Çekişmeli boşanma davası, eşler arasında boşanma, nafaka, velayet, tazminat veya mal paylaşımı gibi konularda anlaşma sağlanamaması durumunda açılan ve taraflar arasında uyuşmazlık bulunan bir dava türüdür. Bu dava türünde mahkeme, tarafların iddialarını ve savunmalarını değerlendirerek hüküm verir. Taraflar arasında uzlaşma olmadığından dolayı süreç hem daha uzun sürer hem de daha karmaşık ilerler.
Çekişmeli Boşanma Davası Nedir?
Çekişmeli boşanma, evlilik birliğinin sonlandırılması sürecinde eşlerin hukuki, ekonomik ya da çocuklarla ilgili konularda uzlaşamaması halinde açılır. Türk Medeni Kanunu’nda boşanma nedenleri genel ve özel sebepler olarak ikiye ayrılır. Bu tür davalarda eşlerden biri boşanmak istemese bile diğeri tek başına dava açabilir. Mahkeme, boşanmanın koşullarının oluşup oluşmadığını ve tarafların kusur durumunu değerlendirerek karar verir.
Genel boşanma sebebi, evlilik birliğinin temelinden sarsılmasıdır. Özel boşanma nedenleri ise zina, hayata kast, onur kırıcı davranış, terk, suç işleme, haysiyetsiz yaşam sürme ve akıl hastalığı gibi durumlardır. Bu nedenlerden biri ya da birkaçı ileri sürülerek dava açılabilir.
Çekişmeli Boşanma Davası Nasıl Açılır?
Dava, görevli ve yetkili aile mahkemesine verilecek dilekçe ile açılır. Dilekçede boşanma sebebi açıkça belirtilmeli, olaylar ayrıntılı olarak anlatılmalı ve varsa ispatlayıcı delillere yer verilmelidir. Çekişmeli davalarda özellikle kusur ispatı büyük önem taşır.
Dava açıldıktan sonra süreç şu şekilde ilerler:
-
Dava dilekçesi karşı tarafa tebliğ edilir.
-
Cevap dilekçesi süreci başlar.
-
Ön inceleme duruşması yapılır.
-
Tanıklar dinlenir, deliller toplanır.
-
Bilirkişi ve uzman raporları alınabilir.
-
Mahkeme tüm delilleri değerlendirerek karar verir.
Bu süreçte tarafların mahkemeye sunduğu iddialar, maddi ve manevi tazminat, nafaka ve velayet talepleri ayrı ayrı değerlendirilir.
Çekişmeli Boşanma Davasında Hangi Haklar Talep Edilebilir?
Bu davada yalnızca boşanma kararı verilmez. Taraflar, aşağıdaki hakları da talep edebilir:
-
Yoksulluk nafakası: Boşanma ile yoksulluğa düşecek eş lehine istenir.
-
İştirak nafakası: Velayeti kendisine bırakılmayan eş tarafından çocuk için ödenir.
-
Maddi tazminat: Boşanma nedeniyle ekonomik kayba uğrayan eş talep edebilir.
-
Manevi tazminat: Onur kırıcı veya kişilik haklarına saldırı niteliğindeki davranışlar nedeniyle istenebilir.
-
Mal paylaşımı: Edinilmiş mallar rejimine göre boşanmadan sonra eşit şekilde bölüştürülür.
-
Velayet: Ortak çocukların kimde kalacağı, görüşme düzeni gibi konulara ilişkin talepler değerlendirilir.
Mahkeme, tarafların kusur durumuna ve taleplerin dayandığı olaylara göre karar verir. Özellikle çocukların üstün yararı gözetilerek velayet kararı verilir.
Çekişmeli Boşanma Davası Ne Kadar Sürer?
Çekişmeli boşanma davaları, delillerin toplanması, tanıkların dinlenmesi ve tarafların uzlaşamaması nedeniyle uzun sürebilir. Ortalama bir çekişmeli dava, mahkemelerin iş yüküne göre değişmekle birlikte 1 ila 3 yıl arasında sürebilir.
Davanın süresini etkileyen faktörler:
-
Delil sayısı ve niteliği
-
Tarafların işbirliği düzeyi
-
Tanık ve bilirkişi sayısı
-
Karşılıklı itirazlar ve ek talepler
-
Mahkemenin yoğunluğu
Süreci hızlandırmak isteyen tarafların, dava dilekçesi ve delillerini açık, eksiksiz ve düzenli şekilde sunması faydalı olacaktır.
Çekişmeli Boşanma Davasında Hangi Deliller Kullanılabilir?
Çekişmeli boşanma davalarında en kritik konu ispat yüküdür. Eşlerin ileri sürdüğü her iddia, uygun delillerle desteklenmelidir. Mahkemede şu tür deliller kullanılabilir:
-
Tanık beyanları (arkadaş, aile üyeleri, iş arkadaşları)
-
Mesajlaşmalar, sosyal medya yazışmaları
-
Telefon kayıtları ve e-postalar
-
Fotoğraf ve video kayıtları
-
Sağlık raporları
-
Kolluk kuvvetleri tarafından tutulan tutanaklar
-
Hukuka uygun elde edilmiş ses kayıtları
Delillerin hukuka uygun şekilde elde edilmesi, aksi halde mahkeme tarafından dikkate alınmaması açısından büyük önem taşır. Örneğin eşin bilgisi olmadan alınan ses kaydı çoğu durumda geçersiz sayılır.
Çekişmeli Boşanma Davasında Karar Kesinleşmeden Yeniden Evlilik Yapılabilir mi?
Hayır. Mahkemenin boşanma yönündeki kararı taraflara tebliğ edilse bile karar ancak kesinleştikten sonra hüküm doğurur. Taraflar, gerekçeli kararı aldıktan sonra 2 haftalık istinaf süresi içinde karara itiraz etmezse, karar kesinleşir ve boşanma nüfus kayıtlarına işlenir. Karar kesinleşmeden yeni evlilik yapılamaz.
Çekişmeli Boşanma Davası Sıkça Sorulan Sorular
Çekişmeli boşanma davası nedir?
Çekişmeli boşanma davası, eşler arasında boşanmanın kendisi ya da nafaka, velayet, tazminat gibi boşanmanın sonuçları konusunda anlaşmazlık bulunması halinde açılan ve mahkeme yoluyla çözüme kavuşturulan dava türüdür. Bu dava, tek taraflı olarak da açılabilir ve eşlerden biri boşanmak istemese bile süreç başlatılabilir.
Çekişmeli boşanma davası nasıl açılır?
Dava, yetkili aile mahkemesine verilecek dava dilekçesi ile açılır. Dilekçede boşanma gerekçesi ve olayların ayrıntılı şekilde anlatılması gerekir. Dava dilekçesiyle birlikte varsa deliller sunulur. Dilekçenin karşı tarafa tebliğiyle süreç başlar. Taraflar sırayla dilekçelerini sunar, ardından duruşmalar başlar.
Çekişmeli boşanma davası hangi mahkemede açılır?
Çekişmeli boşanma davalarında görevli mahkeme aile mahkemesidir. Aile mahkemesinin bulunmadığı yerlerde davaya asliye hukuk mahkemesi aile mahkemesi sıfatıyla bakar. Yetkili mahkeme, davalının yerleşim yeri mahkemesi ya da eşlerin son altı ay birlikte ikamet ettiği yer mahkemesidir.
Çekişmeli boşanma davası ne kadar sürer?
Bu tür davalar, anlaşmazlıkların niteliğine, delil durumuna ve mahkemelerin iş yüküne göre değişmekle birlikte genellikle 1 ila 3 yıl arasında sürer. Delil toplanması, tanık dinlenmesi, uzman raporları gibi süreçler davanın uzamasına neden olabilir.
Çekişmeli boşanma davasında hangi haklar talep edilebilir?
Taraflar boşanmanın yanı sıra şu taleplerde bulunabilir: yoksulluk nafakası, iştirak nafakası, velayet, maddi ve manevi tazminat, mal paylaşımı. Mahkeme, tarafların kusur durumunu ve taleplerin haklılığını değerlendirerek karar verir. Özellikle çocuk varsa, velayet kararında çocuğun üstün yararı esas alınır.
Çekişmeli boşanma davasında hangi deliller kullanılır?
Tanık beyanları, mesajlaşmalar, sosyal medya kayıtları, ses ve video kayıtları, fotoğraflar, raporlar ve resmi belgeler delil olarak kullanılabilir. Delillerin hukuka uygun elde edilmiş olması şarttır. Hukuka aykırı elde edilen deliller mahkemece dikkate alınmaz.
Çekişmeli boşanma davası sırasında karşı dava açılabilir mi?
Evet. Davalı eş, kendisine yöneltilen boşanma talebine karşılık, kendi gerekçelerini ileri sürerek karşı dava açabilir. Bu durumda mahkeme her iki tarafın taleplerini birlikte değerlendirir ve ortak bir hüküm kurar.
Çekişmeli boşanma davasında karar kesinleşmeden evlenilebilir mi?
Hayır. Mahkeme boşanma kararı verdikten sonra, bu karar taraflara tebliğ edilir. Tebliğden itibaren 2 hafta içinde itiraz (istinaf) edilmezse karar kesinleşir. Nüfus kayıtlarına işlenir ve ancak o zaman taraflar resmen boşanmış sayılır. Karar kesinleşmeden yeni evlilik yapılamaz.
