Dilencilik suçu, toplum huzurunu bozan, kamu düzenini tehdit eden ve bazı durumlarda istismar unsurları taşıyan bir eylem olarak Kabahatler Kanunu’nda idari yaptırım altına alınmış bir fiildir. Dilenciliğin bireysel olarak yapılması, organize edilmesi veya başkalarının bu amaçla kullanılması farklı hukuki sonuçlar doğurur. Bu nedenle hem bireylerin hem de idarenin konuya dair yükümlülükleri bulunur.
Dilencilik Hukuken Suç mudur?
Dilencilik, Türk Ceza Kanunu kapsamında bir “suç” değildir; kabahat olarak düzenlenmiştir. 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 33. maddesi uyarınca, kamuya açık alanlarda dilencilik yapan kişilere idari para cezası verilir. Ancak bazı durumlarda dilenciliğin örgütlü şekilde yaptırılması, çocukların kullanılması gibi fiiller Ceza Kanunu kapsamında farklı suçların konusunu oluşturabilir.
Kabahatler Kanunu’nda Dilencilik Nasıl Düzenlenmiştir?
Kabahatler Kanunu’nun 33. maddesi şu şekildedir:
“Dilencilik yapan kişiye idari para cezası verilir. Ayrıca, elde ettikleri gelir, mülkiyeti kamuya geçirilmek üzere mülki idare amirliği tarafından muhafaza altına alınır.”
Bu maddeye göre, yalnızca para cezası değil, dilencilikten elde edilen gelir de kamuya geçirilir. Bu, kamu düzenini ve ahlakını korumaya yönelik bir idari tedbirdir.
Dilencilik Suçu Kapsamına Hangi Davranışlar Girer?
Aşağıdaki davranışlar dilencilik suçu (kabahati) kapsamına girer:
-
El açarak para istemek
-
Bahane üretip yardım toplamak (örneğin sahte sağlık raporu, kayıp hikâyesi)
-
Çocukları kullanarak para dilenmek
-
Sakatlık veya hastalık taklidi yapmak
-
Toplu taşıma veya kalabalık alanlarda dolaşarak para istemek
Bu davranışlar gerek polis gerek zabıta ekipleri tarafından tespit edildiğinde işlem yapılabilir.
Dilencilik Yapan Kişilere Uygulanan Ceza Nedir?
Dilencilik yapan kişilere idari para cezası verilir. Ceza miktarı, her yıl güncellenen idari para cezası tarifesine göre belirlenir. 2025 yılı itibarıyla bu ceza genellikle 1000 TL civarındadır. Ayrıca dilencilikle elde edilen para ve eşyalara el konularak mülkiyeti kamuya geçirilir.
Dilencilik Suçu Hangi Mahkemede Görülür?
Dilencilik fiili bir suç değil, kabahat olduğundan ceza mahkemelerinde görülmez. İşleme karşı itiraz, sulh ceza hâkimliğine yapılabilir. İtiraz süresi, kararın tebliğinden itibaren 15 gündür. Bu süre içinde başvuru yapılmazsa ceza kesinleşir.
Dilencilik Organize Şekilde Yapılırsa Ne Olur?
Dilencilik faaliyetinin başkaları tarafından örgütlenerek yapılması hâlinde, durum sadece kabahat olarak değil, suç olarak da değerlendirilebilir. Özellikle şu durumlarda Türk Ceza Kanunu devreye girer:
-
Çocukları dilencilikte kullanmak → TCK m.229 (Çocukları dilendirme suçu)
-
Suça teşvik → TCK m.214
-
İnsan ticareti kapsamında istismar → TCK m.80
Bu hâllerde adli soruşturma açılır ve asliye ceza mahkemesinde yargılama yapılır.
Belediyelerin ve Kolluk Kuvvetlerinin Rolü Nedir?
Dilenciliğin tespiti ve cezai işlem uygulanması konusunda belediye zabıtası ve emniyet güçleri yetkilidir. Zabıta memurları, dilencileri tespit edip haklarında tutanak tutar ve bu tutanak mülki idare amirliğine gönderilir. Ayrıca, dilencilikte kullanılan eşyalar, para ve malzemeler el konularak kayıt altına alınır.
Dilencilikle Mücadele İçin Başvurulabilecek Hukuki Yollar Nelerdir?
Vatandaşlar, dilencilik faaliyetlerine karşı şu mercilere başvurabilir:
-
Belediye zabıta müdürlükleri
-
Polis merkezleri
-
Alo 153 Beyaz Masa (büyükşehirlerde)
-
Valilik veya kaymakamlık büroları
Şikayet dilekçesiyle başvuru yapılabileceği gibi, sözlü ihbar da yeterlidir. Yetkililer, tespit halinde işlem başlatır.
Dilencilik Suçu Sıkça Sorulan Sorular
Dilencilik suçu nedir?
Dilencilik suçu, kişilerin kamuya açık alanlarda el açarak ya da çeşitli yollarla para veya yardım istemesi şeklinde ortaya çıkan ve Kabahatler Kanunu kapsamında düzenlenen bir idari yaptırımdır. Suç sayılmaz ancak para cezası uygulanır.
Dilencilik Kabahatler Kanunu’nda nasıl düzenlenmiştir?
Dilencilik eylemi, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 33. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre dilencilik yapan kişilere idari para cezası verilir ve dilencilikten elde edilen gelir mülki idare tarafından muhafaza altına alınarak kamuya geçirilir.
Dilencilik yapan kişilere hangi ceza uygulanır?
Dilencilik yapan kişilere idari para cezası verilir. Bu cezanın miktarı her yıl güncellenir. 2025 yılı itibarıyla uygulanan ceza, genellikle bin TL civarındadır. Ayrıca, elde edilen paraya ve eşyalara da el konulur.
Dilencilik yapan kişiye ceza kesildikten sonra nasıl itiraz edilir?
Kişi hakkında uygulanan idari para cezasına karşı 15 gün içinde sulh ceza hâkimliğine başvurarak itiraz edilebilir. Başvuru yazılı şekilde yapılmalı ve varsa deliller sunulmalıdır.
Dilencilik organize şekilde yapılırsa suç sayılır mı?
Evet. Özellikle çocukların dilencilik amacıyla kullanılması, başkalarının zorla dilendirilmesi ya da organize şekilde yürütülen dilencilik faaliyetleri, Türk Ceza Kanunu kapsamında suç teşkil eder. Bu durumda savcılık soruşturması başlatılabilir ve ceza mahkemesi devreye girer.
Dilencilikte çocukları kullananlar hangi suçu işlemiş olur?
Çocukları dilencilik amacıyla kullanan kişiler, TCK 229. madde kapsamında “çocukları dilendirme suçu” işlemiş olur. Bu suçu işleyenlere 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası verilebilir. Ayrıca çocuğun velayet durumu da değerlendirmeye alınır.
Dilencilik faaliyeti nasıl tespit edilir?
Dilencilik faaliyetleri genellikle belediye zabıtası veya polis ekipleri tarafından yapılan rutin denetimler ya da vatandaşların şikâyetleri sonucu tespit edilir. Şüpheli davranışlar, kamuya açık alanda el açma, para toplama ya da çocukların kullanılması durumlarında işlem yapılır.
Dilencilik yapan kişilere yönelik başka yaptırımlar var mı?
Evet. İdari para cezasına ek olarak dilencilikte kullanılan eşya, malzeme ve paraya el konulur. Ayrıca kişinin bulunduğu il dışından geldiyse, memleketine geri gönderilmesi yönünde idari işlemler de uygulanabilir.
