Dosya işlemden kaldırıldı ne demek sorusu, dava takibi yapan vatandaşların e-Devlet veya UYAP üzerinden karşılaştığı ifadelerdendir ve çoğu zaman davanın bittiği ya da reddedildiği şeklinde yanlış anlaşılır. Oysa bu ifade, mahkemenin geçici bir işlem yaptığı anlamına gelir ve dosyanın tamamen kapandığı ya da sona erdiği anlamına gelmez. Bu durum, usul yönünden yapılan teknik bir işlemdir.
Dosyanın işlemden kaldırılması ne anlama gelir?
Dosyanın işlemden kaldırılması, genellikle taraflardan birinin usule uygun işlem yapmaması veya dosyanın belli bir süre atıl kalması nedeniyle mahkemenin geçici olarak dosya üzerindeki işlemleri durdurmasıdır. Mahkeme, bu durumda davayı reddetmez; yalnızca tarafların hareketsizliği nedeniyle dosyayı aktif takipten çıkarır. Bu işlem bir nevi askıya alma niteliği taşır.
Özellikle hukuk davalarında, davacı taraf ön inceleme duruşmasına katılmazsa ya da verilen süre içinde eksik belgeleri tamamlamazsa, mahkeme dosyayı işlemden kaldırabilir. Bu durum davanın sonlandığı anlamına gelmediği gibi, daha sonra işlemden kaldırılan dosya tekrar işleme alınabilir.
Dosya işlemden neden kaldırılır?
Mahkemeler dosyayı işlemden kaldırma kararını şu gibi sebeplerle alabilir:
-
Taraflardan birinin duruşmaya mazeretsiz olarak katılmaması
-
Dilekçe teatisinin tamamlanmaması
-
Gerekli harç ve gider avanslarının yatırılmaması
-
Ön inceleme ya da tahkikat işlemlerinin taraflarca sürüncemede bırakılması
Bu gibi durumlarda mahkeme, dosyanın sağlıklı yürütülemediğini değerlendirerek geçici olarak işlem yapmamaya karar verir. Böylece yargılama faaliyeti durdurulmuş olur.
İşlemden kaldırılan dosya tekrar nasıl işleme alınır?
İşlemden kaldırılan bir dosyanın tekrar aktif hale gelebilmesi için taraflardan birinin “yeniden işleme konulması” talebinde bulunması gerekir. Bu talep, üç ay içinde yapılmalıdır. HMK m.150’ye göre bu süre hak düşürücü niteliktedir; yani süre geçtikten sonra aynı dosya üzerinden işlem yapılamaz ve dava açılmamış sayılır.
Taraf, üç ay içinde bir dilekçe vererek ve gerekirse eksiklikleri tamamlayarak dosyanın yeniden işleme alınmasını talep edebilir. Mahkeme bu talebi kabul ettiğinde, yargılama kaldığı yerden devam eder.
İşlemden kaldırma kararı hangi davalarda uygulanır?
İşlemden kaldırma kararı en çok hukuk yargılamalarında görülür. Özellikle aile, iş ve tüketici mahkemelerinde davacı tarafın hareketsizliği sık rastlanan bir durumdur. Ceza davalarında ise işlemden kaldırma gibi bir uygulama genellikle bulunmaz; orada takipsizlik, düşme veya beraat gibi kararlar söz konusu olur.
Bu nedenle ceza davası dosyaları işlemden kaldırılır mı sorusunun cevabı genellikle hayırdır. Ceza yargılamasında usule aykırılıklar farklı müesseselerle çözülür.
İşlemden kaldırma ile davanın reddi aynı şey midir?
Hayır. İşlemden kaldırma, yargılamanın geçici olarak durdurulmasıdır. Davanın reddi ise esasa veya usule ilişkin kesin bir karardır. İşlemden kaldırılan dosya, süresi içinde tekrar işleme alınabilirken; reddedilen bir dava aynı sebeple yeniden açılamaz.
İşlemden kaldırma ile davanın düşmesi de karıştırılmamalıdır. Dava düşmesi genellikle ceza yargılamasında ortaya çıkar ve süresi içinde gerekli işlem yapılmaması sonucu meydana gelir.
Dosyanın işlemden kaldırıldığını nasıl öğrenebilirim?
Dosyanın işlemden kaldırıldığını öğrenmenin birkaç yolu vardır:
-
e-Devlet veya UYAP Vatandaş Portalı üzerinden yapılan dava sorgusunda “Dosya işlemden kaldırıldı” ibaresi yer alır.
-
Mahkeme kalemine başvurularak durumu öğrenebilirsiniz.
-
Avukatınız dosyayı UYAP Avukat Portalı üzerinden takip ederek size bilgi verir.
Bu ifade ile karşılaşıldığında panik yapılmamalı; dosyanın durumu uzman bir avukatla birlikte değerlendirilmelidir.
Dosya işlemden kaldırıldıysa dava sona ermiş sayılır mı?
Hayır. İşlemden kaldırılan dava sona ermiş sayılmaz. Ancak taraf, üç ay içinde dosyanın yeniden işleme alınmasını talep etmezse, dava “açılmamış sayılır”. Bu durumda dava tamamen sona ermiş olur ve aynı konuda yeniden dava açmak gerekebilir. Bu nedenle işlemden kaldırılan dosyalar mutlaka takip edilmelidir.
Tarafın üç aylık süre içinde harekete geçmemesi davanın kesin olarak sona ermesine yol açar.
Dosya İşlemden Kaldırıldı Ne Demek Sıkça Sorulan Sorular
Dosya işlemden kaldırıldı ne demek?
Dosya işlemden kaldırıldı demek, mahkemenin geçici olarak dava dosyası üzerindeki yargılama faaliyetlerini durdurması anlamına gelir. Bu işlem, genellikle tarafların süresinde gerekli işlemleri yapmaması ya da duruşmalara katılmaması gibi nedenlerle uygulanır. Dosya işlemden kaldırılması, davanın reddi ya da sona erdiği anlamına gelmez.
Dosya neden işlemden kaldırılır?
Mahkeme bir dosyayı şu nedenlerle işlemden kaldırabilir:
-
Dava dilekçesinin eksik olması veya harcın yatırılmaması
-
Ön inceleme ya da tahkikat duruşmasına mazeretsiz katılım olmaması
-
Tarafların dosyayı sürüncemede bırakması
-
Usul işlemlerinin süresinde tamamlanmaması
Bu gibi durumlar yargılamayı ilerletmeyi engellediği için mahkeme, dosyayı işlemden kaldırarak geçici bir durdurma kararı verir.
İşlemden kaldırılan dosya nasıl yeniden işleme alınır?
Taraflardan biri, dosyanın işlemden kaldırılmasından itibaren üç ay içinde yeniden işleme alınması talebinde bulunursa, dosya kaldığı yerden devam eder. Bu süre içinde yapılan başvuru üzerine mahkeme, yargılamaya devam eder. Aksi halde dava açılmamış sayılır ve tamamen sona erer.
İşlemden kaldırılan dava düşer mi?
Hayır. Dosyanın işlemden kaldırılması, doğrudan davanın düşmesi anlamına gelmez. Ancak taraf, üç ay içinde yeniden işleme alma talebinde bulunmazsa dosya “açılmamış sayılır” ve bu, davanın fiilen sona erdiği anlamına gelir. Bu durumda aynı konuda yeniden dava açılması gerekir.
Dosya işlemden kaldırıldı ifadesi hangi davalarda görülür?
Bu ifade en çok hukuk davalarında karşımıza çıkar. Aile mahkemesi, iş mahkemesi, tüketici mahkemesi gibi hukuk mahkemelerinde tarafların hareketsiz kalması hâlinde dosya işlemden kaldırılabilir. Ceza davalarında ise işlemden kaldırma değil, “düşme” veya “takipsizlik” gibi farklı prosedürler uygulanır.
Dosya işlemden kaldırıldıysa e-Devlet’te dava görünür mü?
Evet. Dosya işlemden kaldırılmış olsa da e-Devlet veya UYAP Vatandaş Portalı üzerinden dava dosyasının genel bilgileri görüntülenebilir. Ancak dosya durumu kısmında “işlemden kaldırıldı” ibaresi yer alır ve duruşma tarihi gibi bilgiler gösterilmez. Bu durumda, yeniden işleme alma süreci içinde olduğunuzu unutmamalısınız.
Dosya işlemden kaldırıldıktan sonra ne kadar sürede yeniden açılabilir?
Dosya işlemden kaldırıldıktan sonra yeniden işleme alınması için hak düşürücü süre olan üç ay geçmeden mahkemeye dilekçe verilmelidir. Bu sürenin kaçırılması hâlinde dava tüm sonuçlarıyla birlikte sona ermiş olur. Bu nedenle işlemden kaldırma durumunda hukuki destek alınarak sürecin takip edilmesi önemlidir.
Dosyanın işlemden kaldırılması kararı taraflara bildirilir mi?
Genellikle işlemden kaldırma kararı taraflara tebligatla bildirilir. Ancak bazı durumlarda UYAP sistemine işlenmesi yeterli görülür. Taraflar dosyayı aktif şekilde takip etmiyorsa bu karardan geç haberdar olabilir. Tensip zaptı veya ara kararlar yoluyla alınan bu tür kararlar dikkatle izlenmelidir.
