Yolsuz tescilin düzeltilmesi davası, tapu sicilinde hukuka aykırı olarak yapılmış bir tescilin iptali ve gerçek duruma uygun olarak yeniden düzenlenmesi amacıyla açılan özel bir dava türüdür. Bu dava, tapu sicilinin gerçeği yansıtmasını sağlamak ve mülkiyet hakkını korumak için hukuken en etkili yollardan biridir.
Yolsuz Tescil Nedir, Ne Anlama Gelir?
Yolsuz tescil, tapu siciline yapılan bir kaydın hukuki bir sebebe dayanmadan gerçekleştirilmesi anlamına gelir. Yani tapu kaydı görünürde geçerli olsa da aslında geçersizdir ve bu tescil gerçek hak sahibi dışında bir kişi adına yapılmıştır. Türk Medeni Kanunu’nun 1024. maddesi bu konuda açık düzenleme içerir.
Yolsuz tescil örnekleri arasında şunlar yer alır:
-
Vekâletin sahte veya geçersiz olması
-
Ehliyetsiz kişinin işlem yapması
-
Mirasçı olmayan kişiye taşınmazın devri
-
Gerçek satış yapılmadan yapılan muvazaalı işlemler
Bu tür işlemlerin sonucu olarak tapuda oluşan kaydın düzeltilmesi için yolsuz tescilin düzeltilmesi davası açılması gerekir.
Yolsuz Tescilin Düzeltilmesi Davası Nasıl Açılır?
Bu dava, taşınmazın bulunduğu yerdeki asliye hukuk mahkemesinde açılır. Yetki kesin olup, başka bir yerde dava açılması mümkün değildir. Davacı, taşınmaz üzerindeki hakkı ihlal edilen kişidir. Davalı ise yolsuz tescilden yararlanan kişi ya da kişiler olur.
Dava dilekçesinde yer alması gereken temel unsurlar:
-
Tapu kaydının yolsuz olduğuna dair açıklama
-
Hangi sebeple hukuka aykırı tescil yapıldığının izahı
-
Gerçek hak sahibinin kim olduğuna dair bilgiler
-
Varsa belgeler, tanıklar, bilirkişi incelemesi gibi deliller
Dava süreci boyunca bilirkişi raporları, resmi belgeler ve tanık beyanları önemli rol oynar.
Yolsuz Tescilin Düzeltilmesi Davasında İspat Yükü Kime Aittir?
Bu davada ispat yükü kural olarak davacıya aittir. Davacı, tapu sicilindeki kaydın hukuka aykırı olduğunu ortaya koymak zorundadır. İspat için kullanılabilecek başlıca deliller şunlardır:
-
Tanık anlatımları
-
Tapu kayıt örnekleri
-
Noter belgeleri
-
Vekâletnameler
-
Bilirkişi raporları
Bazı özel durumlarda, örneğin sahtecilik ya da hile gibi konular söz konusuysa, mahkeme delilleri re’sen araştırma yoluna da gidebilir.
Yolsuz Tescilin Düzeltilmesi Hangi Şartlarda Mümkündür?
Bir tescilin yolsuz sayılabilmesi için üç temel unsurun birlikte gerçekleşmesi gerekir:
-
Tapuda mevcut bir tescil bulunmalıdır.
-
Bu tescil hukuki bir sebebe dayanmalıdır. Dayanmıyorsa yolsuzdur.
-
Tescilin hukuka aykırılığı davacı tarafından ispat edilmelidir.
Ayrıca tescilden yararlanan kişinin kötü niyetli olması veya iyi niyetli olsa dahi gerçek hak sahibinin hakkını ihlal etmiş olması gerekir. Aksi durumda, Türk Medeni Kanunu gereği iyi niyetli üçüncü kişilerin kazanımı korunabilir.
Yolsuz Tescilin Düzeltilmesi Davası Ne Kadar Sürer?
Davanın süresi, olayın karmaşıklığına ve delillerin toplanmasına bağlıdır. Ortalama olarak 1 ila 2 yıl içinde sonuçlanabilir. Ancak tarafların sunduğu delillerin içeriğine göre dava süreci kısalabileceği gibi uzayabilir.
Yolsuz tescil nedeniyle mağdur olan kişilerin hak kaybı yaşamaması için bu davayı zaman kaybetmeden açmaları önemlidir.
Yolsuz Tescil Davasında İyi Niyetli Üçüncü Kişilerin Durumu Nedir?
Türk Medeni Kanunu uyarınca, tapuya güven ilkesinden yararlanan iyi niyetli üçüncü kişiler korunur. Bu nedenle, yolsuz tescile dayanarak tapu kaydını elde eden kişinin gerçekten iyi niyetli olup olmadığı dikkatle incelenir. Eğer kişi tapudaki yolsuzluğu bilmiyorsa ve hukuki işlem geçerli görünüyorsa, bu kişiye karşı dava açılsa bile tescilin iptali mümkün olmayabilir.
Ancak, tapuyu devralan kişinin kötü niyeti veya özen yükümlülüğünü ihlal etmesi durumunda, yolsuz tescilin düzeltilmesi mümkün hale gelir.
Tapu Kaydının Düzeltilmesi ile Tapu İptal ve Tescil Davası Arasındaki Fark Nedir?
Her iki dava da tapu kaydının hukuka uygun hale getirilmesini amaçlar. Ancak bazı önemli farklar vardır:
-
Tapu iptal ve tescil davası, mülkiyet hakkının devrini içerir.
-
Yolsuz tescilin düzeltilmesi davası, mevcut kaydın iptaliyle sınırlı olabilir.
-
İptal ve tescil davası genellikle mülkiyetin tamamen el değiştirmesi durumunda gündeme gelirken, yolsuz tescil davası mevcut hak ihlallerinde tercih edilir.
Tapu iptal ve tescil davası hakkında detaylı bilgi almak isteyenler ilgili yazımıza göz atabilir.
Yolsuz Tescilin Düzeltilmesi Davası Sıkça Sorulan Sorular
Yolsuz tescilin düzeltilmesi davası nedir?
Yolsuz tescilin düzeltilmesi davası, tapu siciline hukuka aykırı şekilde yapılmış olan bir kaydın iptal edilip, gerçek durumu yansıtacak şekilde düzeltilmesini amaçlayan bir dava türüdür. Bu dava ile birlikte tapu sicilinde yer alan haksız kaydın düzeltilmesi sağlanır.
Yolsuz tescil ne demektir?
Yolsuz tescil, tapu sicilinde görünen bir kaydın hukuki geçerliliğinin bulunmamasıdır. Yani görünüşte bir hak vardır ancak bu hak geçerli bir hukuki sebebe dayanmadan tescil edilmiştir. Örneğin, sahte vekâletname ile taşınmazın satılması sonucu yapılan tescil yolsuz tescildir.
Yolsuz tescilin düzeltilmesi davası hangi durumlarda açılır?
Bu dava, aşağıdaki durumlarda açılabilir:
-
Sahte vekâletname ile satış yapılması
-
Ehliyetsiz kişilerin işlem yapması
-
Mirasçılık sıfatı olmayan birine tapunun devri
-
Hile, tehdit veya irade fesadıyla gerçekleştirilen işlemler
Bu örneklerin ortak noktası, tapuya yapılan tescilin gerçekte geçerli bir hakka dayanmıyor olmasıdır.
Yolsuz tescilin düzeltilmesi davası nasıl açılır?
Yolsuz tescilin düzeltilmesi davası, taşınmazın bulunduğu yerdeki asliye hukuk mahkemesinde açılır. Davacı, gerçek hak sahibi olup, davalı ise yolsuz tescilden yararlanan kişidir. Dilekçede tescilin hukuka aykırı olduğu açıkça belirtilmeli ve delillerle desteklenmelidir.
Yolsuz tescilin düzeltilmesi davasında hangi belgeler gerekir?
Dava açarken şu belgeler kullanılabilir:
-
Tapu kayıt örnekleri
-
Noter belgeleri (vekaletname, satış sözleşmesi vb.)
-
Mirasçılık belgesi
-
Tanık beyanları
-
Bilirkişi raporları
Bu belgelerle birlikte tescilin neden geçersiz olduğu ayrıntılı biçimde açıklanmalıdır.
Yolsuz tescilin düzeltilmesi davası ne kadar sürer?
Bu tür davalar, delillerin toplanmasına, bilirkişi incelemesine ve tanık dinlenip dinlenmeyeceğine bağlı olarak ortalama 1-2 yıl sürebilir. Tarafların itirazı veya istinaf-temyiz başvurusu olması hâlinde süre daha da uzayabilir.
Yolsuz tescilin düzeltilmesi davasında ispat yükü kimdedir?
İspat yükü davacıya aittir. Davacı, tapu kaydının yolsuz olduğunu ve kendisinin gerçek hak sahibi olduğunu kanıtlamalıdır. Mahkeme, iddiaların soyut kalmaması için somut ve güçlü deliller talep eder.
Bu davada iyi niyetli üçüncü kişilerin hakkı korunur mu?
Evet. Türk Medeni Kanunu gereği tapuya güven ilkesinden yararlanan iyi niyetli üçüncü kişilerin kazanımı korunur. Tapuyu devralan kişinin iyi niyetli olması ve hukuka aykırılığı bilmemesi durumunda, tescil geçerli kabul edilebilir. Bu durumda dava doğrudan bu kişiye karşı açılamaz.
Yolsuz tescilin düzeltilmesi davası ile tapu iptal ve tescil davası aynı mıdır?
Hayır. Her iki dava da tapu sicilinin düzeltilmesini amaçlasa da aralarında fark vardır. Yolsuz tescilin düzeltilmesi davası, mevcut bir kaydın iptalini ve sicilin düzeltilmesini hedeflerken, tapu iptal ve tescil davası, mülkiyetin yeniden tescilini de içerir.
Tapu iptal ve tescil davası ile ilgili detaylı bilgi almak için konuyla ilgili yazımıza da göz atabilirsiniz.
