Nafaka iptali davası, mahkeme kararıyla hükmedilmiş olan nafaka yükümlülüğünün sona erdirilmesi amacıyla açılan bir dava türüdür. Nafaka ödemekle yükümlü olan kişi, karşı tarafın artık nafakaya ihtiyaç duymadığını, kendi ekonomik durumunun bu ödemeyi sürdüremeyecek hale geldiğini ya da nafaka şartlarının ortadan kalktığını ileri sürerek bu davayı açabilir.
Nafaka İptali Davası Nedir?
Nafaka, boşanma sonrası eşe ya da çocuğa maddi destek sağlamak amacıyla hükmedilen bir yükümlülüktür. Ancak bu yükümlülük süresiz değildir. Nafaka iptali davası, nafakanın dayandığı koşullarda değişiklik olduğu durumlarda açılarak bu yükümlülüğün sona erdirilmesini sağlar.
Nafakanın iptali, nafaka borçlusunun keyfi beyanlarıyla değil, hukuki ve maddi gerekçelere dayanılarak mümkündür. Mahkeme, tarafların gelir durumunu, yaşam şartlarını, nafaka alacaklısının evlenip evlenmediğini ya da çalışmaya başlamasını dikkate alarak karar verir.
Nafaka İptali Davası Hangi Durumlarda Açılır?
Nafaka iptaline karar verilebilmesi için bazı yasal ve fiili şartların gerçekleşmiş olması gerekir. Bu şartlar şunlardır:
-
Nafaka alacaklısının yeniden evlenmesi
-
Nafaka alacaklısının düzenli ve yeterli geliri olacak şekilde çalışmaya başlaması
-
Nafaka yükümlüsünün ekonomik gücünün ciddi şekilde zayıflaması
-
Tarafların sosyal ve ekonomik durumlarının değişmesi
Özellikle yoksulluk nafakası yönünden, alacaklının artık yoksulluk içinde olmadığı ispatlanırsa nafakanın iptaline karar verilebilir. Aynı şekilde iştirak nafakasının iptali de çocuğun ergin olması, kendi geçimini sağlayacak düzeye gelmesi ya da vefatı durumlarında mümkündür.
Nafaka İptali Davası Nasıl Açılır?
Dava, görevli aile mahkemesine açılır. Yetkili mahkeme, nafaka borçlusunun yerleşim yeri mahkemesidir. Dava dilekçesinde, nafakanın kaldırılmasını gerektiren durum açıkça anlatılmalı ve varsa deliller dilekçeye eklenmelidir.
Dava sürecinde şu adımlar izlenir:
-
Dilekçe ile mahkemeye başvuru yapılır.
-
Mahkeme, tarafların ekonomik durumuna ilişkin belgeleri ister.
-
Gerekirse tanıklar dinlenir, uzman raporları alınır.
-
Mahkeme delilleri değerlendirerek nafakanın kaldırılıp kaldırılmayacağına karar verir.
Nafaka iptali talebi, yalnızca ileriye dönük sonuç doğurur. Geriye dönük nafaka borçları için iptal kararı verilmez.
Nafaka İptali İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?
Mahkemeye sunulacak belgeler, nafaka iptal talebinin haklılığını desteklemelidir. Bunlar arasında şunlar yer alabilir:
-
Nafaka alacaklısının evlendiğine dair evlenme cüzdanı veya nüfus kayıt örneği
-
SGK kayıtları, maaş bordroları, vergi beyannameleri
-
Tarafların mal varlığına ilişkin tapu ve araç kayıtları
-
Tanık beyanları
-
Sosyal medya içerikleri veya birlikte yaşama olgusunu gösteren fotoğraflar
Bu belgelerle mahkemeye nafaka şartlarının ortadan kalktığı ispatlanırsa, nafaka kaldırılabilir.
Nafaka İptali Davasında Mahkeme Neye Göre Karar Verir?
Mahkeme, tarafların sosyal ve ekonomik durumunu değerlendirir. Nafaka alacaklısının gelir elde etmeye başlaması, yaşam standartlarındaki değişiklikler ve nafaka borçlusunun ödeme gücündeki düşüş dikkate alınır. Ayrıca alacaklının yeni bir evlilik yapması ya da evlilik benzeri bir birliktelik içinde olması da nafakanın kaldırılması için yeterli sebep olabilir.
Mahkeme, yalnızca maddi durumu değil, tarafların davranışlarını ve genel yaşam koşullarını da değerlendirir. Nafaka iptali davası, her somut olayın özelinde değerlendirilir.
Nafaka İptali Davası Ne Kadar Sürer?
Davanın süresi, mahkemenin iş yüküne, delillerin toplanma sürecine ve tarafların sunacağı belgelerin durumuna bağlı olarak değişebilir. Ortalama 4 ila 8 ay içinde sonuçlanması mümkündür. Ancak itiraz ve temyiz gibi yollar süreci uzatabilir.
Mahkeme karar verene kadar mevcut nafaka ödemesi devam eder. Karar kesinleştikten sonra nafaka yükümlülüğü sona erer.
Nafaka İptali Davasında Avukat Gerekli Mi?
Avukat tutmak zorunlu değildir. Ancak nafaka iptali süreci, hukuki gerekçelere dayalı ve ispat yükümlülüğü olan bir süreçtir. Bu nedenle nafaka davalarında deneyimli bir avukat ile çalışmak, delil sunumu ve dilekçe hazırlanması açısından avantaj sağlar.
