Kanser ilaçlarının SGK tarafından karşılanma şartları, kanser tedavisi gören hastaların ilaç masraflarını sosyal güvenlik sistemi üzerinden karşılayabilmeleri için gerekli hukuki, idari ve tıbbi düzenlemeleri kapsar. Bu süreç, hem SGK’nın geri ödeme listesinde yer alan kanser ilaçlarını hem de istisnai olarak yurt dışından temin edilebilecek ilaçları içerir. Kanser hastalarının doğru başvuru adımlarını izlemesi, tedavinin aksamaması ve ilaç maliyetlerinin karşılanması açısından kritik öneme sahiptir. Özellikle pahalı onkolojik tedavilerde, SGK geri ödeme mekanizmalarının bilinmesi hastalar ve yakınları için büyük önem taşır.
SGK’nın Kanser İlacını Karşılama Politikası
SGK, geri ödeme listesinde bulunan kanser ilaçlarının bedelini belirli koşullar çerçevesinde karşılar. Bu koşullar, Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) ile düzenlenmiştir. SUT’ta ilacın hangi hastalıklar için, hangi dozlarda, hangi endikasyonlarda ve hangi sürelerle ödeneceği ayrıntılı olarak belirtilir.
Liste dışında kalan kanser ilaçlarının bedeli kural olarak SGK tarafından ödenmez. Ancak, yurt dışı ilaç temini kapsamında Sağlık Bakanlığı onayı ile bazı ilaçlar istisnai olarak ödenebilir. Bu kapsamda, ilacın zorunlu olduğuna dair onkoloji uzmanı raporu bulunması gerekir. Ayrıca bu raporun, SGK’nın belirlediği süreler içinde yenilenmesi de zorunludur.
Kanser ilaçlarının geri ödeme sürecinde, ilacın jenerik eşdeğerleri de dikkate alınır. SGK, mümkünse daha uygun maliyetli eşdeğer ilaçların kullanılmasını talep edebilir.
SGK Tarafından Kanser İlacı Karşılanma Şartları
SGK’nın kanser ilaçlarını ödemesi için yerine getirilmesi gereken başlıca şartlar şunlardır:
-
İlacın SGK geri ödeme listesinde yer alması
-
Hastalığın, ilacın onaylı endikasyonuna uygun olması
-
Onkoloji uzmanı tarafından reçete edilmesi
-
Gerektiğinde sağlık kurulu raporu alınması
-
İlacın SUT protokolüne uygun şekilde reçetelenmesi
Bu şartların eksiksiz yerine getirilmesi, ödeme sürecinde ret veya gecikme yaşanmaması için kritik öneme sahiptir. Özellikle rapor sürelerinin dolması, SGK ödemesinin durmasına neden olabilir.
Kanser İlacının SGK Tarafından Karşılanma Şartları ve Geri Ödeme Kriterleri Tablosu – 2025
| Şart | Açıklama |
|---|---|
| İlacın SGK Geri Ödeme Listesinde Bulunması | SGK, yalnızca Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) kapsamında geri ödeme listesine dahil edilmiş kanser ilaçlarının bedelini karşılar. Liste dışında kalan ilaçlar kural olarak ödenmez. |
| Onaylı Endikasyona Uygun Kullanım | İlacın yalnızca SGK tarafından kabul edilen hastalık ve kullanım alanlarında reçetelenmesi gerekir. Endikasyon dışı kullanım için ödeme yapılmaz, ancak Sağlık Bakanlığı onayıyla istisnalar mümkündür. |
| Onkoloji Uzmanı Tarafından Reçete Edilmesi | Kanser ilaçlarının SGK tarafından karşılanabilmesi için reçetenin mutlaka onkoloji uzmanı tarafından yazılması gerekir. Yetkisiz hekim reçeteleri ödeme kapsamına girmez. |
| Sağlık Kurulu Raporu Düzenlenmesi | Birçok kanser ilacı için en az üç hekimden oluşan sağlık kurulu raporu zorunludur. Raporda tedavi planı, ilacın gerekliliği ve doz bilgileri yer almalıdır. |
| SUT Protokolüne Uygun Reçeteleme | İlacın dozu, kullanım süresi ve tedavi planı SUT protokolü ile uyumlu olmalıdır. Aykırı reçetelemelerde SGK ödemeyi reddedebilir. |
| Rapor ve Belgelerin Süresinde Yenilenmesi | Rapor süresi dolduğunda ödeme durur. Bu nedenle raporların geçerlilik süresi dolmadan yenilenmesi gerekir. |
| Yurt Dışı İlaçlarda Sağlık Bakanlığı Onayı | Türkiye’de bulunmayan veya ruhsatlı olmayan kanser ilaçları için TİTCK onayı alınmalı ve ilacın yurt dışı ilaç listesinde yer alması sağlanmalıdır. |
Yurt Dışından Kanser İlacı Temini
Bazı kanser ilaçları Türkiye’de ruhsatlı olmadığı veya piyasada bulunmadığı için yurt dışı ilaç temini ile sağlanabilir. Bu durumda Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (TİTCK) aracılığıyla ilaç ithal edilir. Yurt dışı ilaç talebi için:
-
Onkoloji uzmanı tarafından hazırlanmış ayrıntılı tedavi raporu
-
İlacın Türkiye’de bulunmadığına dair belge
-
Sağlık Bakanlığı onayı
-
SGK’ya yapılacak ödeme talebi
SGK, yurt dışı ilaç bedellerini, Sağlık Bakanlığı onayı ve gerekli raporların eksiksiz sunulması halinde karşılar. Bu süreçte ilacın yurt dışı ilaç listesinde yer alması da önemlidir.
Kanser İlacı Başvuru Süreci ve İzlenecek Adımlar
Kanser ilacının SGK tarafından karşılanması için izlenecek adımlar:
-
Onkoloji uzmanına muayene olunması ve tedavi planının oluşturulması
-
Gerekirse sağlık kurulu raporu alınması
-
İlacın onaylı endikasyona uygun şekilde reçetelenmesi
-
Reçete ve raporun SGK’ya veya anlaşmalı eczaneye iletilmesi
-
Ödeme onayı ve ilacın temini
Başvuru sürecinde belgelerin eksiksiz hazırlanması, ödeme süresini kısaltır. Eksik veya hatalı belge, SGK tarafından ödeme reddine yol açabilir.
| Adım | Açıklama |
|---|---|
| 1. Onkoloji Uzmanı Muayenesi ve Tedavi Planı | Kanser ilacı talebi için öncelikle onkoloji uzmanına muayene olunmalı ve hastalığın tedavi planı hazırlanmalıdır. Bu plan, SGK başvurusu için temel belgedir. |
| 2. Sağlık Kurulu Raporu Hazırlanması | Birçok kanser ilacı için en az üç hekimden oluşan sağlık kurulu raporu gereklidir. Raporda ilacın gerekliliği, dozu ve kullanım süresi belirtilmelidir. |
| 3. İlacın SUT ve Geri Ödeme Listesi Kontrolü | İlacın Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) ve SGK geri ödeme listesinde yer alıp almadığı kontrol edilmelidir. Liste dışı ilaçlar için özel onay süreçleri gerekir. |
| 4. Reçetenin Düzenlenmesi | Kanser ilacı mutlaka onkoloji uzmanı tarafından, SUT protokolüne uygun şekilde reçete edilmelidir. Yanlış reçeteleme ödeme reddine neden olabilir. |
| 5. Belgelerin SGK’ya veya Anlaşmalı Eczaneye Sunulması | Rapor, reçete ve diğer belgeler SGK’ya doğrudan ya da anlaşmalı eczaneler üzerinden iletilir. Eksik belge süreci uzatır. |
| 6. SGK Ödeme Onayı ve İlaç Temini | SGK belgeleri inceledikten sonra ödeme onayı verir ve ilaç temin edilir. Yurt dışı ilaçlarda Sağlık Bakanlığı onayı ayrıca zorunludur. |
| 7. Tedavi Sürecinde Rapor Yenileme | Tedavi devam ediyorsa rapor süresi dolmadan yenilenmeli ve SGK’ya tekrar bildirilmelidir. Aksi halde ilaç ödemesi durur. |
Kanser İlacı Hukuki Haklar ve İtiraz Yolları
SGK’nın ilaç bedelini ödememesi halinde hasta, idari itiraz hakkını kullanabilir. Öncelikle SGK’ya yazılı başvuru yapılır. Olumsuz cevap alınırsa idare mahkemesinde dava açılabilir. Mahkeme, hastanın yaşam hakkını ve tedaviye erişim hakkını gözeterek karar verir.
Ayrıca, SGK’nın reddi nedeniyle tedavinin aksaması halinde tazminat davası açılması da mümkündür. Bu davalarda, ilacın tedavi için zorunlu olduğunun tıbbi raporlarla kanıtlanması gerekir.
Kanser İlaçları ve Hasta Hakları
Kanser tedavisinde kullanılan ilaçların temini, yalnızca maddi bir mesele değil, aynı zamanda yaşam hakkı ile doğrudan bağlantılıdır. Hasta Hakları Yönetmeliği, hastanın uygun tedaviye erişim hakkını güvence altına alırken, hekimlerin de en etkili tedaviye yönlendirme yükümlülüğünü düzenler.
SGK tarafından karşılanmayan ilaçlar konusunda hukuki başvuru yollarının bilinmesi, hastaların tedavi sürecinde kesinti yaşamaması için hayati önemdedir.
Kanser İlaçlarının SGK Tarafından Karşılanma Şartları ve Başvuru Süreci Sıkça Sorulan Sorular
Kanser ilaçlarının SGK tarafından karşılanması nedir ?
Kanser ilaçlarının SGK tarafından karşılanması, hastaların tedavilerinde kullandıkları belirli ilaçların bedelinin Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından mevzuata uygun şekilde ödenmesi anlamına gelir. Bu ödeme, yalnızca belirli şartlar yerine getirildiğinde yapılır.
SGK hangi kanser ilaçlarını karşılar ?
SGK, Sağlık Uygulama Tebliği (SUT)’nde yer alan ve geri ödeme listesine dahil edilmiş kanser ilaçlarının bedelini öder. Endikasyon dışı veya listede olmayan ilaçlar için ödeme yapılmaz; ancak Sağlık Bakanlığı onayı ile bazı istisnalar mümkündür.
Kanser ilaçlarının SGK tarafından karşılanma şartları nelerdir ?
İlacın SGK geri ödeme listesinde yer alması, onaylı endikasyona uygun kullanılması, onkoloji uzmanı tarafından reçete edilmesi ve gerektiğinde sağlık kurulu raporu düzenlenmesi gerekir. Bu şartların eksiksiz sağlanması ödeme için zorunludur.
SGK listesinde olmayan kanser ilaçları nasıl temin edilir ?
Türkiye’de ruhsatlı olmayan veya piyasada bulunmayan kanser ilaçları, Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (TİTCK) onayı ile yurt dışından temin edilebilir. Bu süreçte onkoloji uzmanı raporu ve gerekli belgeler SGK’ya sunulur.
Yurt dışından getirilen kanser ilaçlarını SGK öder mi ?
Evet, Sağlık Bakanlığı onayı alınmış ve yurt dışı ilaç listesinde yer alan kanser ilaçlarının bedeli SGK tarafından karşılanabilir. Bunun için tüm belgelerin eksiksiz hazırlanması gerekir.
SGK’nın ilaç ödemesini reddetmesi halinde ne yapılabilir ?
Ödeme reddi halinde önce SGK’ya yazılı itiraz yapılır. Olumsuz cevap alınırsa idare mahkemesinde dava açılabilir. Dava sürecinde ilacın tedavi için zorunlu olduğunu kanıtlayan raporlar önemlidir.
Kanser ilacı başvuru süreci ne kadar sürer ?
Belgelerin eksiksiz hazırlanması halinde başvuru süreci birkaç gün ile birkaç hafta arasında tamamlanabilir. Eksik evrak olması, onay sürecini uzatır.
Kanser ilaçlarının SGK tarafından karşılanmaması durumunda tazminat davası açılabilir mi ?
Evet. Tedavinin SGK’nın ödemeyi reddetmesi nedeniyle aksaması durumunda hasta, yaşam hakkı ve sağlık hakkı kapsamında tazminat talep edebilir. Bu davalar genellikle idare mahkemelerinde görülür.
Kanser İlaçlarının SGK Tarafından Karşılanma Şartları ve Başvuru Süreci Dikkat Edilmesi Gerekenler
SGK’nın Kanser İlaçlarını Karşılama Politikası
Kanser ilaçlarının SGK tarafından karşılanma şartları, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun hangi ilaçları, hangi koşullar altında ve ne şekilde ödeyeceğini belirleyen kurallardır. Bu kapsamda SGK, Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) ile belirlenen geri ödeme listesinde yer alan kanser ilaçlarını karşılar. Liste, ilacın hangi hastalıkta, hangi doz ve süre ile kullanılacağını net şekilde ortaya koyar.
Liste dışında kalan ilaçlar kural olarak ödenmez. Ancak Türkiye’de bulunmayan veya ruhsatlı olmayan ilaçlar, Sağlık Bakanlığı onayı ve gerekli raporlarla yurt dışından temin edilerek istisnai şekilde ödenebilir. Bu noktada hastanın doğru belge ve başvuru yollarını kullanması önemlidir.
SGK Tarafından Karşılanma Şartlarının Ayrıntıları
SGK’nın ödeme yapabilmesi için ilacın geri ödeme listesinde yer alması gerekir. Bunun yanı sıra ilacın onaylı endikasyona uygun kullanılması zorunludur. İlacın onkoloji uzmanı tarafından reçete edilmesi ve çoğu zaman sağlık kurulu raporu ile desteklenmesi gerekir.
Raporun süresinin dolması halinde ödeme durdurulur, bu nedenle raporun yenilenme tarihleri takip edilmelidir. İlacın reçetelenme biçimi ve dozu, SUT’ta belirtilen protokole uygun olmalıdır. Eksik veya hatalı reçeteler, SGK’nın ödemeyi reddetmesine yol açar.
Yurt Dışından Kanser İlacı Temin Süreci
Türkiye’de bulunmayan veya ruhsatlı olmasına rağmen piyasada temin edilemeyen kanser ilaçları, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (TİTCK) onayı ile yurt dışından getirilebilir. Bu süreç için onkoloji uzmanı raporu, ilacın Türkiye’de bulunmadığını gösteren belge ve Sağlık Bakanlığı onayı gereklidir.
İlaç, Sağlık Bakanlığı’nın yurt dışı ilaç listesinde yer alıyorsa SGK ödeme yapabilir. Ancak liste dışında kalan ilaçlar için ödeme yapılması oldukça istisnadır ve genellikle mahkeme kararı ile mümkün olur. Bu nedenle başvurudan önce ilacın yurt dışı listesinde olup olmadığı mutlaka kontrol edilmelidir.
Başvuru Sürecinde İzlenecek Adımlar
SGK’ya kanser ilacı başvurusu yaparken izlenmesi gereken adımlar:
-
Onkoloji uzmanı muayenesi ve tedavi planının oluşturulması
-
Gerekirse sağlık kurulu raporu alınması
-
İlacın reçetelenmesi ve belgelerin hazırlanması
-
Reçete ve raporun SGK’ya veya anlaşmalı eczaneye iletilmesi
-
Ödeme onayı sonrası ilacın temin edilmesi
Bu adımların eksiksiz takip edilmesi, sürecin hızlı tamamlanmasını sağlar. Eksik evrak olması, başvurunun reddedilmesine neden olabilir.
SGK Kararına İtiraz ve Hukuki Yollar
SGK’nın ilaç ödemesini reddetmesi halinde öncelikle kuruma yazılı itiraz yapılır. İtirazdan sonuç alınamazsa idare mahkemesinde dava açılabilir. Bu davalarda hastanın yaşam hakkı, sağlık hakkı ve tedaviye erişim hakkı temel argüman olarak kullanılır.
Tedavinin SGK reddi nedeniyle aksaması, hastanın tazminat davası açma hakkını da doğurabilir. Tazminat taleplerinde ilacın tedavi için zorunlu olduğuna ilişkin tıbbi raporların sunulması gerekir.
Kanser İlaçları ve Hasta Hakları
Kanser ilaçlarının temini, yalnızca mali bir konu değil aynı zamanda temel bir insan hakkı meselesidir. Hasta Hakları Yönetmeliği, hastanın tedaviye erişim hakkını korurken, hekimlerin de en uygun tedaviyi uygulama yükümlülüğünü düzenler. SGK’nın ödeme şartlarını ve istisnai durumları bilmek, hastaların tedavi sürecinde aksama yaşamaması için hayati önemdedir.
Tedaviye erişim konusunda yaşanan sorunlarda hukuki başvuru yollarının bilinmesi, hem hasta hem de yakınları için güçlü bir güvence sağlar.
Kanser İlaçları Danıştay Kararları
Danıştay 10. Daire Başkanlığı 2024/1171 E. , 2024/1000 K.
“İçtihat Metni”
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2024/1171
Karar No : 2024/1000
DAVANIN_ÖZETİ:Kolon malign neoplazmı hastası olan davacı tarafından, Dairemizin E:2024/329 sayılı esasına kayıtlı olarak görülen davasındaki istemine ek olarak, hastalığının tedavisinde kullanımı uygun görülen “panitumumab” etkin maddeli “…” isimli ilacın bedelinin tedavi süresi boyunca karşılanması talebiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı … Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezinin… tarih ve E-… sayılı işlemi ile anılan işlemin dayanağı olan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği’nin “Kanser Tedavisinde Kullanılacak İlaçların Kullanım İlkeleri” başlıklı 4.2.14. numaralı maddesinin “panitumumab” etkin maddeli “…” isimli ilacın “sotorasib” etkin maddeli “…” isimli ilaçla birlikte kullanılmasına olanak sağlamaması nedeniyle eksik düzenleme içerdiğinden bahisle iptali ve yürütülmesinin durdurulması istenilmektedir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ: …
DÜŞÜNCESİ :2577 sayılı Kanun’un 3. maddesine uygun bulunmayan dava dilekçesinin reddi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 14. maddesi uyarınca hazırlanan Tetkik Hakiminin raporu ve sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra davacının yürütmenin durdurulması istemi hakkında bir karar verilmeksizin dava dilekçesi öncelikle 2577 sayılı Kanun’un 14. maddesinin 3. fıkrasının (g) bendi uyarınca anılan Kanun’un 3. maddesine uygun olup olmadığı yönünden incelenerek gereği görüşüldü:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 3. maddesinde, idari davaların, Danıştay, idare mahkemesi ve vergi mahkemesi başkanlıklarına hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle açılacağı; dilekçelerde, tarafların ve varsa vekillerinin veya temsilcilerinin ad ve soyadları veya unvanları ve adreslerinin, davanın konusu ve sebepleri ile dayandığı delillerin, davaya konu olan idari işlemin yazılı bildirim tarihinin gösterileceği, ayrıca dava konusu kararın ve belgelerin asılları veya örneklerinin dava dilekçesine ekleneceği, dilekçeler ile bunlara ekli evrakın örneklerinin karşı taraf sayısından bir fazla olacağı hükmü yer almış; Kanun’un 14. maddesinde, dilekçelerin 3. ve 5. maddelere uygun olup olmadıkları hususu ilk inceleme konuları arasında sayılmış; 15. maddesinde de, dilekçelerin, 3. ve 5. maddelere uygun olmaması halinde uygun şekilde yeniden düzenlenmek veya noksanlıkları tamamlanmak üzere reddine karar verileceği kuralı getirilmiştir.
Yargılama hukukunun temel ilkelerinden biri taleple bağlılıktır. Bu ilke uyarınca iptali istenen idari işlemle sınırlı olarak mahkemelerce inceleme yapılması gerekmekte olup, talebin incelemeye konu olabilecek nitelikte açık, her türlü tereddütten uzak, belirli ve somut olması gerektiği kuşkusuzdur.
Dava dilekçesinin ve Dairemizin E:2024/329 sayılı esasına kayıtlı dosyasının birlikte incelenmesinden;
-Davacının, kolon malign neoplazmı hastası olduğu ve tedavi gördüğü, tedavi sürecini yürüten hekimi tarafından reçete edilen “panitumumab” ve “sotorasib” etkin maddeli ilaçların tedavide kullanılması için endikasyon dışı ilaç başvurusunda bulunulduğu, Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumunun … tarih ve E-… sayılı işlemi ile ilaçların kullanımının uygun bulunduğu, bunun üzerine anılan etkin maddeli ilaçların tedavi süresince karşılanması istemiyle Sosyal Güvenlik Kurumuna başvuru yapıldığı, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı … Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezinin … tarih ve E-… sayılı işlemi ile “panitumumab” etkin maddeli “…” isimli ilacın Sağlık Uygulama Tebliği’nin “panitumumab kullanım ilkeleri” başlıklı 4.2.14.C.3.t maddesi kapsamında ödenebileceğinin, “sotorasib” etkin maddeli “….” isimli ilacın ise, Sağlık Uygulama Tebliği’nin ekinde yer alan Ek-4/A “Bedeli Ödenecek İlaçlar Listesi”nde yer almadığından geri ödemesinin mümkün bulunmadığının belirtilmesi üzerine Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı … Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezinin … tarih ve E-… sayılı işleminin “sotorasib” etkin maddeli “…” isimli ilacın bedelinin tedavi süresi boyunca karşılanması talebinin reddine ilişkin kısmı ile anılan işlemin dayanağı olan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği’nin eki Ek-4/A “Bedeli Ödenecek İlaçlar Listesi”nin eksik düzenleme sebebiyle iptali istemiyle açılan davanın Dairemizin E:2024/329 esasına kaydedildiği, Dairemizin 07/02/2024 tarih ve E:2024/329 sayılı kararıyla davacının hak kaybına uğramaması açısından bireysel işlemin, davalı idarelerin savunmaları ve ara kararı cevapları alındıktan sonra bu konuda yeniden bir karar verilinceye kadar yürütülmesinin durdurulmasına; Sağlık Uygulama Tebliği’nin eki Ek-4/A “Bedeli Ödenecek İlaçlar Listesi”nin eksik düzenleme nedeniyle yürütülmesinin durdurulması isteminin ise, davalı idarelerin savunmaları ve ara kararı cevabı alındıktan veya yasal savunma ve cevap verme süreleri geçtikten sonra incelenmesine karar verildiği,
-Davacı tarafından, Dairemizin E:2024/329 sayılı dosyasına sunulan ve 26/02/2024 tarihli dilekçede, “panitumumab” etkin maddeli “…” isimli ilacın bedelinin tarafınca karşılandığından geri ödemesinin yapılması istemiyle başvurulması üzerine Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı … Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezinin … tarih ve E-… sayılı işlemi ile söz konusu ilacın bedelinin bu aşamada karşılanamayacağının bildirildiği, dolayısıyla Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı … Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezinin…. tarih ve E-… sayılı işleminin “…” isimli ilacın da bedelinin karşılanamayacağı sonucunun doğduğu belirtilerek … tarihli işlemin “…” isimli ilaca ilişkin kısmı ile Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği’nin “Kanser Tedavisinde Kullanılacak İlaçların Kullanım İlkeleri” başlıklı 4.2.14. numaralı maddesinin bu ilaç yönünden de eksik düzenleme içermesi sebebiyle iptaline karar verilmesi istenilerek dava dilekçesindeki talebinin genişletildiği beyan edilmiştir.
Davacının 26/02/2024 tarihli dilekçesi bir bütün olarak değerlendirildiğinde ve Dairemizin E:2024/329 sayılı dosyasındaki yargılama süreci gözetildiğinde, dilekçenin yeni bir dava dilekçesi olarak değerlendirilmesine karar verilerek ayrı bir esasa kaydedilmesi uygun görülmüştür.
Davacı tarafından, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı … Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezinin … tarih ve E-… sayılı işlemi ile anılan işlemin dayanağı olan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği’nin “Kanser Tedavisinde Kullanılacak İlaçların Kullanım İlkeleri” başlıklı 4.2.14. numaralı maddesinin “panitumumab” etkin maddeli “….” isimli ilacın, “sotorasib” etkin maddeli “…” isimli ilaçla birlikte kullanılmasına olanak sağlamamasına yönelik eksik düzenleme içermesi sebebiyle iptali istenilmiş ise de; anılan uygulama işleminde “panitumumab” etkin maddeli “….” isimli ilacın geri ödemesinin yapılamayacağı yönünde bir ifadenin doğrudan yer almadığı, “sotorasib” etkin maddeli “…” isimli ilacın geri ödemesinin mümkün olmayacağının açıkça belirtildiği, “panitumumab” etkin maddeli “…” isimli ilacın geri ödemesinin mümkün olmadığının Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı …. Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezinin … tarih ve E-… sayılı işlemi ile davacıya bildirildiği, ancak davacı tarafından Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı … Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezinin …. tarih ve E-… sayılı işlemi yönünden bir iptal isteminde bulunmadığı görülmektedir.
Öte yandan, davacı tarafından, Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği’nin “Kanser Tedavisinde Kullanılacak İlaçların Kullanım İlkeleri” başlıklı 4.2.14 numaralı maddesinin eksik düzenleme içerdiğinden bahisle iptali istenilmesine karşın, “panitumumab” etkin maddeli ilacın geri ödemesine ilişkin kriterlerin Sağlık Uygulama Tebliği’nin “panitumumab kullanım ilkeleri” başlıklı 4.2.14.C.3.t maddesinde düzenlendiği ve bu madde yönünden iptal istemine yer verilmediğinden, Sağlık Uygulama Tebliğinin 4.2.14.C.3.t maddesinin dava konusu edilip edilmediği anlaşılamamaktadır.
Bu haliyle, dava dilekçesinin, 2577 sayılı Kanun’un 3. maddesine uygun düzenlenmediği sonucuna varılmıştır.
Bu durumda, iptali istenilen işlem/işlemlerin tarih ve sayısı ile iptali istenilen düzenleyici işlemin hangi maddelerinin veya kısımlarının iptalinin istenildiğinin açık, net ve tereddüte mahal vermeyecek bir şekilde belirtilmesi, iptali istenilen her bir düzenlemeye yönelik hukuka aykırılık sebeplerinin ayrı ayrı açıklanması, istemin dava dilekçesinin konu, içerik ve sonuç kısımlarında uyumlu bir şekilde belirtilmesi suretiyle 2577 sayılı Kanun’un 3. maddesine uygun olarak yenilenen, Danıştay Başkanlığına hitaben yazılmış açık ve anlaşılabilir bir dilekçeyle dava açılması gerekmektedir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1) 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 15. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendi uyarınca, bu kararın tebliğinden itibaren 30 (otuz) gün içinde, yukarıda belirtilen eksiklikler giderilmek suretiyle ıslak veya elektronik imzalı dilekçe ile dava açmakta serbest olmak üzere DAVA DİLEKÇESİNİN REDDİNE,
2) Aynı Kanun’un 15. maddesi, 5. fıkrasına göre dilekçenin reddi üzerine yeniden verilecek dilekçede de aynı yanlışlıkların yapılması halinde davanın reddedileceğinin davacıya duyurulmasına,
3)Davanın yenilenmesi hâlinde yeniden harç alınmamasına, davanın yenilenmemesi durumunda yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, kullanılmayan … TL yürütmenin durdurulması harcının istemi halinde davacıya iadesine, 20/03/2024 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.
DANIŞTAY İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU 2020/1609 E. , 2021/954 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/1609
Karar No : 2021/954
İSTEMİN KONUSU : Danıştay Onuncu Dairesinin 22/11/2019 tarih ve E:2019/7017, K:2019/8584 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 21/04/2015 tarih ve 29333 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ’in 9. maddesinin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onuncu Dairesinin 22/11/2019 tarih ve E:2019/7017, K:2019/8584 sayılı kararıyla;
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 63, 72 ve 73. maddeleri uyarınca; Sağlık Bakanlığı ile Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı(SGK) arasında imzalanan 2015 Yılı Götürü Bedel Üzerinden Sağlık Hizmeti Alım Sözleşmesi ve Usul Esasları’nın 6. maddesinin 4. fıkrası ile günübirlik tedaviler dahil, yatarak tedavilerde kullanılan kanser ilaçlarının 01/07/2015 tarihinden itibaren Sağlık Bakanlığına bağlı sağlık tesislerince karşılanacağı, ödeme esaslarının ise ek protokol ile belirleneceğinin düzenlendiği, bu kapsamda iki idare arasında kemoterapi ilaçlarının ödeme şartlarına ilişkin ek protokol yapıldığı,
Sağlık Uygulama Tebliği’nin 2.1.2.B maddesinde günübirlik tedavi kapsamındaki işlemlerin tanımlandığı ve sağlık kurumlarında yatış ve taburcu işlemi yapılmadan 24 saatlik zaman dilimi içinde yapılan kemoterapi tedavisinin, günübirlik tedavi kapsamında değerlendirildiği,
Dava konusu uyuşmazlığın, hastane eczanelerinden günübirlik tedavi kapsamında yatış işlemi yapılmadan gerçekleştirilen kemoterapi tedavisindeki ilaçların serbest eczanelerden karşılanma zorunluluğunun bulunup bulunmadığı noktasında toplandığı,
5510 sayılı Kanun’un yukarıda aktarılan hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, geri ödeme kurumunun geri ödeme kapsamındaki sağlık hizmetlerinde, tıp eğitimini, hizmet basamağını, alt yapı ve kaynak kullanımı ile maliyet unsurlarını dikkate alarak sağlık hizmeti sunucularını fiyatlandırmaya esas olmak üzere ayrı ayrı sınıflandırmaya; Devletin doğrudan veya dolaylı olarak sağlamış olduğu sübvansiyonlar, sağlık hizmetinin niteliği itibarıyla hayati öneme sahip olup olmaması, kanıta dayalı tıp uygulamaları, maliyet-etkililik ölçütleri ve genel sağlık sigortası bütçesi dikkate alınmak suretiyle, her sınıf için tek tek veya gruplandırarak belirlemeye yetkili olduğu,
5510 sayılı Kanun’un 73. maddesinin 8. fıkrası uyarınca SGK’nın götürü bedel sağlık hizmet sunumu imzaladığı kamu idaresi sağlık hizmeti sunucularının sunmakla yükümlü olduğu “her türlü sağlık hizmeti” kavramının, günübirlik tedavileri de kapsadığı,
Yataklı tedavi kurumlarının içerisinde bulunan eczanelerde, ilgili Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği’nin 17. maddesinde de belirtildiği üzere hem yataklı tedavi kurumunda yatışı yapılmak suretiyle tedavi edilen hastalara, hem de kanun, tüzük, yönetmelik ve emirler gereğince yatırılmadan ilaç verilmesine lüzum görülen hastalara ilaç ve sıhhi malzeme sağlanabileceğinin açıkça düzenlendiği,
Yönetmeliğin 18. maddesinde ise yatan hastaların ilaçlarının ne şekilde hazırlanacağı ve hastanenin bulunduğu mahalde eczane bulunmaması halinde acil nitelikteki ilaç ve tıbbi malzemelerin, serbest eczanelerden herhangi biri tarafından piyasada bulunmadığının belirtilmesi halinde perakende satış fiyatı üzerinden ücreti alınmak suretiyle satışının düzenlendiği, davacı tarafından dayanak gösterilen bu maddenin dava konusu düzenlemelerle bir ilgisinin bulunmadığı;
6197 sayılı Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun’un 14/A maddesi hükmünün, bu yerlerde bulunan eczanelerin de ruhsata tabi olduklarını düzenlediği, bu yerlerden verilebilecek ilaç ve tıbbi malzemelerin ne olduğuna ilişkin bir düzenleme içermediği;
Dava konusu düzenlemenin, eczanelerin perakende satış yapmasına değil finansmanı sağlanan sağlık hizmetlerinin sunumuna ilişkin olduğu, eczanelerin izin, ruhsat ve satış yetkilerinin kendi özel mevzuatında düzenlendiği, 5510 sayılı Kanun ve buna bağlı ikincil mevzuat ile bu yerlerin izin, ruhsat ve satış yetkisine ilişkin düzenleme yapılamayacağı açık olmakla birlikte, geri ödeme kapsamındaki sağlık hizmet sunucusu olmaları itibarıyla geri ödeme kurallarına ilişkin olarak eczacıların hukuki menfaatlerini etkileyecek düzenlemeler yapılabileceği, bu kapsamda davalı idarelere 5510 sayılı Kanun ile sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliği ile sağlık hizmetine erişim hakkı arasında makul bir dengenin kurulması kaydıyla sağlık hizmetinin sunum şeklini belirleme yetkisi verildiği;
Dava konusu düzenlemeler bir bütün olarak değerlendirildiğinde, perakende olarak temini daha maliyetli olan kemoterapi ilaçlarının Sağlık Bakanlığına bağlı hastanelerce temin edilerek günübirlik tedavi kapsamındaki hastalara verilmesinde kamu yararına aykırı bir yönün bulunmadığı, kaynak kullanımında ekonomikliği ve verimliliği sağlayacak düzenlemeler ile meşakkatli bir tedavi süreci içeren kanser hastalarının ilaca erişimleri noktasında yaşanan sıkıntılarının giderilebileceği, netice itibarıyla dava konusu düzenlemelerin üst hukuk normlarına, kamu yararına ve hizmet gereklerine uygun olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, 05/08/2016 ve 18/01/2016 tarihlerinde maddelerde değişiklikler yapıldığı, hastane eczanesince yalnızca yatarak tedavi gören hastaların ilaçlarının karşılanabileceği, yatışı yapılmayan kanser hastalarının bu kapsamda değerlendirilemeyeceği, onların ihtiyaç duydukları ilaçların serbest eczanelerden temin edilmesinin engellenmesinin hukuka ve mevzuata aykırı olduğu, konusuz kalan kısımlar olmasına rağmen davanın reddine karar verilmesinin de hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI : Davalı idareler tarafından, Danıştay Onuncu Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’UN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan;
“a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması” sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Danıştay Onuncu Dairesinin temyize konu 22/11/2019 tarih ve E:2019/7017, K:2019/8584 sayılı kararının dava konusu Tebliğ’in 9. maddesinin (a) ve (b) bendi yönünden oyçokluğu, (c) bendi yönünden oybirliğiyle ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 18/05/2021 tarihinde karar verildi.
KARŞI OY
X- Dava konusu Tebliğ’in 9. maddesinin (a) bendi ile esas Tebliğ’in 4.1.2 numaralı maddesinin 3. fıkrasının üçüncü cümlesinin değiştirildiği, (b) bendi ile aynı maddenin 4. fıkrasının sonuna cümle eklendiği ve (c) bendi ile de esas Tebliğ’in 4.1 numaralı maddesine alt madde eklendiği görülmektedir.
Ancak dava açıldıktan sonra 05/08/2015 tarih ve 29436 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ’in 10. maddesi ile esas Tebliğ’in 4.1.2 numaralı maddesinin değiştirildiği ve davacı tarafından herhangi bir uygulama işleminin de dava konusu edilmediği anlaşıldığından, dava konusu Tebliğ’in 9. maddesinin (a) ve (b) bentlerinin uygulanma imkanı kalmamıştır.
Açıklanan nedenle, dava konusu Tebliğ’in anılan bentleri yönünden konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığı yolunda karar verilmesi gerekirken, işin esası incelenerek verilen Daire kararının bu kısmının bozulması gerektiği oyuyla, çoğunluk kararına katılmıyorum.
