Aile konutunun tapudan silinmesi davası, tapu kütüğüne aile konutu şerhi olarak işlenmiş bir taşınmazın artık bu niteliği taşımadığı durumlarda, ilgili şerhin mahkeme kararıyla tapu kaydından kaldırılması amacıyla açılan bir dava türüdür. Bu dava genellikle evliliğin sona ermesi, taşınmazın aile konutu olmaktan çıkması ya da tarafların ortak rızasıyla konutun bu statüden çıkarılması talepleri üzerine gündeme gelir.
Aile konutu şerhi neden silinmek istenir?
Aile konutu şerhi, eşlerin birlikte yaşadığı konutu korumak için konulur. Ancak zamanla bu konutun aile birliği içinde kullanılmaması, evliliğin sona ermesi veya taşınmazın başka amaçla kullanılmaya başlanması durumlarında şerh artık işlevsiz hale gelir. Aşağıdaki durumlar bu şerhin kaldırılmasını gerekli kılar:
-
Boşanma kararının kesinleşmesi
-
Eşlerin birlikte başka bir yere taşınarak mevcut konutu terk etmesi
-
Konutun satılması ya da kullanıma kapanması
-
Tarafların rızasıyla aile konutu niteliğinin sona erdiğinin kabulü
Bu gibi durumlarda, şerhin tapudan silinmesi için ilgili taraflar dava yoluna başvurabilir.
Aile konutu şerhi nasıl silinir?
Aile konutu şerhi, öncelikle eşlerin birlikte tapu müdürlüğüne başvurmasıyla kaldırılabilir. Ancak eşlerden biri rıza göstermiyorsa veya aralarında uyuşmazlık varsa, bu durumda aile mahkemesine başvurularak aile konutunun tapudan silinmesi davası açılır. Mahkeme, konutun artık aile birliği içinde kullanılmadığını tespit ederse, şerhin tapudan silinmesine karar verir.
Tapuya karar sunulduğunda, müdürlük ilgili kaydı tapu kütüğünden siler. Dava açılmadan önce alternatif olarak noterden alınmış rıza belgesi de sunularak işlem yapılabilir, ancak bu her zaman yeterli görülmeyebilir.
Aile konutu şerhi silinmeden konut satılabilir mi?
Aile konutu şerhi tapuda kayıtlı olduğu sürece, konutun maliki olan eş bu taşınmazı diğer eşin yazılı rızası olmadan satamaz, ipotek ettiremez veya kiraya veremez. Şerh silinmeden yapılan bu tür işlemler geçersiz sayılır ve tapu iptal ve tescil davası ile geri alınabilir.
Bu nedenle satış ya da başka bir tasarruf planlanıyorsa, şerhin kaldırılması zorunludur. Tapuda şerhin varlığı, alıcılar için de risk oluşturur; çünkü işlemin iptali hukuki ihtimaldir.
Hangi mahkeme aile konutu şerhinin silinmesine karar verir?
Aile konutunun tapudan silinmesi için açılacak dava, taşınmazın bulunduğu yer aile mahkemesinde açılır. Aile mahkemesinin bulunmadığı yerlerde görevli mahkeme asliye hukuk mahkemesidir. Davada taşınmazın güncel kullanım durumu, tarafların yerleşim yeri ve boşanma süreci dikkate alınır.
Mahkeme, gerekli görürse sosyal hizmet uzmanı raporu, tanık beyanı veya muhtarlık yazısı gibi delilleri de değerlendirerek karar verir.
Şerhin silinmesi için boşanma yeterli midir?
Boşanma kararı tek başına yeterli değildir. Kararın kesinleşmesi gerekir. Ayrıca tarafların hâlâ birlikte yaşamaya devam ettiği durumlarda, boşanma kararı olsa dahi taşınmaz aile konutu olarak kullanılmaya devam edebilir. Bu nedenle mahkeme konutun fiilen kullanılma durumunu da değerlendirerek şerhin kaldırılıp kaldırılmayacağına karar verir.
Taraflardan biri şerhin silinmesine karşı çıkarsa ne olur?
Eğer eşlerden biri şerhin tapudan kaldırılmasına karşı çıkarsa, diğer eş bu konuda aile konutunun tapudan silinmesi davası açabilir. Mahkeme, somut delillere göre konutun artık aile birliği içinde kullanılmadığını tespit ederse, karşı tarafın rızası olmasa bile şerhin kaldırılmasına karar verebilir. Mahkemeye konuyla ilgili deliller, önceki mahkeme kararları ve tapu kayıtları sunulmalıdır.
Aile konutu şerhi kaldırıldıktan sonra yeniden konulabilir mi?
Evet. Eğer taraflar daha sonra tekrar birlikte yaşamaya başlar ve konut yeniden ortak yaşam alanı haline gelirse, önceki şerh kaldırılmış olsa bile yeniden aile konutu şerhi koydurulması mümkündür. Bu durumda taraflar yeniden tapu müdürlüğüne başvurarak işlem yaptırabilir.
Aile Konutunun Tapudan Silinmesi Davası Sıkça Sorulan Sorular
Aile konutunun tapudan silinmesi davası nedir?
Aile konutunun tapudan silinmesi davası, tapu siciline aile konutu şerhi olarak işlenmiş bir taşınmazın artık bu özelliği taşımadığı gerekçesiyle, söz konusu şerhin tapudan kaldırılması amacıyla açılan hukuki bir süreçtir. Şerhin kaldırılması, özellikle boşanma sonrası veya taşınmazın aile konutu olarak kullanılmaması hâlinde gündeme gelir.
Aile konutunun tapudan silinmesi nasıl yapılır?
Aile konutu şerhi, tarafların birlikte tapu müdürlüğüne başvurmasıyla kaldırılabilir. Ancak taraflardan biri buna rıza göstermiyorsa veya şerhin silinmesine karşı çıkıyorsa, bu durumda aile mahkemesine dava açılarak şerhin kaldırılması talep edilir. Mahkeme, konutun artık aile konutu olarak kullanılmadığını tespit ederse tapuya şerhin silinmesine karar verir.
Aile konutunun tapudan silinmesi davası hangi mahkemede açılır?
Bu dava, taşınmazın bulunduğu yer aile mahkemesinde açılır. Aile mahkemesi yoksa görevli mahkeme asliye hukuk mahkemesi olur. Dava dilekçesinde, konutun aile birliği içinde kullanılmadığına dair gerekçeler açıkça belirtilmelidir.
Boşanma sonrası aile konutu şerhi otomatik olarak silinir mi?
Hayır. Boşanma kararı kesinleşmiş olsa bile aile konutu şerhi tapu sicilinde kalmaya devam eder. Şerhin silinmesi için ya tarafların birlikte tapuya başvurması ya da aile konutunun tapudan silinmesi davası açılarak mahkeme kararı alınması gerekir. Karar tapuya sunulduğunda şerh kaldırılır.
Aile konutu şerhinin silinmesi için hangi şartlar gerekir?
Şerhin tapudan silinebilmesi için konutun artık aile konutu olarak kullanılmadığı ispatlanmalıdır. Aşağıdaki durumlar bu şarta örnek oluşturabilir:
-
Tarafların başka bir adrese taşınması
-
Boşanmanın kesinleşmiş olması
-
Konutun satılması ya da fiilen terk edilmesi
-
Evlilik birliğinin sona ermiş olması
Mahkeme, bu hususları somut delillerle değerlendirerek karar verir.
Eşlerden biri şerhin kaldırılmasına itiraz ederse dava nasıl ilerler?
Eğer eşlerden biri şerhin silinmesini kabul etmezse, diğer eş aile mahkemesine başvurarak dava açabilir. Mahkeme, çelişmeli yargılama sonucunda konutun aile konutu niteliğini yitirip yitirmediğini değerlendirir. Gerekirse tanık beyanı, sosyal hizmet raporu, ikamet kayıtları gibi delillerle karar verilir.
Şerh silinmeden konut satılabilir mi?
Hayır. Tapuda aile konutu şerhi varken konut ancak diğer eşin yazılı rızasıyla devredilebilir. Aksi hâlde yapılan satış işlemi geçersiz sayılır ve tapu iptal davası açılabilir. Şerhin kaldırılması bu nedenle satış ve diğer tasarruflar açısından önemlidir.
Aile konutu şerhi yeniden konulabilir mi?
Evet. Şerh kaldırıldıktan sonra taraflar yeniden birlikte yaşamaya başlarsa veya aynı taşınmaz tekrar aile konutu olarak kullanılmaya başlanırsa, yeniden tapuya başvuru yapılarak aile konutu şerhi koydurulması mümkündür.
