Deport kararının iptali davası, Türkiye’de hakkında sınır dışı edilme kararı verilen yabancıların bu karara karşı açtığı yargı yoludur. Bu dava, kişinin Türkiye’de kalma hakkını korumayı amaçlayan ve ciddi sonuçlar doğurabilecek idari bir işleme karşı savunma imkânı sunar. Sınır dışı edilme, yabancının kamu düzeni, kamu güvenliği, kamu sağlığı gibi gerekçelerle Türkiye’den çıkarılması anlamına gelir. Ancak bu karar her zaman kesin ve geri dönülemez değildir; hukuki yollarla iptali mümkündür.
Deport Kararı Nedir?
Deport kararı, yabancı uyruklu bir kişinin Türkiye’de kalmasının sakıncalı görüldüğü durumlarda Göç İdaresi Başkanlığı tarafından alınan idari bir karardır. Bu karar, 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu kapsamında düzenlenmiştir.
Sınır dışı etme gerekçeleri arasında şunlar yer alabilir:
-
Kamu düzeni veya kamu güvenliği açısından tehdit oluşturmak
-
Sahte belgeyle vize veya ikamet izni almak
-
Vize veya ikamet izni süresi sona erdikten sonra ülkede kalmaya devam etmek
-
Geçimini yasal yollarla sağlayamamak
-
Suç işlediğine dair ciddi şüphe bulunması veya mahkûmiyet kararı
Deport kararının hukuka uygun olup olmadığı, her olayın somut koşulları içinde değerlendirilmelidir. Bazı hallerde kişiler hakkında sınır dışı kararı verilemez. Örneğin, ciddi sağlık sorunları bulunanlar veya işkence göreceği ülkeye gönderilmek istenenler bu kapsamdadır.
Deport Kararına Karşı Dava Açma Süreci
Deport kararına karşı idari yargıda iptal davası açmak mümkündür. Bu davanın açılması için süre, kararın tebliğinden itibaren 7 gündür. Süre çok kısa olduğundan, hızlı hareket edilmesi ve profesyonel destek alınması büyük önem taşır.
Dava açılmadan önce deport kararı detaylıca incelenmeli ve özellikle şu unsurlar kontrol edilmelidir:
-
Tebliğ edilen karar metninde yer alan gerekçeler açık mı?
-
Kararın dayandığı yasa maddesi doğru mu uygulanmış?
-
Kişinin sınır dışı edilmesine engel durumlar (çocukları, sağlık durumu, sığınma talebi vb.) var mı?
-
Yabancının Türkiye’de yasal statüsü ve geçmiş hukuki işlemleri ne şekilde gelişmiş?
İptal davası, idare mahkemesine yazılı dilekçeyle açılır. Mahkeme, yürütmenin durdurulması talebini de değerlendirerek, kişinin sınır dışı edilmesini dava sonuçlanana kadar geçici olarak durdurabilir.
Deport Kararı Hangi Mahkemede İptal Edilir?
Deport kararının iptali için açılacak dava, kararın alındığı ildeki idare mahkemesi nezdinde yürütülür. Örneğin karar İstanbul İl Göç İdaresi tarafından verilmişse, dava İstanbul İdare Mahkemesi’nde görülür.
Dava, yazılı usule tabidir ve genellikle dosya üzerinden karar verilir. Ancak gerekli görülürse mahkeme duruşma da yapabilir. Mahkeme, yalnızca işlemin hukuka uygunluğunu değerlendirir; yerindelik denetimi yapmaz. Bu nedenle başvurulan argümanların somut ve yasal temelli olması gerekir.
Deport Kararının İptali İçin Gerekçeli İtirazlar
Bir deport kararının iptali için dilekçede öne sürülebilecek gerekçeler çeşitlidir. En yaygın kullanılan ve etkili olanlardan bazıları şunlardır:
-
Kişi hakkında sınır dışı kararı verilemeyecek kişiler arasında yer alınması (örneğin insan ticareti mağdurları, ciddi sağlık sorunu olanlar)
-
Aile birliğinin bozulacak olması
-
Başka bir ülkeye gönderilmesi halinde işkence ya da kötü muamele görme riski
-
Türkiye’de uzun süredir yasal olarak ikamet etmesi
-
Eğitim, iş veya aile yaşamı nedeniyle Türkiye’ye sıkı şekilde bağlı olması
Mahkemeler, bu tür bireysel ve insani gerekçeleri somut belgelerle desteklenmişse dikkate alabilir. Bu nedenle başvurular, gerekçelerle birlikte tıbbi raporlar, öğrenci belgeleri, kira kontratları, evlilik cüzdanı gibi delillerle güçlendirilmelidir.
Deport Kararı Dava Sonucunda Ne Olur?
İdare mahkemesi, deport kararını hukuka aykırı bulursa işlemi iptal eder. Bu durumda sınır dışı edilme riski ortadan kalkar ve yabancı kişi Türkiye’de kalmaya devam eder. Ancak dava reddedilirse, karar kesinleştikten sonra sınır dışı işlemi uygulanabilir.
Mahkemenin iptal kararı vermesi durumunda, Göç İdaresi yeni bir sınır dışı kararı veremez; ancak yeni ve farklı bir gerekçeye dayanarak yeni bir işlem yapabilir.
Dava sürecinde kişinin sınır dışı edilmesini önlemek için yürütmenin durdurulması kararı alınması çok kritik önemdedir. Bu karar, dava bitene kadar kişiye Türkiye’de kalma güvencesi sağlar.
Deport Kararının İptali İçin Avukat Desteği Gerekli mi?
Deport davası teknik, süreye bağlı ve yüksek hak kaybı riski taşıyan bir süreçtir. Hukuki bilgi ve tecrübe gerektirir. Özellikle yabancı dil bilen ve yabancılar hukuku alanında uzman bir avukatla çalışmak, sürecin hem daha hızlı hem de başarılı şekilde yürütülmesine katkı sağlar.
Göç İdaresi kararlarına karşı hukuki mücadele verirken bireysel başvuruların eksik veya yanlış yapılması, sınır dışı işleminin hızlanmasına neden olabilir. Bu yüzden hukuki destek, çoğu zaman geri dönüşü olmayan bir adımın doğru atılmasını sağlar.
Deport kararına karşı dava açma süreci, kişinin özgürlük hakkı, aile yaşamı ve insan onurunu doğrudan ilgilendirdiğinden büyük bir ciddiyetle ele alınmalıdır.
Deport Kararının İptali Davası Sıkça Sorulan Sorular
Deport kararının iptali davası nedir?
Deport kararının iptali davası, Türkiye’de hakkında sınır dışı edilme kararı verilen bir yabancının bu işlemin hukuka aykırı olduğunu öne sürerek idare mahkemesinde açtığı iptal davasıdır. Bu dava, kişinin Türkiye’de kalmaya devam edebilmesi için yasal yoldur.
Deport kararı hangi durumlarda verilir?
Deport kararı, genellikle kamu düzeni, kamu güvenliği, kamu sağlığı açısından tehdit oluşturduğu değerlendirilen, vize süresi bitmesine rağmen ülkede kalmaya devam eden ya da suça karıştığı iddia edilen yabancılar hakkında Göç İdaresi tarafından verilir.
Deport kararına karşı ne kadar sürede dava açılmalıdır?
Deport kararına karşı iptal davası açma süresi, kararın ilgili kişiye tebliğinden itibaren 7 gündür. Bu süre hak düşürücü nitelikte olduğu için mutlaka dikkat edilmelidir.
Deport kararının iptali davası hangi mahkemede açılır?
Deport kararının iptali davası, kararın alındığı ildeki idare mahkemesi nezdinde açılır. Örneğin karar Ankara İl Göç İdaresi tarafından verilmişse, dava Ankara İdare Mahkemesi’nde görülür.
Deport kararının iptali davası ne kadar sürer?
Davanın süresi dosyanın yoğunluğuna, mahkemenin iş yüküne ve tarafların sunduğu delillere göre değişmekle birlikte ortalama olarak 2 ila 6 ay arasında sonuçlanabilir. Yürütmenin durdurulması talebi daha erken değerlendirilebilir.
Deport kararına karşı yürütmenin durdurulması istenebilir mi?
Evet. Davayla birlikte yürütmenin durdurulması talep edilebilir. Mahkeme, bu talebi kabul ederse, dava süresince yabancının sınır dışı edilmesi engellenir. Bu, özellikle acil durumlarda hayati öneme sahiptir.
Deport kararının iptalinde hangi gerekçeler etkili olur?
İptal gerekçeleri arasında; kişinin sınır dışı edilemeyecek kişiler arasında yer alması (ağır hastalık, işkence riski, aile birliği), Türkiye’de uzun süreli yasal ikamet, eğitim-iş-aile bağları gibi insani nedenler etkili olabilir. Bu gerekçelerin somut belgelerle desteklenmesi gerekir.
Deport kararının iptali davasını kazanmak için avukat tutmak zorunlu mu?
Avukatla temsil zorunlu değildir, ancak deport kararının iptali davası teknik ve sürelere bağlı bir süreç olduğundan, özellikle yabancılar hukuku alanında uzman bir avukatla çalışmak başarı ihtimalini artırır ve hak kaybı riskini azaltır.
Deport kararı kesinleşmeden uygulanabilir mi?
Bazı acil durumlarda, örneğin kamu düzeni açısından tehdit oluşturan kişilere yönelik sınır dışı işlemleri, karar kesinleşmeden uygulanabilir. Ancak bu tür uygulamalar, başvurunun ve yürütmenin durdurulması talebinin zamanında yapılmaması durumunda mümkündür.
Deport kararının iptali davası reddedilirse ne olur?
Dava reddedilirse ve yürütmenin durdurulması da alınmamışsa, karar kesinleştikten sonra sınır dışı işlemi uygulanabilir. Bu durumda kişi Türkiye’den çıkarılır. Ancak başka hukuki yollar (itiraz, bireysel başvuru) değerlendirilerek yeniden süreç başlatılabilir.
