İkamet izni reddine karşı dava, Türkiye’de kalmak isteyen bir yabancının ikamet izni başvurusunun reddedilmesi üzerine bu işleme karşı açtığı iptal davasıdır. İkamet izni, yabancıların Türkiye’de belirli bir süre yasal olarak kalabilmeleri için sahip olmaları gereken bir statüdür. Ancak bazı durumlarda Göç İdaresi, başvuruyu reddedebilir veya mevcut izni uzatmayabilir. Bu hallerde hukuki yolla itiraz edilmesi mümkündür.
İkamet İzni Nedir ve Neden Reddedilir?
İkamet izni, yabancıların Türkiye’de yasal olarak kalabilmesi için Göç İdaresi tarafından verilen idari bir izindir. Kısa dönem, aile ikamet izni, öğrenci izni, uzun dönem gibi türleri vardır. Bu izinlerin alınabilmesi için belirli belgelerin eksiksiz ve doğru şekilde sunulması gerekir.
İkamet izni reddi genellikle şu nedenlerle gerçekleşir:
-
Başvurunun süresi içinde yapılmaması
-
Belgelerin eksik ya da sahte olması
-
Türkiye’de kalış amacının makul görülmemesi
-
Kamu düzeni veya kamu güvenliği açısından tehdit oluşturulması
-
Vize ihlali veya izinsiz çalışma
İkamet izni reddi bir idari işlem olduğundan, yasal süresi içinde itiraz edilebilir ve iptal edilmesi talep edilebilir.
İkamet İzni Reddine Karşı Dava Açma Süreci
İkamet izni reddine karşı dava açma hakkı, kararın ilgili kişiye tebliğinden itibaren 60 gün içinde kullanılır. Bu süre, idari yargılama usul kanununa göre belirlenmiş olup hak düşürücü niteliktedir.
Dava süreci şu şekilde işler:
-
Ret kararının yazılı ve gerekçeli olarak alınması gerekir.
-
Kararın içeriği detaylıca incelenir; eksik ya da hatalı uygulama tespit edilir.
-
İptal davası dilekçesi hazırlanır.
-
Belgelerle desteklenmiş şekilde idare mahkemesine başvuru yapılır.
-
Dava dosya üzerinden görülür, ancak gerekirse duruşma yapılabilir.
Göç İdaresi kararlarının iptali için yapılan başvurularda, başvuru gerekçeleri açık, somut ve belgelerle destekli olmalıdır.
İkamet İzni Reddine Karşı Hangi Mahkeme Yetkilidir?
İkamet izni reddine karşı açılacak dava, ret kararını veren Göç İdaresi’nin bulunduğu ildeki idare mahkemesi nezdinde açılır. Örneğin Ankara İl Göç İdaresi’nin verdiği ret kararı için Ankara İdare Mahkemesi yetkilidir.
İdare mahkemesi, yalnızca işlemin hukuka uygun olup olmadığını değerlendirir. Kararın yerindeliği değil, hukuka uygunluk yönü incelenir. Mahkeme gerekirse yürütmenin durdurulması kararı da verebilir.
İdari yargıda ikamet izni reddine karşı dava, yalnızca belirli süreler içinde ve belirli usule uygun şekilde açıldığında geçerli olur.
Hangi Durumlarda İkamet İzni Reddine Karşı Dava Açılabilir?
İkamet izni başvurusu reddedilen herkes, bu karara karşı dava açma hakkına sahiptir. Ancak davanın başarılı olabilmesi için hukuka aykırı bir işlem bulunması gerekir. Aşağıdaki durumlar bu kapsamda sayılabilir:
-
Belgelerin eksik olduğu gerekçesiyle başvuru reddedilmiş, oysa tüm belgeler sunulmuşsa
-
Başvuru süresinde yapılmış olmasına rağmen süresinde yapılmadığı belirtilmişse
-
Kişi hakkında kamu düzenine tehdit oluşturduğuna dair somut bilgi yoksa
-
Öğrenci, çalışan, evli gibi yasal dayanaklı kalış sebepleri varken ret kararı verilmişse
Bu gibi hallerde ret kararı iptal edilebilir ve kişiye ikamet izni verilebilir.
İkamet izninin haksız veya eksik değerlendirme sonucu reddedilmesi, iptal davasının gerekçesini oluşturur.
Dava Açmadan Önce Hangi Belgeler Hazırlanmalıdır?
İkamet izni reddine karşı açılacak davada, başvurunun hukuka uygun şekilde yapıldığını gösteren belgeler mahkemeye sunulmalıdır. Aksi halde dava ispat yetersizliği nedeniyle reddedilebilir. Gerekli olabilecek belgeler şunlardır:
-
Ret kararının tebliğ yazısı
-
Başvuru sırasında sunulan belgelerin kopyaları
-
Pasaport fotokopisi ve varsa vize belgeleri
-
Türkiye’deki adres kaydı ve kira sözleşmesi
-
SGK kaydı, öğrenci belgesi, evlilik cüzdanı vb.
Dava açılmadan önce bu belgelerin eksiksiz hazırlanması, sürecin sağlıklı yürümesi açısından büyük önem taşır.
İkamet İzni Reddine Karşı Dava Ne Kadar Sürer?
Davanın süresi, mahkemenin iş yoğunluğuna ve dosyanın kapsamına göre değişir. Genellikle 4 ila 8 ay arasında sonuçlanır. Mahkemenin yürütmenin durdurulması kararı vermesi hâlinde, kişinin sınır dışı edilmesi geçici olarak engellenebilir.
Mahkeme, tüm belgeleri inceledikten sonra karar verir. Dava dilekçesinin içeriği, belgelerin eksiksiz sunulması ve hukuki gerekçelerin açıklığı, sonuca doğrudan etki eder.
İkamet İzni Reddine Karşı Dava Açmak İçin Avukat Gerekli mi?
Avukatla temsil zorunlu değildir. Ancak ikamet izni reddine karşı dava, idare hukuku ve yabancılar hukuku bilgisi gerektiren teknik bir alandır. Bu nedenle, özellikle Türkçe bilmeyen ya da hukuki süreçlere aşina olmayan yabancılar açısından bir avukattan yardım almak oldukça faydalıdır.
İkamet izni reddine karşı yapılan itirazların başarı şansı, dilekçenin doğru yazılması ve delillerin düzgün sunulmasıyla doğrudan ilişkilidir.