TSK’da terfi engeline karşı açılan dava, Türk Silahlı Kuvvetleri personelinin mevzuatta öngörülen şartları taşımasına rağmen çeşitli nedenlerle terfi ettirilmemesi hâlinde, bu idari işlemin hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle idare mahkemesinde açtığı iptal davasıdır. Bu dava, keyfi değerlendirmelere karşı personelin kariyerini ve özlük haklarını korumayı amaçlar.
TSK’da terfi sistemi nasıl işler?
TSK’da terfiler; hizmet süresi, kıdem, sicil notları, görev başarıları, disiplin durumu ve kadro durumu gibi ölçütlere bağlı olarak yapılır. Subay ve astsubaylar, belirli hizmet sürelerini tamamladıktan sonra bir üst rütbeye terfi etmeye hak kazanırlar. Bu değerlendirme, Kuvvet Komutanlıkları ve Yüksek Askerî Şûra kararlarıyla şekillenir.
Terfi, sadece kıdem esasına değil, aynı zamanda genel değerlendirme notlarına, disiplin siciline ve sağlık durumuna da bağlıdır. Ancak tüm kriterlerin sağlandığı durumlarda terfi engelleniyorsa, bu işlem yargı denetimine açık hâle gelir.
Terfi engeli hangi gerekçelere dayanabilir?
TSK’da personelin terfi etmesi şu gerekçelerle engellenebilir:
-
Yetersiz sicil notu ya da son üç yılın ortalamasının altında not almak
-
Disiplin cezası ya da ceza soruşturması geçirmiş olmak
-
Sağlık nedeniyle görev kısıtlaması bulunması
-
Güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlanması
-
Takdir yetkisinin sübjektif biçimde kullanılması
Bu gerekçelerin somut belge ve değerlendirme raporlarıyla desteklenmesi gerekir. Aksi hâlde işlem hukuka aykırı olur.
TSK’da terfi engeline karşı nasıl dava açılır?
Terfi ettirilmediğine ilişkin işlem, personele bildirildiği anda, kişi bu işleme karşı 60 gün içinde idare mahkemesinde iptal davası açabilir. Bu dava, idarenin takdir yetkisinin denetimi ile sınırlı olsa da; kararın objektif, somut ve gerekçeli olup olmadığı mahkemece ayrıntılı şekilde incelenir.
Dava açılmadan önce kişinin durumunu belgeleyen evraklar, sicil raporları ve varsa disiplin kayıtları detaylı şekilde incelenmelidir.
Terfi işlemi hangi mahkemede dava edilir?
İşlemi yapan idari merciin bulunduğu yerdeki idare mahkemesi yetkilidir. Genelkurmay Başkanlığı, Kuvvet Komutanlıkları veya Millî Savunma Bakanlığı tarafından yapılan değerlendirmelerde Ankara idare mahkemeleri yetkili olur. Askeri personelin özlük haklarına ilişkin işlemler, idari yargı tarafından denetlenir.
Dava açarken hangi belgeler gereklidir?
Terfi engeline karşı açılan davada sunulması gereken başlıca belgeler şunlardır:
-
Terfi edilmeme kararının yazılı örneği
-
Sicil ve başarı değerlendirme formları
-
Görev puanı çizelgeleri
-
Sağlık durumunu gösteren raporlar
-
Eşit durumda olan personelin terfi ettirildiğine dair belgeler
-
Varsa disiplin cezalarının affedildiğini gösteren kararlar
Bu belgeler, işlemin objektiflikten uzak olduğunu göstermek için önemlidir.
Terfi edilmeme işlemi hangi durumlarda iptal edilir?
Aşağıdaki durumlar varsa mahkeme işlemi iptal edebilir:
-
İşlemin gerekçesiz olması
-
Sicil notlarının usule aykırı şekilde düzenlenmesi
-
Emsal kişilere terfi verilip davacıya verilmemesi
-
Değerlendirme kriterlerinin mevzuata uygun şekilde uygulanmaması
Bu tür aykırılıklar mahkemece tespit edilirse işlem iptal edilir.
Yürütmenin durdurulması talep edilebilir mi?
Evet. Terfi işlemi iptal davasıyla birlikte yürütmenin durdurulması da talep edilebilir. Ancak bu, genellikle emeklilik, kademe ilerlemesi ya da meslekten çıkarma riski gibi telafisi güç zararların doğması ihtimali varsa kabul edilir. Mahkeme, yürütmeyi durdurduğunda işlem geçici olarak askıya alınır.
Dava olumlu sonuçlanırsa ne olur?
Mahkeme işlemi iptal ederse, davacının terfi değerlendirmesi yeniden yapılır. İşlem iptal edildiğinde kişi, göreve iade edilerek terfi ettirilmiş gibi özlük haklarına sahip olur. Geriye dönük olarak maaş farkları da ödenebilir. Ayrıca idare kararı uygulamazsa tam yargı davası açılarak tazminat talep edilebilir.
TSK’da Terfi Engeline Karşı Açılan Dava Sıkça Sorulan Sorular
TSK’da terfi engeline karşı açılan dava nedir?
TSK’da terfi engeline karşı açılan dava, Türk Silahlı Kuvvetleri personelinin terfi haklarının hukuka aykırı şekilde engellenmesi hâlinde, bu işlemin iptali için idare mahkemesinde açtığı davadır. Dava ile terfi edilmeme kararının gerekçeleri ve hukuka uygunluğu yargı tarafından denetlenir.
TSK’da terfi süreci nasıl işler?
TSK’da terfiler, hizmet süresi, sicil notları, disiplin durumu, görev performansı ve kadro durumu gibi ölçütler esas alınarak yapılır. Bu değerlendirmeler sonucunda uygun görülen personel bir üst rütbeye terfi ettirilir. Değerlendirme süreci, ilgili kuvvet komutanlıkları ve yüksek değerlendirme kurulları tarafından yürütülür.
Terfi engeli hangi durumlarda ortaya çıkar?
Terfi engeli doğuran başlıca durumlar şunlardır:
-
Sicil notunun terfi için gerekli ortalamanın altında olması
-
Disiplin cezası almış olmak veya hakkında disiplin soruşturması bulunması
-
Sağlık durumunun görev için yeterli olmaması
-
Kadro yetersizliği veya hizmetin gerekleri bahanesiyle değerlendirme dışı bırakılmak
-
Objektif olmayan değerlendirme raporları
Bu durumların geçerli ve somut gerekçelere dayanması gerekir. Aksi hâlde işlem yargı yoluyla iptal edilebilir.
TSK’da terfi engeline karşı nasıl dava açılır?
Terfi edilmeme kararı personele yazılı olarak tebliğ edildikten sonra, 60 gün içinde idare mahkemesinde iptal davası açılabilir. Dava dilekçesinde terfi için gerekli tüm şartların sağlandığı, işlemin somut gerekçeye dayanmadığı veya eşitlik ilkesine aykırı olduğu açık şekilde belirtilmelidir.
Terfi engeline karşı dava hangi mahkemede açılır?
İşlemi tesis eden idarenin bulunduğu yerdeki idare mahkemesi yetkilidir. Örneğin karar Millî Savunma Bakanlığı ya da Genelkurmay Başkanlığı tarafından verilmişse dava Ankara idare mahkemesinde açılır. Askeri personelin terfi, atama ve görev işlemleri idari yargının konusudur.
Dava sürecinde hangi belgeler gereklidir?
Mahkemeye sunulabilecek belgeler şunlardır:
-
Terfi edilmeme kararının yazılı örneği
-
Son üç yıla ait sicil notları ve değerlendirme raporları
-
Hizmet çizelgeleri ve görev başarı belgeleri
-
Disiplin sicil durumu ve varsa ceza affı belgeleri
-
Benzer durumda olan kişilerin terfi ettiğine dair belgeler
Bu belgelerle işlemin keyfi ya da hukuka aykırı olduğu ispatlanabilir.
Dava ne kadar sürede sonuçlanır?
İdare mahkemelerinde açılan terfi iptal davaları genellikle 6 ila 12 ay arasında sonuçlanır. Yargılama süresi, davanın içeriğine ve mahkemenin iş yüküne göre değişebilir. Gerekirse bilirkişi incelemesi yapılabilir.
Yürütmenin durdurulması istenebilir mi?
Evet. Terfi edilmeme kararı, personele önemli kariyer ve özlük hakkı kayıpları doğuruyorsa, yürütmenin durdurulması talep edilebilir. Mahkeme, işlemin açıkça hukuka aykırı olması ve telafisi güç zarar doğurma ihtimalinin bulunması hâlinde bu talebi kabul edebilir.
Mahkeme işlemi iptal ederse ne olur?
Mahkeme terfi edilmeme kararını iptal ederse, davacı hakkında yeniden değerlendirme yapılır. İptal kararı, terfi işleminin geçersizliğini ortaya koyar ve personelin terfi etmiş gibi özlük haklarından yararlanması sağlanabilir. Ayrıca uğranılan zararlara ilişkin tam yargı davası ile tazminat talebinde bulunulabilir.
