Cinsel taciz suçu, bir kişinin vücut dokunulmazlığına doğrudan müdahale etmeksizin, cinsel amaçla rahatsız edici davranışlarda bulunması halinde oluşan ve Türk Ceza Kanunu’nun 105. maddesinde düzenlenen bir suç tipidir. Bu suç, mağdurun fiziksel ya da psikolojik bütünlüğünü tehdit eden her türlü cinsel amaçlı sözlü, yazılı, görsel veya davranışsal eylemi kapsar. Tacizin fiziksel temas gerektirmemesi, bu suçun diğer cinsel suç tiplerinden ayrılmasına neden olur.
Cinsel Taciz Suçunun Tanımı ve Unsurları
Cinsel taciz, failin mağdura karşı cinsel amaçla sarf ettiği sözler, gönderdiği mesajlar, bakışlar veya benzeri davranışlarla vücut dokunulmazlığına müdahale etmeden yaptığı saldırgan eylemleri kapsar. Bu tür davranışların mağdurda huzursuzluk yaratması, korkutması veya aşağılayıcı bir etki doğurması gereklidir.
Suçun temel unsurları şunlardır:
-
Cinsel amaç taşıyan bir davranışın varlığı
-
Bu davranışın fiziksel temas içermemesi
-
Mağdurun kişilik haklarının veya psikolojik bütünlüğünün zedelenmesi
-
Davranışın mağdurda rahatsızlık, korku, utanç gibi duygulara yol açması
Cinsel taciz suçunun oluşması için eylemin cinsel amaca yönelik olması yeterlidir; mağdurun etkilenip etkilenmemesi veya fiziki zarar görüp görmemesi suçun oluşumunu etkilemez.
Cinsel Taciz Suçunun Cezası ve Nitelikli Hâlleri
Cinsel taciz suçu basit ve nitelikli halleriyle ikiye ayrılır. Basit hal söz konusu olduğunda, fail hakkında 3 aydan 2 yıla kadar hapis veya adli para cezası uygulanabilir. Ancak suçun nitelikli hallerde işlenmesi durumunda ceza artırılır.
Nitelikli hâller şunlardır:
-
Suçun kamu görevinin sağladığı nüfuz kötüye kullanılarak işlenmesi
-
Aynı işyerinde, okulda, yurtta veya kamuya açık taşıma araçlarında işlenmesi
-
Suçun elektronik haberleşme araçları, sosyal medya veya posta yoluyla işlenmesi
-
Mağdurun işten çıkarılması veya eğitimine son verilmesi gibi yaptırımlara uğraması
Bu hallerde fail hakkında 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası öngörülmüştür. Ayrıca işyerinde veya okulda işlenen tacizlerde, mağdurun durumunun kötüye kullanılması halinde cezalar daha da artırılabilir.
Cinsel Taciz Suçunda Şikayet ve Zamanaşımı Süreci
Cinsel taciz suçu, şikayete tabi suçlardan biridir. Mağdurun, eylemi ve faili öğrendiği tarihten itibaren 6 ay içinde şikayet hakkını kullanması gerekir. Bu süre geçirilirse ceza davası açılamaz. Ancak nitelikli hallerde re’sen soruşturma yapılabilir.
Zamanaşımı süresi ise suçun niteliğine göre değişir. Basit cinsel taciz suçlarında dava zamanaşımı süresi genellikle 8 yıldır. Ancak mağdur çocuksa veya kamu göreviyle bağlantılı bir durum varsa, bu süre daha uzun olabilir.
Şikayetin süresinde yapılması, suçun yargıya taşınabilmesi açısından büyük önem taşır. Mağdurların hak kaybına uğramaması için uzman desteğiyle başvuru yapmaları önerilir.
Cinsel Taciz Suçunda Deliller ve İspat Araçları
Cinsel taciz suçunun ispatı, somut delillere dayandırıldığında daha etkili olur. Bu suç, çoğu zaman tanık veya dijital delillerle ispat edilir. Mağdurun beyanı tek başına yeterli görülebilir, ancak ek delillerle desteklenmesi kuvvetli kanaat oluşturur.
Delil olarak kabul edilebilecek unsurlar şunlardır:
-
Mesaj kayıtları (WhatsApp, SMS, sosyal medya yazışmaları)
-
Sesli ve görüntülü kayıtlar
-
Tanık ifadeleri
-
Kamera görüntüleri
-
E-posta, mektup veya yazılı belgeler
Taciz, sosyal medya gibi dijital ortamlarda gerçekleşmişse, ekran görüntüsü ve iletişim kaydı önemli deliller arasındadır. Elektronik haberleşme araçlarıyla yapılan taciz, hem ispatı kolaylaştırır hem de cezayı ağırlaştıran bir unsur olabilir.
Cinsel Taciz Davası Hangi Mahkemede Görülür?
Cinsel taciz suçunun basit hali, asliye ceza mahkemesi tarafından yargılanır. Ancak suçun nitelikli hallerle birlikte işlenmiş olması veya ceza sınırının artması durumunda dosya ağır ceza mahkemesine gönderilebilir. Yargılama usulü, Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine tabidir.
Dava sürecinde sanığın savunması, delillerin değerlendirilmesi ve mağdurun beyanı dikkatle incelenir. Mahkeme, taciz fiilinin sabit olduğuna kanaat getirirse, fail hakkında hapis ya da adli para cezası verebilir. Gerektiğinde mahkeme, fail hakkında tutuklama veya uzaklaştırma kararı da alabilir.
Cinsel Tacize Uğrayan Kişinin Hakları
Cinsel tacize uğrayan kişinin birçok yasal hakkı bulunmaktadır. Bu haklar, hem şikayet sürecinde hem de dava sürecinde mağdurun korunması ve yeniden mağduriyet yaşamaması için uygulanır.
Mağdurun sahip olduğu haklar şunlardır:
-
Baro tarafından görevlendirilen avukat desteğinden yararlanma
-
Mahkemeden gizli duruşma talep etme
-
Fail hakkında uzaklaştırma kararı alınmasını isteme
-
Psikolojik ve sosyal destek alma
-
İşyerinde tacize uğramışsa, İş Kanunu gereğince fesih ve tazminat talep etme hakkı
Bu hakların kullanımı için mağdurun kolluk, savcılık veya ilgili kamu kurumlarına başvuruda bulunması yeterlidir. Ayrıca manevi tazminat davası açma hakkına da sahiptir.
İşyerinde ve Eğitim Ortamlarında Cinsel Taciz
İş yerinde ya da okul gibi eğitim ortamlarında meydana gelen cinsel taciz olayları, hem ceza hukuku hem de idare hukuku bakımından özel değerlendirilir. Bu gibi durumlarda hem taciz failine hem de işverene karşı hukuki sorumluluk doğabilir.
İş Kanunu kapsamında, çalışan cinsel tacize uğradıysa:
-
İş akdini haklı nedenle feshedebilir
-
Kıdem tazminatı talep edebilir
-
İşverenin gerekli önlemleri almaması halinde sorumluluğu gündeme gelir
Eğitim ortamlarında taciz mağduru öğrenci ise okul yönetimi, rehberlik birimi ve gerektiğinde savcılıkla iletişime geçerek hukuki süreç başlatabilir. Kamu görevlisinin nüfuzunu kullanarak cinsel taciz gerçekleştirmesi, cezayı artıran bir unsur kabul edilir.
Cinsel Taciz Suçu Sıkça Sorulan Sorular
Cinsel taciz suçu nedir?
Cinsel taciz suçu, bir kişinin vücut dokunulmazlığına doğrudan temas olmaksızın, cinsel amaçla sözlü, yazılı veya davranışsal rahatsız edici eylemlere maruz bırakılması durumunda oluşur. Türk Ceza Kanunu’nun 105. maddesinde düzenlenmiştir ve bu suçta fiziksel temas şart değildir.
Cinsel taciz suçunun unsurları nelerdir?
Cinsel taciz suçunun oluşabilmesi için şu unsurlar aranır:
-
Eylemin cinsel amaca yönelik olması
-
Mağdurun kişilik haklarını, huzurunu veya güvenliğini zedelemesi
-
Fiziksel temas içermemesi
-
Eylemin bir defaya mahsus veya süreklilik arz edebilecek biçimde gerçekleşmesi
Bu şartlar altında mağdurun rahatsızlık duyduğu her türlü söz, davranış veya dijital iletişim cinsel taciz olarak değerlendirilebilir.
Cinsel taciz suçunun cezası nedir?
Cinsel taciz suçunun basit halinde 3 aydan 2 yıla kadar hapis veya adli para cezası verilir. Ancak suçun nitelikli hâllerle işlenmesi durumunda ceza 2 yıldan 5 yıla kadar çıkar. Nitelikli hâller arasında kamu görevinin kullanılması, iş yeri veya okulda işlenmesi, sosyal medya üzerinden gerçekleştirilmesi gibi durumlar yer alır.
Cinsel taciz suçu şikayete tabi midir?
Evet, cinsel taciz suçu şikayete bağlıdır. Mağdur, failin kimliğini ve eylemi öğrendiği tarihten itibaren 6 ay içinde şikayette bulunmalıdır. Bu süre geçirilirse şikayet hakkı düşer. Ancak mağdur çocuksa, kamu göreviyle ilgili bir durum varsa veya nitelikli haller varsa savcılık re’sen soruşturma başlatabilir.
Cinsel taciz suçu hangi mahkemede görülür?
Cinsel taciz suçuna ilişkin davalar, suçun niteliğine göre asliye ceza mahkemesinde görülür. Ancak suç ağırlaştırıcı nitelikler taşıyorsa, failin kamu görevlisi olması gibi durumlarda ağır ceza mahkemesi görevlendirilebilir.
Cinsel tacize uğrayan kişi hangi haklara sahiptir?
Mağdurun korunması için birçok hukuki imkan sağlanır. Bunlar arasında şunlar yer alır:
-
Baro tarafından görevlendirilen avukat ile ücretsiz hukuki destek
-
Duruşmaların gizli yapılması talebi
-
Uzaklaştırma kararı alınması
-
Psikolojik destek ve sosyal hizmetlerden yararlanma
-
Manevi tazminat davası açma hakkına sahip olma
Mağdur bu haklarını kolluk, savcılık veya mahkeme aracılığıyla kullanabilir.
Sosyal medya üzerinden yapılan cinsel taciz suç sayılır mı?
Evet, sosyal medya, mesajlaşma uygulamaları veya diğer dijital platformlar üzerinden yapılan cinsel amaçlı rahatsız edici mesaj, video veya görseller de cinsel taciz suçunu oluşturur. Bu durumda eylem, hem nitelikli hâl olarak kabul edilir hem de elektronik haberleşme araçlarıyla işlenen cinsel taciz kapsamında değerlendirilir.
Cinsel taciz suçunda nasıl delil toplanır?
Delil toplama sürecinde mağdurun beyanı önemlidir. Bunun yanında aşağıdaki unsurlar delil olarak kullanılabilir:
-
Yazılı mesajlar, sosyal medya içerikleri
-
Tanık ifadeleri
-
Kamera kayıtları
-
Sesli ya da görüntülü deliller
Delillerin zamanında toplanması ve mahkemeye sunulması, yargılamanın sağlıklı yürütülmesi açısından önemlidir.
