Skolyoz Nedeniyle Uzman Erbaşlıktan İlişik Kesilmesi Davası, Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinde görev yapan uzman erbaşların omurga eğriliği (skolyoz) teşhisi nedeniyle sözleşmelerinin feshedilmesi veya görevine son verilmesi halinde açtıkları idari dava türüdür. Uzman erbaşlık, fiziki dayanıklılık, uzun süreli saha görevleri ve ağır ekipman kullanımı gibi unsurlarla yakından ilişkilidir. Bu nedenle sağlık muayenelerinde kas-iskelet sistemi rahatsızlıkları detaylı biçimde incelenir. Ancak her skolyoz tanısı, askerî görev yapmaya engel sayılmaz. Skolyoz Nedeniyle Uzman Erbaşlıktan İlişik Kesilmesi Davası, idarenin hatalı sağlık raporları veya ölçülülük ilkesine aykırı kararları sonucunda mağdur olan personelin hakkını arayabildiği hukuki bir süreçtir.
Skolyozun Tıbbi Tanımı ve Göreve Etkisi
Skolyoz, omurganın yana doğru eğilmesiyle ortaya çıkan yapısal bir bozukluktur. Bu eğrilik genellikle “Cobb açısı” yöntemiyle ölçülür ve eğriliğin derecesine göre sınıflandırılır. Uzman erbaşlar, doğaları gereği saha görevlerinde ağır yük taşıma, zırh giyme, uzun süreli devriye faaliyetlerinde bulunma gibi fiziksel olarak zorlayıcı görevler yapar. Bu nedenle omurga sağlığı büyük önem taşır. Ancak her skolyoz vakasında görev yeterliliğinin etkilenmesi beklenmez. Hafif skolyoz (10–15 derece arası) çoğu zaman tedaviyle kontrol altına alınabilir ve görev performansını düşürmez. Buna rağmen bazı personeller, yalnızca röntgen bulgularına dayanarak “askerliğe elverişsiz” kararıyla görevden uzaklaştırılmaktadır. İşte bu noktada Skolyoz Nedeniyle Uzman Erbaşlıktan İlişik Kesilmesi Davası gündeme gelir.
| Derece / Cobb Açısı | Geleneksel Tedavi Yaklaşımı | Fonksiyonel Tedavi Yaklaşımı |
|---|---|---|
| 0°–5° (Skolyoz Değil) | Genellikle işlem yapılmaz | Risk varsa büyüme sırasında takip edilir |
| 5°–10° (Skolyoz tanısı şüpheli) | İşlem yapılmaz | Yüksek risk varsa büyüme döneminde yakından izlenir |
| 10°–15° (Hafif skolyoz) | Bekle-gör, belirli aralıklarla yeniden değerlendirme | Erken müdahale ile eğriliğin ilerlemesi durdurulur |
| 15°–20° (Hafif skolyoz) | Bekle ve periyodik kontrol | Eğriliğin cerrahi boyuta ulaşmaması için tedavi uygulanır |
| 20°–25° (Hafif skolyoz – borderline) | Boston korse veya bekle-gör | Eğriliği küçültmeye yönelik aktif tedavi |
| 25°–30° (Orta skolyoz) | Boston korse veya bekle-gör | Cerrahi boyuta ulaşmayı engellemek için tedavi |
| 30°–35° (Orta skolyoz) | Boston korse | Eğriliği küçültme amaçlı terapiler |
| 35°–40° (Orta–şiddetli skolyoz) | Boston korse, bekle-gör; yüksek riskli vakalarda cerrahi | Cerrahi eşiğinin altına düşürmeye yönelik tedavi |
| 40°–45° (Şiddetli skolyoz) | Boston korse veya cerrahi hazırlık | Eğriliği cerrahi seviyenin altına indirmeye çalışma |
| 45°–50° (Şiddetli skolyoz) | Cerrahi önerilir | Eğriliği azaltma ancak cerrahi seviyenin altına düşmeme ihtimali |
| 55°–60° (İleri şiddetli skolyoz) | Cerrahi | Eğrilik azaltılır ancak cerrahi ihtimali yüksek kalır |
| 60°+ (Çok ileri şiddetli skolyoz) | Kesin cerrahi yaklaşım | Eğriliği azaltma, cerrahi gerekliliği değişmeyebilir |
TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliği ve Değerlendirme Kriterleri
Uzman erbaşların sağlık yeterlilikleri, TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliği hükümlerine göre belirlenir. Yönetmelikte skolyoz, “omurga deformiteleri” başlığı altında yer almakta olup Cobb açısına göre derecelendirilmiştir. 10 derece altındaki skolyozlar genellikle görev yapmaya engel sayılmazken, 15 derece üzeri eğrilikler için “elverişsiz” raporu düzenlenebilir. Ancak bu ölçüm, hastanın duruş pozisyonuna, çekim açısına ve cihaz kalibrasyonuna göre değişiklik gösterebilir. Uygulamada bu teknik farklılıklar nedeniyle birçok personel yanlış değerlendirilmektedir. İdarenin yalnızca tek ölçümle ve tıbbi değerlendirmeyi tamamlamadan ilişik kesme kararı vermesi, hukuka aykırı işlem niteliği taşır. Bu gibi durumlarda personel, Skolyoz Nedeniyle Uzman Erbaşlıktan İlişik Kesilmesi Davası açarak hakkını arayabilir.
Hesaplama Sonuçları
Henüz hesaplama yapılmadı.
Uzman Erbaş Kanunu ve Sözleşme Feshi
3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu’na göre, sağlık nedenleriyle sözleşmenin feshi ancak geçerli ve kesin bir sağlık raporuna dayanmak zorundadır. Uzman erbaşın görevine son verilmesi için “askerliğe elverişsizdir” kararı, TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliği’ne uygun biçimde düzenlenmelidir. Ancak pratikte bu kararlar bazen eksik raporlara, yüzeysel muayenelere veya tek yönlü kurul değerlendirmelerine dayandırılmaktadır. Bu durumda idarenin işlemi, yetki ve sebep unsurları yönünden sakat hale gelir. Skolyoz Nedeniyle Uzman Erbaşlıktan İlişik Kesilmesi Davası kapsamında mahkemeler, işlemin dayandığı tıbbi bulguları, kurul kararının gerekçesini ve ölçülülük ilkesine uygunluğu denetler. Eğer sağlık raporu yetersiz bulunursa, mahkeme işlemin iptaline hükmedebilir.
İlişik Kesilmesi İşleminin Hukuki Niteliği
İlişik kesilmesi kararı bir idari işlem olup, idare hukuku ilkeleri çerçevesinde yargısal denetime tabidir. İdare, işlem tesis ederken gerekçe, şekil, yetki, konu ve amaç unsurlarına uygun davranmak zorundadır. Sağlık raporu hatalı veya yetersizse, işlem sebep unsurundan hukuka aykırıdır. Ayrıca ölçülülük ilkesi gereği, idarenin doğrudan en ağır yaptırım olan “ilişik kesme” yoluna gitmeden önce daha hafif tedbirleri değerlendirmesi gerekir. Örneğin, tedavi süreci veya yeniden muayene talebi gibi alternatif yolların denenmemesi işlemi iptale açık hale getirir. Skolyoz Nedeniyle Uzman Erbaşlıktan İlişik Kesilmesi Davası tam da bu noktada, idarenin orantısız kararlarına karşı başvurulan etkili bir hukuki yoldur.
Bilirkişi ve Adli Tıp İncelemesinin Rolü
Bu tür davalarda bilirkişi incelemesi büyük önem taşır. Mahkemeler, genellikle ortopedi ve travmatoloji uzmanlarından veya Adli Tıp Kurumu’ndan rapor ister. Bilirkişi, Cobb açısının doğruluğunu, omurga deformitesinin görev yeterliliğine etkisini ve tedavi sonrası iyileşme durumunu değerlendirir. Eğer bilirkişi raporu, skolyozun askerî görevi yerine getirmeye engel olmadığını ortaya koyarsa, mahkeme işlemi iptal edebilir. Ayrıca hastalığın ilerleme göstermemesi, fizik tedavi veya egzersizle kontrol altında tutulması gibi unsurlar da mahkemeler tarafından dikkate alınır. Dolayısıyla doğru hazırlanmış bilirkişi raporu, Skolyoz Nedeniyle Uzman Erbaşlıktan İlişik Kesilmesi Davası’nın seyrini doğrudan etkileyebilir.
Yürütmenin Durdurulması ve Dava Süreci
İlişik kesilmesi işlemi genellikle derhal uygulanır ve personel görevinden ayrılmak zorunda kalır. Bu durumda davacı, dava dilekçesinde “yürütmenin durdurulması” talebinde bulunabilir. Mahkeme, açık hukuka aykırılık ve telafisi güç zarar koşullarının varlığı halinde bu talebi kabul edebilir. Böylece yargılama sonuçlanana kadar davacı, hak kaybına uğramadan görevine devam edebilir veya maaş almaya devam eder. Bu nedenle yürütmenin durdurulması talebi, Skolyoz Nedeniyle Uzman Erbaşlıktan İlişik Kesilmesi Davası sürecinde son derece kritik bir aşamadır. Dava açma süresi genellikle kararın tebliğinden itibaren 60 gündür ve bu süre kaçırılırsa hak düşer.
Tazminat ve Manevi Zarar
İşlemin iptali sonrası, davacı uğradığı maddi ve manevi zararlar için tam yargı davası açabilir. Maddi zarar kalemleri arasında kaybedilen maaş, görev ödemeleri ve sosyal haklar yer alır. Manevi zarar ise meslekten haksız uzaklaştırılmanın yarattığı psikolojik etkiyi kapsar. Mahkemeler, zararın niteliğine ve kişinin hizmet süresine göre adil bir tazminata hükmeder. Özellikle sağlık raporundaki hata neticesinde görevine son verilen personel, bu davalarla itibarını ve mesleki haklarını geri kazanabilir.
Sonuç ve Değerlendirme
Skolyoz Nedeniyle Uzman Erbaşlıktan İlişik Kesilmesi Davası, tıbbi tanı ile idari işlemin birleştiği özel bir yargı alanıdır. Başarılı bir dava süreci için; doğru tıbbi raporların toplanması, bilirkişi incelemesine katılım ve yargı sürelerinin dikkatle takip edilmesi gerekir. Mahkemeler, yalnızca skolyoz tanısına değil, bu durumun görev yeterliliğine etkisine bakar. Ölçüsüz ve hatalı kararlar iptal edilerek davacının görev hakkı korunabilir. Bu nedenle uzman erbaşlar, haksız ilişik kesilmesi durumunda zaman kaybetmeden hukuki yollara başvurmalıdır.
Sık Sorulan Sorular -Skolyoz Nedeniyle Uzman Erbaşlıktan İlişik Kesilmesi Davası 2026
Skolyoz nedeniyle ilişik kesilmesi davaları, hem tıbbi hem de idari yönleriyle karmaşık süreçlerdir. Aşağıda, uzman erbaşların bu tür davalar sırasında en çok merak ettiği sorulara kısa ve açıklayıcı yanıtlar bulabilirsiniz.
Skolyoz uzman çavuş olmaya engel mi?
Skolyozun derecesi ve omurga eğriliğinin vücut fonksiyonlarına etkisi bu kararda belirleyicidir. Hafif skolyoz vakaları genellikle uzman çavuş olmaya engel sayılmaz, ancak ileri derecelerde elenme riski doğabilir.
Uzman erbaş heyet raporunda nelere bakılır?
Heyet raporlarında skolyozun Cobb açısı, kas-iskelet sistemi fonksiyonları ve görev yeterliliği değerlendirilir. Ayrıca hastalığın ilerleme potansiyeli ve tedavi sonrası durum da dikkate alınır.
Heyet raporuna itiraz edilince ne olur?
İtiraz sonrası dosya, bir üst sağlık kuruluna veya GATA benzeri yetkili sağlık kurumuna gönderilir. Yeni bir değerlendirme yapılır ve önceki raporun doğruluğu yeniden incelenir.
TSK görev yapamaz raporu alanların hakları nelerdir?
“Görev yapamaz” raporu alan personel, eğer işlem hatalıysa iptal davası açarak göreve iade talep edebilir. Ayrıca haksız ilişik kesilmesi nedeniyle maddi ve manevi tazminat isteme hakkı da bulunur.
Skolyoz ameliyatı olan biri yeniden görevine dönebilir mi?
Ameliyat sonrası omurga eğriliği giderilmiş ve fiziki yeterlilik geri kazanılmışsa, yeniden değerlendirme talep edilebilir. Mahkeme sürecinde bu tıbbi gelişme bilirkişi raporuyla desteklenirse, göreve dönüş mümkündür.
