Elektronik kelepçe, bireylerin belirli bir alan içinde kalıp kalmadığını izlemek için kullanılan teknolojik bir denetim aracıdır. Adli kontrol tedbiri olarak veya cezanın infazı sırasında devreye giren bu yöntem, toplum güvenliğini sağlamayı ve suç mağdurlarını korumayı amaçlar. Özellikle ev hapsi ve yerleşim alanı sınırlamaları gibi uygulamalarda etkili bir çözümdür.
Hangi Durumlarda Elektronik İzleme Yapılır?
Elektronik izleme sistemi, farklı aşamalarda ve çeşitli gerekçelerle kullanılabilir:
-
Adli kontrol altında tutuklama alternatifi olarak
-
Kısa süreli hapis cezalarının infazında
-
Şiddet mağdurlarının korunmasında
-
Denetimli serbestlik süreçlerinde
-
Ev hapsi ve konutta infaz durumlarında
Bu uygulamalar, Denetimli Serbestlik Hizmetleri Yönetmeliği ve Türk Ceza Kanunu gibi düzenlemelere dayanır.
Karar Sürecinde Hangi Merciler Yetkilidir?
Elektronik izleme kararı, sürecin aşamasına göre farklı yetkililer tarafından verilir:
-
Soruşturma aşamasında: Sulh Ceza Hakimliği
-
Kovuşturma aşamasında: Ceza davasına bakan mahkeme
-
İnfaz aşamasında: İnfaz hakimliği
Yetkili makam, her olayın özelliklerine göre bu yöntemin uygulanmasına karar verir.
Hangi Suçlarda Uygulanır?
Elektronik izleme genellikle toplum güvenliğini tehdit eden suçlarda tercih edilir. Özellikle:
-
Kasten öldürme ve yaralama
-
Hırsızlık ve dolandırıcılık
-
Terör suçları
Gerektiğinde diğer suçlar için de bu yöntem kullanılabilir.
Uygulama Süresi Nasıl Belirlenir?
Süre, davanın türüne ve işlenen suça göre değişir:
-
Ağır ceza mahkemesine tabi olmayan davalarda: En fazla 2 yıl, zorunlu hallerde 1 yıl uzatılabilir.
-
Ağır ceza mahkemesi davalarında: 3 yıl, katalog suçlar için 4 yıla kadar çıkabilir.
-
Çocuklar için: Süreler yarı oranında uygulanır.
Mahkemeler, belirli periyotlarla tedbirin devam edip etmeyeceğini değerlendirir.
Uyulması Gereken Kurallar Nelerdir?
Bu yönteme tabi olan kişilerin bazı yükümlülükleri vardır:
-
Cihazın çalışır durumda tutulması
-
Belirlenen alan dışına çıkılmaması
-
İzleme merkezinin koyduğu kurallara uyulması
İhlal durumunda yaptırımlar devreye girer ve tutuklama gibi sonuçlar doğabilir.
Karara İtiraz Etme Hakkı Var mı?
Evet, bu karara itiraz etmek mümkündür. Tebliğden itibaren iki hafta içinde mahkemeye başvurarak itirazda bulunulabilir. İtiraz üzerine kararın kaldırılması veya devamına hükmedilebilir.
İzleme Altında Geçen Süre Cezadan Sayılır mı?
Ev hapsi kapsamında geçirilen süreler, infaz süresine mahsup edilir. Bu durumda her iki gün, cezanın bir günü olarak değerlendirilir. Ancak diğer adli kontrol tedbirleri için bu hüküm geçerli değildir.
İhlal Durumunda Ne Olur?
Belirlenen kuralların ihlali halinde:
-
İzleme merkezine alarm gider
-
Gerekirse tutuklama kararı verilebilir
-
Cihaza zarar verilmesi halinde kamu malına zarar verme suçu oluşur
Bu tür ihlaller ciddi sonuçlar doğurur.
Tedbir Ne Zaman Sona Erer?
Elektronik izleme tedbiri;
-
Tedbirin amacının gerçekleşmesi
-
Sürenin dolması
-
Mahkemenin karar vermesi
gibi durumlarda sona erdirilebilir. Kişiler, ayrıca mahkemeden tedbirin kaldırılmasını da talep edebilir.
