Düz Tabanlık Nedeniyle Uzman Erbaşlıktan Elenme 2026

Düz tabanlık nedeniyle uzman erbaşlıktan elenme, Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliği kapsamında adayın ayak yapısına ilişkin verilen “Göreve Elverişli Değildir” kararı sonucunda gündeme gelen önemli bir idari süreçtir. Düz tabanlık (pes planus) her zaman otomatik elenme sebebi değildir; hastalığın derecesi, fonksiyon kaybı ve uzman erbaşlık görevlerini yerine getirme yeterliliği birlikte değerlendirilir.

Düz Tabanlık (Pes Planus) Nedir ve Uzman Erbaşlıkla İlgisi Neden Önemlidir?

Düz tabanlık, ayak tabanındaki iç kavisin normalden düşük olması veya tamamen kaybolması ile ortaya çıkan ortopedik bir rahatsızlıktır. Bazı kişilerde hiçbir şikâyete yol açmayan bu durum, bazı adaylarda uzun süre ayakta kalma, koşu, yük taşıma ve arazi yürüyüşü gibi faaliyetlerde ağrı, çabuk yorulma ve denge sorunlarına sebep olabilir. Uzman erbaşlık, yoğun fiziksel faaliyet, ağır eğitim programları ve zorlu arazi şartları içerdiğinden, ayak yapısındaki bozukluklar sağlık yönetmeliği kapsamında ayrıntılı biçimde incelenir.

Uzman Erbaş Adayları İçin Sağlık Yönetmeliğinde Düz Tabanlık Kriterleri

Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliği, ayak hastalıklarını belirli derecelere ve dilimlere ayırarak hangi durumlarda adayın elverişli veya elverişsiz sayılacağını düzenler. Düz tabanlık değerlendirmesinde ayak kavsi, topuk açısı, basış şekli ve yürüyüşün etkilenip etkilenmediği dikkate alınır. Hafif düzeyde pes planus vakalarında aday, çoğu zaman uzman erbaşlık için elverişli kabul edilebilirken, ileri derecede kavsin çökmesi ve belirgin fonksiyon kaybı varsa elenme kararı verilebilir.

Burada önemli olan, yalnızca “düz tabanlık tanısı”nın varlığı değil, bu durumun uzman erbaşlık görevlerini yerine getirmeye ne ölçüde engel olduğudur. Bu nedenle her düz tabanlık vakasının otomatik olarak elenme sebebi olduğu düşüncesi, yönetmeliğin gerçek sistematiğiyle uyuşmamaktadır.

Düz Tabanlık Nedeniyle Uzman Erbaşlıktan Elenme Kararı Nasıl Verilir?

Düz tabanlık nedeniyle uzman erbaşlıktan elenme kararı, yetkili askeri hastane veya sağlık kurulunda yapılan muayeneler sonucunda verilir. Aday öncelikle ortopedi uzmanı tarafından fiziki muayeneden geçirilir; ayak kavsi, basış şekli, yürüyüş ve dayanıklılık değerlendirilir. Gerektiğinde ayak röntgeni çekilir ve bazı merkezlerde ayak taban basınç analizi ya da koşu testi uygulanır.

Sağlık kurulu, bu muayene sonuçlarını yönetmelikteki kriterlerle karşılaştırarak “Uzman erbaş olur” veya “Uzman erbaşlığa elverişli değildir” şeklinde rapor düzenler. Raporda düz tabanlığın derecesi, yürüyüşü bozup bozmadığı, ağrı ve fonksiyon kaybı gibi unsurların açıkça belirtilmesi gerekir. Sadece “pes planus mevcuttur” şeklindeki soyut ifadeler, çoğu zaman yargı denetiminde yetersiz bulunmaktadır.

Hangi Hallerde Elenme Kararı Hatalı Olabilir?

Uygulamada, düz tabanlık nedeniyle verilen elenme kararlarının bir kısmının hatalı veya eksik değerlendirmeye dayandığı görülmektedir. Özellikle hafif ve fonksiyonel açıdan sorun yaratmayan düz tabanlık vakalarında, ölçüm yapılmadan veya yürüyüş performansı değerlendirilmeden elverişsiz kararı verilebilmektedir. Aşağıdaki durumlarda verilen kararlar sıkça dava konusu yapılmaktadır:

Bu tür eksiklikler, aday açısından haksız elenme anlamına gelebilir ve idari dava açıldığında bilirkişi incelemesinde ortaya çıkarak işlemin iptaline yol açabilir.

Düz Tabanlık Nedeniyle Uzman Erbaşlıktan Elenme Davası Nedir?

Düz tabanlık nedeniyle uzman erbaşlıktan elenme işleminin hukuka aykırı olduğu düşünüldüğünde, aday idare mahkemesinde iptal davası açabilir. Bu dava ile amaç, sağlık kurulu raporunun ve buna dayalı elenme işleminin hukuki denetime tabi tutulması ve yanlış değerlendirme varsa ortadan kaldırılmasıdır. Davanın konusu, idarenin “uzman erbaşlığa elverişsizdir” yönündeki işleminin iptali ve adayın yeniden değerlendirilmesidir.

İptal davası, elenme işleminin tebliğ edildiği tarihten itibaren belirli süre içinde açılmalıdır. Sürelerin kaçırılması, hak kaybına yol açacağından tebliğ tarihinin titizlikle takip edilmesi gerekir. Dava sürecinde mahkeme, tıbbi değerlendirmeyi bağımsız bilirkişiler aracılığıyla yeniden inceletebilir.

Dava Açmadan Önce İtiraz ve Yeniden Muayene Süreci

Elenme kararına karşı genellikle önce idari itiraz yollarının tüketilmesi tavsiye edilir. Aday, sağlık kurulunun kararına üst sağlık kuruluna itiraz ederek dosyasının yeniden değerlendirilmesini isteyebilir. Bu aşamada; özel hastanelerden alınan ortopedi raporları, detaylı ayak basınç analizleri, spor geçmişini ve dayanıklılığını gösteren belgeler itiraz dosyasına eklenerek düz tabanlığın görev yapmaya engel olmadığı ortaya konulmaya çalışılır.

İtiraz neticesinde verilen karar da olumsuz olursa, bu kez yargı yoluna başvurulması ve idare mahkemesinde dava açılması söz konusu olur. Böylece hem idari hem de adli denetim mekanizmaları kullanılarak haksız elenme riskinin azaltılması amaçlanır.

İptal Davasında Deliller ve Bilirkişi İncelemesi

İptal davasında en önemli hususlardan biri, tıbbi delillerin güçlü ve tutarlı olmasıdır. Mahkeme, düz tabanlık nedeniyle elenme kararının yerindeliğini değil, hukuka uygunluğunu denetler; ancak bu denetimi yaparken bilirkişi raporlarından yararlanır. Bilirkişiler genellikle ortopedi ve travmatoloji alanında uzman hekimlerdir.

Bu aşamada; röntgen filmleri, muayene bulguları, özel sağlık raporları, spor ve dayanıklılık testleri, daha önce sorunsuz yürütülen görev veya spor aktivitelerine ilişkin belgeler büyük önem taşır. Bilirkişi, düz tabanlığın uzman erbaşlık görevlerini yapmaya engel olup olmadığını tıbbi açıdan ayrıntılı şekilde değerlendirir. Eğer düz tabanlık hafif düzeyde ise ve fonksiyon kaybı yoksa, elenme kararının ölçüsüz olduğu sonucuna varılabilir.

Düz Tabanlık Her Zaman Uzman Erbaşlığa Engel midir?

Halk arasında düz tabanlı herkesin otomatik olarak askerlikten ve uzman erbaşlıktan eleneceği yönünde yanlış bir kanaat bulunmaktadır. Oysa yönetmelik, düz tabanlığı derecelere ayırmakta ve hafif düzeydeki vakalar için esnek yaklaşım öngörmektedir. Hafif pes planus tanısı olan, yürüyüş ve koşu performansı iyi olan, uzun süreli eğitimlerde ağrı yaşamayan adayların uzman erbaşlık için elverişli kabul edilebildiği görülmektedir.

Sonuç olarak, her düz tabanlık vakasının aynı sonuca götürmediğini; derecenin, fonksiyon durumunun ve adayın genel fiziksel yeterliliğinin ayrı ayrı değerlendirilmesi gerektiğini vurgulamak gerekir. Bu nedenle elenme kararı alan adayların, raporlarını dikkatle incelemesi ve gerekiyorsa hukuki yollara başvurmaktan çekinmemesi önemlidir.

Sık Sorulan Sorular – Düz Tabanlık Nedeniyle Uzman Erbaşlıktan Elenme

Düz tabanlık nedeniyle uzman erbaşlıktan elenme sürecine ilişkin Google’da en sık aranan sorular, düz tabanlığın derecesi, askerliğe ve uzman çavuşluğa etkisi, sağlık raporları ve fonksiyonel performansla ilgilidir. Aşağıdaki sorular, görsellerdeki cümlelerin kelime dizilimine sadık kalınarak hazırlanmış ve uzman görüşüyle açıklanmıştır.

Düz taban ayak uzman çavuş olabilir mi?

Hafif düz taban ayak yapısına sahip kişiler çoğu zaman uzman çavuş olabilir. Ancak orta ve ileri derece düz tabanlık, yürüyüşü etkilediği için elenme sebebi olabilir.

Ayağı düz taban olanlar asker olabilir mi?

Ayağı düz taban olan kişiler, derecesi hafifse asker olabilir. Fonksiyon kaybı veya ileri derece bozukluk varsa elverişsiz kararı verilebilir.

Düz taban engel sayılır mı?

Hafif düz taban genellikle engel sayılmaz. Yürüyüş bozukluğu, dengesizlik veya ağrı varsa engel olarak değerlendirilir.

Düz tabanlık neye engel olur?

Düz tabanlık uzun yürüyüş, koşu, arazi şartları ve yük taşıma gibi askeri faaliyetlerde performansı düşürebilir.

Düz taban askerlik kaç derece?

Askerlikte 10–19 derece hafif düz taban olarak kabul edilir. Daha yüksek dereceler adayın elenmesine neden olabilir.

Düz tabanlık hangi mesleklere engeldir?

Düz tabanlık özellikle askerlik, polislik, güvenlik birimleri ve yoğun fiziksel güç gerektiren mesleklerde kısıtlayıcı olabilir.

Ortopedi raporu yüzde kaç olmalı?

Ortopedik engel yüzdesi düz tabanlığın derecesine ve fonksiyon kaybına göre değişir. Sabit bir yüzde yoktur, durum kişiye özel değerlendirilir.

Düz taban kaç yaşına kadar düzelir?

Düz tabanlık çocukluk döneminde gelişimle düzelebilir. Yetişkinlik döneminde ise egzersiz ve ortopedik desteklerle iyileşme sağlanabilir.

Hangi hastalığı olanlar askere gidemez?

İleri derecede ortopedik bozukluklar, kalp-damar hastalıkları, ciddi görme sorunları, nörolojik ve psikiyatrik rahatsızlıklar askerliğe engel olabilir.

Düz tabanlar neden askere almıyorlar?

İleri derece düz tabanlık yürüyüş ve koşuyu bozduğu için askerlik görevlerinin yapılmasını zorlaştırır. Bu nedenle elenme sebebi olabilir.

Askerlik sağlık kontrolünde neye bakılır?

Göz, ortopedi, kardiyoloji, solunum, kan değerleri, işitme, boy-kilo ve genel fonksiyon testi değerlendirilir.

Askerde kimlere çürük verilir?

Sağlık yönetmeliğine göre askerlik yapmaya kalıcı olarak elverişsiz olan kişilere çürük raporu verilir. Bu durum yalnızca düz tabanlıkla sınırlı değildir.

Düz taban ayak neye sebep olur?

Düz taban ayak yapısı; ağrı, çabuk yorulma, denge bozukluğu ve yürüyüş paterninde değişikliklere sebep olabilir.

Düz taban olmanın dezavantajları nelerdir?

Düz tabanlık uzun mesafe yürüyüşlerde ağrı, spor performansında düşüş, duruş bozukluğu ve çabuk yorulma gibi dezavantajlara yol açabilir.

Düz taban bekçiliğe engel mi?

Bekçilikte fiziki yeterlilik önemlidir. Hafif düz taban engel olmayabilir; ancak ileri derece düz tabanlık bekçiliğe engel kabul edilir.

Düz taban tedavi edilmezse ne olur?

Tedavi edilmeyen düz tabanlık zamanla ayak bileğinde, dizde ve belde ağrıya; yürüyüş bozukluğuna ve kronik yorgunluğa neden olabilir.