tarafların sunduğu deliller ışığında mahkeme, hukuka aykırılık tespit ederse görevlendirme işlemini iptal eder.
Geçici Görevlendirme İptal Davasında Yasal Dayanaklar
Bu davaların temel yasal dayanağı 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve İdari Yargılama Usulü Kanunu (2577 sayılı Kanun)’dur. Ayrıca kurumların kendi iç mevzuatları ve yönetmelikleri de geçici görevlendirme işlemlerinin usul ve esaslarını belirler.
Anayasa’nın 125. maddesi, idarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolunun açık olduğunu düzenler. Bu hüküm, geçici görevlendirme işlemleri için de geçerlidir.
İdare, kamu yararı ve hizmet gerekleri dışında, cezalandırma amacıyla veya keyfi şekilde geçici görevlendirme yapamaz. Bu durum, yargı kararlarında hukuka aykırılık sebebi olarak sıkça vurgulanmaktadır.
Geçici Görevlendirme İptal Davasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Dava açma süresinin kaçırılmaması, dilekçenin usule uygun hazırlanması ve işlemin hukuka aykırılık nedenlerinin somut delillerle ortaya konması önemlidir. Geçici görevlendirme iptal davası nasıl açılır sorusunun cevabı, hem usul hem de esas yönünden dikkatli bir çalışma gerektirir.
Dava açarken görev tanımı, görevlendirme süresi, gerekçesi ve kişinin özel durumu gibi unsurların mahkemeye sunulması gerekir. Yürütmenin durdurulması talebinin kabul edilmesi halinde, dava sonuçlanmadan eski görev yerine dönmek mümkün olabilir.
İdare, mahkeme kararıyla iptal edilen geçici görevlendirme işlemini uygulamak zorundadır. Karara uyulmaması halinde ayrıca tazminat davaları veya idari yaptırımlar gündeme gelebilir.
