Aday Memurluktan İlişik Kesilmesine Karşı Dava

Aday memurluktan ilişik kesilmesine karşı dava, kamu kurumunda aday memur olarak görev yapan kişinin asli memurluğa geçirilmeden önce görevine son verilmesine karşı açtığı idari davadır. Bu dava, işlemin gerekçesiz, keyfi veya hukuka aykırı şekilde tesis edilip edilmediğini denetlemek amacıyla açılır. Aday memurlar da diğer memurlar gibi yargı yoluna başvurma hakkına sahiptir.

Aday Memurluktan İlişik Kesilmesi Nedir?

Aday memurluktan ilişik kesilmesi, kamu kurumunda görev yapan aday memurun; deneme süresi içinde başarısız, disiplinsiz, yetersiz ya da memurluğa uygun görülmemesi hâlinde asli memurluğa geçirilmeden görevine son verilmesidir. Bu işlem idari bir tasarruf olup, idare tarafından tek taraflı olarak tesis edilir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre:

• Aday memur en az 1 yıl, en fazla 2 yıl görev yapar.

• Bu süre içinde başarısız olanlar hakkında adaylık değerlendirme raporu hazırlanır.

• Değerlendirme olumsuzsa ilişik kesilir.

Ancak bu işlemin geçerli olabilmesi için dayanakların açık ve somut olması gerekir. Sadece idare takdiriyle yapılan ilişik kesme kararları yargı denetimine tabidir.

Aday Memurluktan Atılma Hangi Gerekçelere Dayanabilir?

İlişik kesme işlemleri şu gerekçelere dayanabilir:

• Adaylık süresinde verilen olumsuz sicil ya da değerlendirme raporu

• Disiplin cezası alınması

• Eğitime, göreve veya kurallara uyumda ciddi aksaklık

• Devamsızlık veya görev ihmali

• Kamu hizmeti anlayışıyla bağdaşmayan davranışlar

Ancak bu gerekçelerin somut belge ve raporlarla desteklenmesi şarttır. Keyfi değerlendirmelerle yapılan işlemler hukuka aykırılık teşkil eder.

Aday Memurluktan İlişik Kesilmesine Karşı Dava Açılabilir mi?

Evet. Aday memurluktan çıkarılan kişinin, ilişik kesme işlemi kendisine bildirildiği andan itibaren 60 gün içinde idare mahkemesinde iptal davası açma hakkı vardır. Bu dava ile işlemin gerekçesiz, ölçüsüz veya kanuna aykırı olduğu iddia edilerek iptali talep edilir.

Dava dilekçesinde aşağıdaki unsurlar yer almalıdır:

• İşlemin tarih ve numarası

• Tebliğ tarihi

• Gerekçenin hukuka aykırılığı

• Kişinin görev süresince olumlu performansı varsa buna dair belgeler

İptal davası, işlemin ortadan kaldırılmasını sağlayabileceği gibi, memuriyet hakkının geri kazanılması yolunu da açabilir.

Hangi Mahkeme Görevlidir?

Aday memurluktan ilişik kesilmesine karşı açılacak dava idare mahkemesinde görülür. Yetkili mahkeme, işlemi yapan kamu kurumunun bulunduğu yerdeki idare mahkemesidir. UYAP sistemi üzerinden çevrimiçi başvuru da yapılabilir.

Mahkemede işlemin:

• Sebep unsuru (gerekçesi)

• Yetki unsuru (işlemi yapan merci)

• Konu ve maksat unsurları (amaç ve uygulama biçimi)

değerlendirmeye alınır. Özellikle objektif değerlendirme yapılmadıysa işlem iptal edilebilir.

Mahkeme Süreci Nasıl İlerler?

Davacı tarafından açılan iptal davasında süreç şu şekilde işler:

• Davalı idare savunma verir

• Mahkeme, adaylık sürecindeki belge ve kayıtları ister

• Gerekirse bilirkişi ya da tanık dinlenir

• Taraflar ek beyanlarını sunar

• Mahkeme kararıyla işlem iptal veya onanır

Dava süreci ortalama 6 ila 12 ay sürebilir. Mahkemenin iptal kararı vermesi hâlinde idare memuru tekrar göreve başlatmak zorundadır.

İlişik Kesilmesi İptal Edilirse Ne Olur?

Mahkemenin işlemi iptal etmesi durumunda:

• Aday memur göreve iade edilir

• Maaş ve özlük hakları hesaplanarak ödenir

• Görevine kaldığı yerden devam eder

• Yargı kararı bağlayıcı olduğundan idare bunu uygulamak zorundadır

Ayrıca, davacı dilerse maddi ve manevi tazminat davası da açabilir. Bu durum, tam yargı davası olarak ayrıca yürütülür.

Hangi İşlemler Hukuka Aykırı Sayılır?

Aşağıdaki durumlar aday memurluktan ilişik kesilmesinin hukuka aykırı olduğuna işaret eder:

• Değerlendirme formunun içeriği boş ya da gerekçesizse

• Disiplin cezası verilmeden doğrudan ilişik kesildiyse

• Eğitim süreci tamamlanmadan karar verildiyse

• Memurun savunma hakkı tanınmadan işlem yapıldıysa

Bu tür işlemler, hukuka aykırı idari işlem niteliğindedir ve iptali mümkündür.