Boşanma davası, eşlerden birinin veya avukatının yetkili aile mahkemesine boşanma dilekçesi sunmasıyla açılır. Yetkili mahkeme, tarafların yerleşim yeri veya son altı ay birlikte yaşadıkları yerdeki aile mahkemesidir.
Dava süreci, hazırlanan boşanma dilekçesinin mahkemeye verilmesiyle başlar. Dilekçede boşanma sebebi, velayet, nafaka, tazminat ve mal paylaşımı talepleri yer alır. Mahkeme dilekçeyi karşı tarafa tebliğ eder ve ilk duruşma günü belirlenir. Çekişmeli davalarda delil toplama ve tanık dinleme süreçleri başlarken, anlaşmalı boşanmalarda protokolün onaylanmasıyla süreç kısa sürede tamamlanabilir.
Doğru mahkemeye başvurmak önemlidir. Aile mahkemesi bulunmayan yerlerde, asliye hukuk mahkemesi boşanma davasına aile mahkemesi sıfatıyla bakar. Yanlış yerde dava açılması durumunda yetkisizlik kararı verilerek dosya yetkili mahkemeye gönderilir ve bu da süreci uzatır.
Boşanma davası nerede açılır?
Boşanma davası, eşlerden birinin yerleşim yeri mahkemesinde veya tarafların son altı ay birlikte oturdukları yerdeki aile mahkemesinde açılır.
Türk Medeni Kanunu’na göre boşanma davalarında yetki, tarafların mağduriyet yaşamaması için açıkça belirlenmiştir. Davacı, ister kendi ikamet ettiği yerde, ister son altı ay eşle birlikte yaşadığı yerde dava açabilir. Yanlış yerde açılan davalarda mahkeme yetkisizlik kararı verir.
Yetkili mahkemeye başvurmak sürecin hızlı ilerlemesi açısından kritiktir. Doğru mahkemede açılan davalarda zaman kaybı yaşanmaz, tarafların iddiaları hızlı şekilde değerlendirilir ve dava daha kısa sürede sonuçlanır.
Boşanma davası için gerekli belgeler nelerdir?
Boşanma davası açmak için boşanma dilekçesi, kimlik fotokopisi, evlilik cüzdanı örneği ve varsa delil niteliğindeki belgeler gerekir.
En temel belge boşanma dilekçesidir. Dilekçede tarafların kimlik bilgileri, boşanma sebepleri ve talepler açıkça yazılır. Bunun yanında davacının kimlik fotokopisi ve evlilik cüzdanı örneği dosyaya eklenmelidir. Davayı destekleyen deliller, örneğin mesaj kayıtları, tanık listesi, fotoğraflar ve sağlık raporları da mahkemeye sunulabilir.
Eksik belge ile dava açmak mümkündür ancak mahkeme sürecinde bu eksikliklerin tamamlanması istenir. Belgelerin dava başında eksiksiz verilmesi davanın daha hızlı ilerlemesine katkı sağlar.
Boşanma davası ne kadar sürer?
Anlaşmalı boşanma davaları birkaç hafta içinde sonuçlanırken, çekişmeli boşanma davaları genellikle 1 ila 3 yıl arasında sürer.
Anlaşmalı boşanmada taraflar, boşanma protokolü hazırlayarak mahkemeye sunar. Hakim protokolü uygun bulursa ilk duruşmada boşanmaya karar verebilir. Bu nedenle anlaşmalı boşanma, en hızlı sonuçlanan dava türüdür.
Çekişmeli boşanmalarda ise süreç daha uzundur. Delillerin toplanması, tanıkların dinlenmesi, nafaka, velayet ve mal paylaşımı gibi konularda anlaşmazlıkların çözülmesi zaman alır. Ayrıca mahkemelerin yoğunluğu da sürenin uzamasında önemli bir etkendir.
Anlaşmalı boşanma için şartlar nelerdir?
Anlaşmalı boşanma için evliliğin en az bir yıl sürmesi, tarafların boşanmayı kabul etmesi ve nafaka, velayet, mal paylaşımı gibi tüm konularda anlaşarak protokol hazırlamaları gerekir.
Protokolde, eşlerin çocukların velayeti, nafaka miktarı, tazminat ve mal paylaşımı gibi konularda anlaşmaya vardığı açıkça belirtilmelidir. Taraflar, protokolü mahkemeye sunar ve duruşmada iradelerini hâkim huzurunda beyan eder.
Hakim, protokolün çocuğun menfaatine uygun olup olmadığını ve tarafların iradesini denetler. Şartlar sağlanmışsa boşanmaya karar verilir. Bu dava türü genellikle kısa sürede sonuçlanır ve taraflar için daha az yıpratıcıdır.
Çekişmeli boşanma sebepleri nelerdir?
Çekişmeli boşanma; şiddetli geçimsizlik, aldatma, terk, hayata kast, pek kötü muamele veya suç işleme gibi sebeplerle açılabilir.
Türk Medeni Kanunu’nda sayılan özel boşanma sebeplerinin yanında, genel boşanma sebebi olarak evlilik birliğinin temelinden sarsılması yani şiddetli geçimsizlik kabul edilmiştir. Tarafların sürekli tartışması, aile birliğinin artık sürdürülemez hale gelmesi bu kapsamdadır.
Davacı, iddialarını delillerle ispatlamak zorundadır. Mahkeme sürecinde tanık beyanları, yazılı belgeler, mesajlar ve fotoğraflar gibi deliller kullanılarak iddialar desteklenebilir.
Boşanma davasında nafaka türleri nelerdir?
Boşanma davasında tedbir nafakası, iştirak nafakası, yoksulluk nafakası ve yardım nafakası talep edilebilir.
Tedbir nafakası, dava süresince eşin ve çocukların geçimini sağlamak için ödenir. İştirak nafakası, boşanma sonrası çocuğun eğitim ve bakım masrafları için bağlanır. Yoksulluk nafakası, boşanma ile yoksulluğa düşecek eş lehine hükmedilir. Yardım nafakası ise belirli özel durumlarda gündeme gelir.
Hakim, nafakanın türünü ve miktarını tarafların sosyal ve ekonomik durumlarını inceleyerek belirler. Çocuğun yararı ve tarafların yaşam koşulları dikkate alınır.
Boşanma davasında mal paylaşımı nasıl yapılır?
Boşanma davasında mal paylaşımı, evlilik süresince edinilen malların yarı yarıya paylaşılması esasına göre yapılır.
2002 yılından itibaren edinilmiş mallara katılma rejimi uygulanmaktadır. Bu rejime göre evlilik sırasında edinilen mallar ortak kabul edilir ve boşanma halinde eşler arasında eşit şekilde paylaşılır.
Evlilik öncesinde edinilen mallar, miras yoluyla kazanılan mallar veya kişisel eşyalar paylaşım kapsamına girmez. Mahkeme, tarafların sunduğu belgeler doğrultusunda mal paylaşımını gerçekleştirir.
Boşanma davasında velayet nasıl belirlenir?
Velayet, çocuğun üstün yararı gözetilerek mahkeme tarafından anne veya babadan birine verilir.
Hakim, çocuğun yaşı, ihtiyaçları ve gelişim sürecini dikkate alarak karar verir. Küçük yaşlardaki çocukların velayeti genellikle anneye verilse de kesin bir kural yoktur. Çocuğun menfaatini en iyi koruyacak ebeveyn tercih edilir.
Ekonomik koşullar, ebeveynin yaşam tarzı ve çocuğa sağlayacağı imkânlar dikkate alınır. Mahkeme, velayet kararında çocuğun fiziksel ve ruhsal gelişimini en çok destekleyecek ebeveyni belirler.
Boşanma davasında avukat tutmak zorunlu mu?
Boşanma davasında avukat tutmak zorunlu değildir ancak özellikle çekişmeli davalarda hukuki destek almak süreci kolaylaştırır.
Türk hukuk sisteminde kişiler davalarını kendileri açabilir. Ancak boşanma davaları, nafaka, velayet ve mal paylaşımı gibi karmaşık hukuki konuları içerdiğinden avukat yardımı almak hak kayıplarını önler.
Avukat desteği, dilekçelerin doğru hazırlanmasını, delillerin zamanında sunulmasını ve usul hatalarının önlenmesini sağlar. Bu nedenle avukat tutmak zorunlu olmasa da tavsiye edilir.
Boşanma davası masrafları ne kadardır?
Boşanma davası masrafları, dava harçları, gider avansı ve avukatlık ücreti gibi kalemlere göre değişir. Ortalama birkaç bin TL tutabilir.
Anlaşmalı boşanmalar daha düşük masrafla sonuçlanırken, çekişmeli boşanmalarda tanık, bilirkişi ve keşif gibi ek masraflar ortaya çıkabilir. Ayrıca avukatlık ücreti de davanın maliyetini etkileyen önemli unsurlardandır.
Masraflar şehirden şehre, davanın seyrine ve tarafların taleplerine göre farklılık gösterir. Ortalama olarak birkaç bin TL’lik giderle boşanma davası açılabilmektedir.
