Astsubaylığa geçiş başvurusunun reddine karşı dava, bir kamu personelinin ya da askeri öğrenci adayının, gerekli şartları taşımasına rağmen astsubaylık kadrosuna geçiş başvurusunun idare tarafından reddedilmesi üzerine, bu işleme karşı idare mahkemesinde açtığı iptal davasıdır. Bu dava, hukuka aykırı olarak tesis edilen ret işleminin yargı denetimiyle ortadan kaldırılmasını amaçlar.
Astsubaylığa geçiş başvurusu nedir ve kimler yapabilir?
Astsubaylığa geçiş başvurusu, belirli şartları sağlayan erbaş ve erlerin ya da kamu personelinden belirlenen kadrolardaki kişilerin, astsubay kadrolarına geçmek için yaptığı resmi başvurudur. Başvuru şartları yönetmeliklerde açıkça belirlenmiştir ve genel olarak şunlar aranır:
-
Lise veya ön lisans mezunu olmak
-
Sağlık yönetmeliklerine uygun olmak
-
Disiplin cezası veya adli sicil yönünden engel bulunmamak
-
Gerekli sınav veya değerlendirme süreçlerinden geçmek
Başvuru, idari merciye dilekçeyle yapılır ve değerlendirme sonucunda kişi kabul edilebilir ya da ret cevabı alabilir.
Astsubaylığa geçiş başvurusu neden reddedilir?
Başvurular idare tarafından değerlendirildikten sonra ret kararı verilebilir. Ret gerekçeleri genellikle şu şekildedir:
-
Şartlardan birinin eksik olması (yaş, eğitim, sağlık)
-
Güvenlik soruşturması olumsuz sonuçlanması
-
Mevzuata aykırı bir nedenle başvuru yapılması
Her ne kadar idare değerlendirmede takdir yetkisine sahip olsa da bu yetki sınırsız değildir. Başvuru sahibinin hukuki ve anayasal haklarını ihlal eden kararlar yargı denetimine tabidir.
Astsubaylığa geçiş reddine karşı dava nasıl açılır?
Ret işlemi tebliğ edildikten sonra başvuru sahibi 60 gün içinde idare mahkemesinde iptal davası açabilir. Dava dilekçesinde işlemin hukuka aykırılığı, objektif kriterlere dayanmadığı, eşitlik ilkesine aykırı olduğu gibi hususlar ayrıntılı şekilde belirtilmelidir.
Dava sürecinde, başvuru sahibinin başvuru şartlarını sağladığına dair belgeler, varsa önceki başarı değerlendirmeleri ve disiplin sicili de delil olarak sunulmalıdır.
Astsubaylığa geçiş reddine karşı dava hangi mahkemede açılır?
Dava, işlemi gerçekleştiren idarenin bulunduğu yerdeki yetkili idare mahkemesinde açılır. Örneğin Milli Savunma Bakanlığı tarafından verilen bir ret kararı söz konusuysa, dava genellikle Ankara İdare Mahkemelerinde görülür. Taşra birimleri üzerinden yapılan işlemlerde ise işlem yerindeki mahkemeler yetkilidir.
Askeri personelin başvuru süreçlerine ilişkin işlemler, idari yargının denetimi altındadır.
Ret kararına karşı yürütmenin durdurulması talep edilebilir mi?
Evet. Başvuru sahibinin ciddi hak kaybına uğrayacağı durumlarda, dava ile birlikte yürütmenin durdurulması talep edilebilir. Bu talep, işlemin açıkça hukuka aykırı olması ve telafisi güç zarar doğurma ihtimalinin bulunması şartlarına bağlıdır. Mahkeme uygun görürse işlemi dava sonuna kadar geçici olarak durdurabilir.
Bu özellikle sınav kazandığı hâlde mülakat gerekçesiyle elenen adaylar için önemlidir.
Mahkeme, astsubaylığa geçiş reddini iptal ederse ne olur?
Mahkeme işlemi iptal ederse, idare önceki ret kararını geri alarak başvuru sahibinin durumunu yeniden değerlendirir. Bu durumda aday, doğrudan astsubay olarak atanmaz; ancak kazanılmış hakları korunarak sürecin devamı sağlanır. İptal kararı bağlayıcıdır ve idare bu karara uymak zorundadır.
Bazı durumlarda, işlem açıkça takdir yetkisinin kötüye kullanılması niteliğinde olursa, iptal kararının yanında tazminat talebi de gündeme gelebilir.
Dava sürecinde hangi belgeler sunulmalıdır?
Astsubaylığa geçiş başvurusunun reddine karşı açılan davada aşağıdaki belgeler delil olarak sunulabilir:
-
Başvuru dilekçesi ve ekleri
-
Ret kararının yazılı örneği
-
Eğitim durumu ve sertifikalar
-
Sağlık raporları
-
Güvenlik soruşturması sonucu varsa buna dair bilgiler
-
Daha önceki başarı belgeleri, sınav sonuçları
-
Başvuru süreçlerinde yaşanan hak ihlallerine dair diğer belgeler
Bu belgeler, mahkemenin işlemi objektif olarak değerlendirmesi açısından büyük önem taşır.
Astsubaylığa geçiş başvurusu reddedilen herkes dava açabilir mi?
Evet. Reddedilen her aday, işlemin tebliğinden itibaren 60 gün içinde iptal davası açma hakkına sahiptir. Kişinin kamu personeli olması, öğrenci adayı olması ya da sivil kaynaklı başvuru yapmış olması fark etmeksizin, idari işlemlere karşı yargı yolu açıktır.
Ancak dava açılmadan önce gerekçeli kararın alınması ve işlem dosyasının incelenmesi, davanın hukuki dayanağının sağlam kurulması açısından önemlidir.
Astsubaylığa Geçiş Başvurusunun Reddine Karşı Dava Sıkça Sorulan Sorular
Astsubaylığa geçiş başvurusunun reddine karşı dava nedir?
Astsubaylığa geçiş başvurusunun reddine karşı dava, astsubay kadrosuna geçmek isteyen adayın başvurusunun idare tarafından reddedilmesi hâlinde, bu ret işleminin iptali için idare mahkemesinde açılan dava türüdür. Bu dava ile ret kararının hukuka uygunluğu yargı denetimine taşınır.
Astsubaylığa geçiş başvurusu kimler tarafından yapılabilir?
Astsubaylığa geçiş başvurusu, Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma veya Sahil Güvenlik Komutanlığı bünyesinde görev yapan belirli rütbe ve statüdeki personel tarafından yapılabilir. Ayrıca sivil kaynaklı adaylar da belirli sınav ve mülakat süreçlerine katılarak başvuru yapabilir. Başvuru için gerekli şartlar ilgili yönetmeliklerle belirlenmiştir.
Astsubaylığa geçiş başvurusu hangi nedenlerle reddedilebilir?
Başvurular şu nedenlerle reddedilebilir:
-
Yaş, öğrenim, sicil veya sağlık şartlarının sağlanamaması
-
Güvenlik soruşturması ya da arşiv araştırmasının olumsuz sonuçlanması
-
Kontenjan sınırlamaları
-
İdarenin takdir yetkisini objektif ölçütlerle kullanmaması
İdare, gerekçesiz veya eşitlik ilkesine aykırı ret kararları veremez. Bu tür kararlar yargı yoluyla denetlenebilir.
Reddine karşı dava açmak için süre ne kadardır?
Ret kararının kişiye tebliğinden itibaren 60 gün içinde idare mahkemesine iptal davası açılmalıdır. Bu süre hak düşürücü niteliktedir ve geçmesi hâlinde dava açma hakkı ortadan kalkar.
Astsubaylığa geçiş başvurusunun reddine karşı hangi mahkemede dava açılır?
Dava, işlemi tesis eden idarenin bulunduğu yerdeki idare mahkemesinde açılır. Milli Savunma Bakanlığı veya İçişleri Bakanlığı gibi merkezi idarelerce verilen ret kararlarında Ankara idare mahkemeleri yetkili olabilir. Taşra teşkilatları tarafından tesis edilen işlemlerde ise o ildeki mahkemeler yetkilidir.
Ret kararına karşı yürütmenin durdurulması istenebilir mi?
Evet. Eğer işlemin uygulanması kişiye telafisi güç zararlar doğuracaksa, dava dilekçesinde yürütmenin durdurulması talebinde bulunulabilir. Bu talebin kabulü için işlemin açıkça hukuka aykırı olması ve uygulamanın ciddi mağduriyet yaratma ihtimali bulunmalıdır.
Dava sürecinde hangi belgeler sunulmalıdır?
Mahkemeye sunulabilecek belgeler şunlardır:
-
Ret kararının tebliğ örneği
-
Başvuru formu ve ekleri
-
Mezuniyet, sağlık ve sicil belgeleri
-
Sınav ve mülakat sonuç belgeleri
-
Başvuru koşullarının sağlandığını gösteren tüm resmi belgeler
Bu belgeler, işlemin hukuka aykırı şekilde tesis edildiğini göstermek için önemlidir.
Dava kazanılırsa ne olur?
Mahkeme işlemi iptal ederse, kişi yeniden değerlendirmeye alınır. İdare, gerekirse önceki ret işlemini kaldırarak geçiş işlemlerini başlatır. İptal kararı idare için bağlayıcıdır ve uygulanmak zorundadır. Davayı kazanan adayın ataması doğrudan yapılmazsa bile, hak kaybı giderilir ve süreci kaldığı yerden devam eder.
Hangi durumlar dava açmak için güçlü gerekçe sayılır?
Şu durumlar dava açmak için önemli gerekçelerdir:
-
Ret kararının gerekçesiz olması
-
Başvuru şartlarının sağlanmasına rağmen işlem tesis edilmemesi
-
Mülakat sonucu gibi subjektif değerlendirmelerin yeterli gerekçeye dayanmaması
-
Benzer durumda olan adaylara olumlu işlem yapılmış olması
Bu haller, işlemin eşitlik ilkesine aykırı olduğunu gösterir ve iptal ihtimalini artırır.
