Skolyoz Nedeniyle Kuvvet Komutanlıkları Sınavlarından Kalma Davası, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri) personel alımlarında sağlık raporu gerekçesiyle adayların elenmesi durumunda açılan idari davalardır. Skolyoz (omurga eğriliği), adayın fiziki yeterliliğini ve askerî görev yapma kapasitesini doğrudan etkileyen bir durum olarak değerlendirilse de her vakada mesleğe engel değildir. Bazı adaylar yalnızca röntgen sonuçlarına dayanılarak elenmekte, işlevsel değerlendirme yapılmadan “askerliğe elverişli değildir” kararı verilmektedir. Bu nedenle Skolyoz Nedeniyle Kuvvet Komutanlıkları Sınavlarından Kalma Davası, ölçülülük ilkesine aykırı işlemler ve hatalı sağlık raporları karşısında en etkili yargı yoludur.
Skolyozun Tanımı ve Askerî Görevle İlişkisi
Skolyoz, omurganın sağa veya sola doğru eğilmesiyle oluşan yapısal bir deformitedir. Cobb açısı adı verilen ölçüm yöntemiyle derecelendirilir ve genellikle 10 derece üzeri eğrilikler skolyoz olarak kabul edilir. Ancak bu tanı, tek başına görev yeterliliğini belirlemez. Türk Silahlı Kuvvetleri gibi disiplinli ve fiziksel güce dayalı kurumlarda skolyozun etkisi, kişinin fonksiyonel kapasitesine ve dayanıklılığına göre değerlendirilmelidir. Hafif skolyoz vakaları, özellikle ağrı veya hareket kısıtlılığına yol açmıyorsa genellikle askerî göreve engel teşkil etmez. Bu noktada her adayın durumu tıbbi açıdan ayrı ayrı incelenmelidir.
TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliği ve Değerlendirme Kriterleri
Kuvvet Komutanlıkları’na personel alımında sağlık yeterliliği, TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliği esas alınarak belirlenir. Yönetmelikte omurga deformiteleri, Cobb açısı derecesine göre sınıflandırılmıştır. 10 dereceye kadar olan skolyoz genellikle elverişli sayılırken, 15 derece üzeri vakalar “askerliğe elverişsiz” kabul edilebilir. Ancak bu değerlendirmede radyolojik ölçüm farkları, çekim pozisyonları veya hekim yorumları sonucu hatalı sonuçlar ortaya çıkabilir. Ayrıca yönetmelik gereği, yalnızca şekil bozukluğu değil, hareket kabiliyeti ve ağrı düzeyi de dikkate alınmalıdır. Buna rağmen birçok aday yalnızca röntgen sonucuna dayanarak elenmektedir. İşte bu gibi durumlarda Skolyoz Nedeniyle Kuvvet Komutanlıkları Sınavlarından Kalma Davası açılarak hukuki denetim talep edilebilir.
| Derece / Cobb Açısı | Geleneksel Tedavi Yaklaşımı | Fonksiyonel Tedavi Yaklaşımı |
|---|---|---|
| 0°–5° (Skolyoz Değil) | Genellikle işlem yapılmaz | Risk varsa büyüme sırasında takip edilir |
| 5°–10° (Skolyoz tanısı şüpheli) | İşlem yapılmaz | Yüksek risk varsa büyüme döneminde yakından izlenir |
| 10°–15° (Hafif skolyoz) | Bekle-gör, belirli aralıklarla yeniden değerlendirme | Erken müdahale ile eğriliğin ilerlemesi durdurulur |
| 15°–20° (Hafif skolyoz) | Bekle ve periyodik kontrol | Eğriliğin cerrahi boyuta ulaşmaması için tedavi uygulanır |
| 20°–25° (Hafif skolyoz – borderline) | Boston korse veya bekle-gör | Eğriliği küçültmeye yönelik aktif tedavi |
| 25°–30° (Orta skolyoz) | Boston korse veya bekle-gör | Cerrahi boyuta ulaşmayı engellemek için tedavi |
| 30°–35° (Orta skolyoz) | Boston korse | Eğriliği küçültme amaçlı terapiler |
| 35°–40° (Orta–şiddetli skolyoz) | Boston korse, bekle-gör; yüksek riskli vakalarda cerrahi | Cerrahi eşiğinin altına düşürmeye yönelik tedavi |
| 40°–45° (Şiddetli skolyoz) | Boston korse veya cerrahi hazırlık | Eğriliği cerrahi seviyenin altına indirmeye çalışma |
| 45°–50° (Şiddetli skolyoz) | Cerrahi önerilir | Eğriliği azaltma ancak cerrahi seviyenin altına düşmeme ihtimali |
| 55°–60° (İleri şiddetli skolyoz) | Cerrahi | Eğrilik azaltılır ancak cerrahi ihtimali yüksek kalır |
| 60°+ (Çok ileri şiddetli skolyoz) | Kesin cerrahi yaklaşım | Eğriliği azaltma, cerrahi gerekliliği değişmeyebilir |
İlişik Kesilme ve Elenme İşlemlerinin Hukuki Niteliği
Kuvvet Komutanlıkları sağlık muayeneleri sonucunda verilen “elverişsiz” kararları birer idari işlem niteliğindedir. Bu işlemler, idare hukukunun genel ilkeleri gereğince gerekçe, yetki, şekil, konu ve amaç unsurları açısından denetlenebilir. Özellikle ölçülülük ve orantılılık ilkeleri, bu tür işlemlerde belirleyici rol oynar. Eğer adayın skolyozu hafif düzeyde olmasına rağmen doğrudan elenme kararı verilmişse, bu işlem orantısız kabul edilir. Mahkemeler, sağlık raporlarının yetersiz olduğu veya tek yönlü düzenlendiği durumlarda işlemin iptaline karar verebilir. Skolyoz Nedeniyle Kuvvet Komutanlıkları Sınavlarından Kalma Davası, hem sağlık hem de idari gerekçelerin yargı denetimine taşınmasını sağlar.
Dava Süreci ve Başvuru Aşamaları
Sağlık nedeniyle elenen adaylar, öncelikle itiraz dilekçesiyle bir üst sağlık kuruluna başvurabilir. Bu başvuru reddedildiğinde veya olumsuz sonuçlandığında 60 gün içinde idare mahkemesinde iptal davası açılmalıdır. Dava dilekçesinde işlemin dayandığı sağlık raporunun hatalı olduğu, ölçümün doğru yapılmadığı veya fonksiyonel değerlendirmenin eksik olduğu belirtilmelidir. Ayrıca, bilirkişi incelemesi talep edilerek bağımsız ortopedi uzmanlarından görüş alınması istenebilir. Mahkeme, davacının fiziki yeterliliğini ve skolyozun görev yapmaya engel olup olmadığını bilimsel raporlarla değerlendirir. Eğer rapor görev yeterliliğini destekliyorsa, işlemin iptali yönünde karar verilmesi olasıdır.
Bilirkişi İncelemesinin Önemi
Bu tür davalarda bilirkişi raporu belirleyici niteliktedir. Bilirkişi, Cobb açısının doğru ölçülüp ölçülmediğini, skolyozun günlük yaşam aktivitelerini ne ölçüde etkilediğini ve askerî görevle bağdaşır olup olmadığını değerlendirir. Özellikle “hafif skolyoz” teşhisi alan adayların elenme kararları, bilirkişi incelemelerinde sıklıkla iptal edilmektedir. Ayrıca skolyozun ilerleme göstermemesi, fizik tedaviyle kontrol altına alınması veya ameliyat sonrası stabil durumda olması da lehine değerlendirilebilir. Skolyoz Nedeniyle Kuvvet Komutanlıkları Sınavlarından Kalma Davası kapsamında alınan bilirkişi raporu, davanın seyrini büyük ölçüde belirler.
Bilirkişi İncelemesinin Önemi
Bu tür davalarda bilirkişi raporu belirleyici niteliktedir. Bilirkişi, Cobb açısının doğru ölçülüp ölçülmediğini, skolyozun günlük yaşam aktivitelerini ne ölçüde etkilediğini ve askerî görevle bağdaşır olup olmadığını değerlendirir. Özellikle “hafif skolyoz” teşhisi alan adayların elenme kararları, bilirkişi incelemelerinde sıklıkla iptal edilmektedir. Ayrıca skolyozun ilerleme göstermemesi, fizik tedaviyle kontrol altına alınması veya ameliyat sonrası stabil durumda olması da lehine değerlendirilebilir. Skolyoz Nedeniyle Kuvvet Komutanlıkları Sınavlarından Kalma Davası kapsamında alınan bilirkişi raporu, davanın seyrini büyük ölçüde belirler.
| Amaç | Uzman onbaşı/çavuşların alımı, sözleşmesi, atanması, sicil işlemleri, terfi, görev esasları ve statülerinin düzenlenmesi. |
|---|---|
| Kapsam | Türk Silahlı Kuvvetleri’nin erbaş kadrolarında istihdam edilen tüm uzman erbaşlar ve bunları istihdam eden kurumlar. |
| Dayanak | 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu ve 6191 sayılı Kanun’un ilgili maddeleri. |
| Temel Tanımlar | Uzman onbaşı, uzman çavuş, sicil yılı, izin yılı, sözleşme yılı kavramlarını tanımlar. |
| Duyuru ve Başvuru | Alım tarihleri kuvvet komutanlıklarınca ilan edilir. Terhis öncesi 6 ay içinde veya terhis sonrası başvurulabilir. |
| Aranan Nitelikler |
|
| Değerlendirme Süreci | Adaylar mülakat, fiziki yeterlilik, sınav ve sağlık raporları ile değerlendirilir. Boş branşlara göre yerleştirilir. |
| Sözleşme | İlk sözleşme 2–5 yıl arası yapılır. Sonraki sözleşmeler 1–5 yıl arası yenilenebilir. |
| Sicil ve Terfi | Kademe ilerlemesi ve derece yükselmesi için olumlu sicil şarttır. Sicil notu %60 üzeri olmalıdır. |
| Uzman Onbaşı → Uzman Çavuş Terfi | 1 yıl hizmet + olumlu sicil + komutanlık onayı ile terfi edebilir. |
| Sözleşme Uzatma | 45 yaşına kadar uzatma mümkündür. Son sicil %60 üzeri olmalı, boş kadro bulunmalı, sağlık şartları uygun olmalıdır. |
| Sözleşmenin Feshi |
|
| Özlük Hakları | Ek göstergeler, tayın bedeli, aile yardımı, yakacak yardımı, 3269 sayılı Kanuna göre maaş ödemesi, ikramiye esasları. |
| İzin ve Mazeret Hakları | 30 gün yıllık izin + 15 gün mazeret izni + özel mazeretler için ek izinler (ölüm, doğum, evlilik, refakat vb.). |
| Atama ve Geçici Görev | TSK ihtiyaçlarına göre farklı garnizonlara atanabilir; 6245 sayılı Kanuna göre harcırah hakkı vardır. |
| Kimlik ve Silah | TSK kimlik kartı verilir. İlk sözleşmeden sonra zati tabanca edinme hakkı vardır. |
| Astsubaylığa Geçiş | Eğitim + sınav + sicil puanı + sağlık şartları ile uygun uzman erbaşlar astsubaylığa geçirilebilir. |
| Yürürlük – Yürütme | Yönetmelik yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer; icra yetkisi MSB ve İçişleri Bakanlığı’ndadır. |
Yürütmenin Durdurulması Talebi
Davacılar, dava dilekçelerinde yürütmenin durdurulması talebinde bulunarak, işlem kesinleşmeden önce geçici bir koruma sağlayabilir. Mahkeme, açık hukuka aykırılık ve telafisi güç zarar koşullarının varlığını tespit ederse, işlemin yürütmesini durdurabilir. Böylece aday, dava sonuçlanıncaya kadar mağduriyet yaşamaz. Bu durum özellikle eğitim veya sınav haklarının korunması açısından önemlidir.
Tazminat ve Hak Kaybı Durumları
Sağlık gerekçesiyle haksız yere elenen adaylar, yalnızca iptal davası değil, aynı zamanda tazminat davası da açabilir. Bu kapsamda maddi tazminat talepleri (kaybedilen eğitim fırsatı, sınav harçları, ulaşım giderleri vb.) ve manevi tazminat talepleri birlikte ileri sürülebilir. Mahkemeler, idarenin açık hata veya ihmalini tespit ederse, davacının zararının giderilmesine hükmedebilir. Bu, hem adaletin tesisi hem de benzer durumların tekrar yaşanmaması için caydırıcı bir etki yaratır.
Yargı Kararları ve Emsal Uygulamalar
Danıştay ve idare mahkemeleri, skolyoz gerekçesiyle elenme kararlarında genellikle ölçülülük ilkesine vurgu yapmaktadır. Kararlarda, tek bir radyolojik ölçümle adayın askerî eğitime elverişsiz sayılmasının yeterli olmadığı belirtilmiştir. Ayrıca, Anayasa Mahkemesi’nin eğitim ve meslek seçme özgürlüğüyle ilgili kararları da bu tür davalarda yol göstericidir. Bu nedenle Skolyoz Nedeniyle Kuvvet Komutanlıkları Sınavlarından Kalma Davası açarken, bu emsal kararların dava dilekçesine eklenmesi stratejik önem taşır.
Skolyoz Nedeniyle Kuvvet Komutanlıkları Sınavlarından Kalma Davası, sağlık raporu hataları veya orantısız idari işlemler nedeniyle haksız yere elenen adayların en güçlü yasal hakkıdır. Başarılı bir dava süreci için tıbbi belgelerin eksiksiz toplanması, bilirkişi incelemesinin talep edilmesi ve hukuki sürecin zamanında başlatılması gerekmektedir. Her skolyoz vakası kendi içinde farklı değerlendirilmeli, yalnızca radyolojik ölçümler değil, adayın genel fiziki yeterliliği de dikkate alınmalıdır. Hukuka aykırı elenme işlemleri iptal edilerek, adayların Kuvvet Komutanlıkları bünyesinde kariyerlerine devam etmesi sağlanabilir. Bu tür davalarda deneyimli bir idare hukuku avukatından destek alınması, sürecin başarı şansını artıracaktır.
Sık Sorulan Sorular -Skolyoz Nedeniyle Kuvvet Komutanlıkları Sınavlarından Kalma Davası 2026
Skolyoz nedeniyle Kuvvet Komutanlıkları sağlık muayenesinde elenmek, birçok aday için beklenmedik bir durumdur. Aşağıda bu sürece dair en sık merak edilen sorulara ve yanıtlarına yer verilmiştir.
Skolyoz asker olmaya engel midir?
Skolyozun askerlik için engel teşkil edip etmemesi, eğrilik derecesine ve fonksiyonel etkisine göre değişir. Hafif düzeyde skolyoz genellikle görev yapmaya engel sayılmaz, ancak ileri vakalarda elenme kararı verilebilir.
10 derece skolyoz subay veya astsubay olmaya engel midir?
10 dereceye kadar olan skolyoz, genellikle askerî görev yeterliliğini etkilemez. Ancak sağlık kurulunun nihai değerlendirmesi, ağrı, duruş bozukluğu veya hareket kısıtlılığı gibi ek bulgulara göre şekillenir.
Skolyoz hastaları engelli sayılır mı?
Skolyozun engellilik kapsamına girmesi için eğriliğin belirli bir derecenin üzerinde olması ve fonksiyon kaybı yaratması gerekir. Hafif skolyoz vakaları engellilik raporu kapsamına girmez.
20 yaşından sonra skolyoz düzelir mi?
Genellikle omurga gelişimi tamamlandıktan sonra skolyoz kendiliğinden düzelmez. Ancak fizik tedavi, egzersiz ve cerrahi yöntemlerle ilerlemesi kontrol altına alınabilir.
Askerî sağlık raporunda skolyoz nasıl değerlendirilir?
Askerî sağlık raporlarında skolyoz, Cobb açısı ölçümü ve fonksiyonel değerlendirme ile incelenir. Hatalı ölçüm veya eksik inceleme durumlarında, adayın yeniden değerlendirme talep etme hakkı vardır.
